To jednak nie oznacza automatycznego prawa do pieniędzy. Kluczowe znaczenie ma jedno: szczegółowa ocena codziennego funkcjonowania, a nie sama nazwa choroby wpisana w dokumentacji medycznej.

Świadczenie wspierające w 2026 r. – co się zmienia?

Najważniejsza zmiana wchodząca w życie od 2026 roku dotyczy zasad dostępu do świadczenia. Do tej pory wielu chorych odpadało na etapie komisji, bo brakowało im kilku punktów, mimo że realnie zmagali się z poważnymi ograniczeniami w codziennym życiu. Od stycznia próg punktowy zostaje obniżony. Prawo do świadczenia zyskają osoby, które w ocenie potrzeby wsparcia uzyskają co najmniej 70 punktów.

To zmiana o dużym znaczeniu praktycznym. System przestaje być adresowany wyłącznie do osób wymagających całodobowej opieki. Obejmuje również tych, którzy:

  • funkcjonują samodzielnie tylko częściowo,
  • regularnie potrzebują pomocy przy określonych czynnościach,
  • chorują przewlekle, a przebieg choroby jest zmienny lub postępujący.

Oceny nadal dokonują wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, natomiast wypłatą świadczenia zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Samo złożenie wniosku do ZUS nie wystarczy – konieczne jest wcześniejsze przejście procedury punktowej przed komisją.

Dlaczego dwie osoby z tą samą chorobą dostają różne decyzje

To jedna z najczęstszych przyczyn rozczarowania po otrzymaniu decyzji. W systemie świadczenia wspierającego nie istnieje lista chorób, które „gwarantują” pieniądze. Komisja nie opiera się wyłącznie na diagnozie medycznej ani na nazwie jednostki chorobowej. Najważniejsze jest to, jak dana osoba funkcjonuje na co dzień i w jakim zakresie realnie potrzebuje pomocy.

Pod uwagę brane są między innymi:

  • poruszanie się i mobilność,
  • higiena osobista i ubieranie,
  • przygotowywanie posiłków,
  • organizacja dnia i orientacja,
  • pamięć i bezpieczeństwo,
  • przyjmowanie leków i przebieg leczenia,
  • potrzeba nadzoru osoby trzeciej.

W praktyce oznacza to, że dwie osoby z tą samą diagnozą mogą otrzymać skrajnie różną punktację. Jedna uzyska prawo do świadczenia, druga decyzję odmowną. Różnica nie leży w nazwie choroby, ale w faktycznym zakresie ograniczeń oraz częstotliwości i intensywności potrzebnego wsparcia.

Choroby, przy których komisje często przyznają wysoką punktację

Choć formalnie nie istnieje oficjalny wykaz schorzeń „punktowanych wyżej”, praktyka orzecznicza pokazuje wyraźnie, że wysokie oceny pojawiają się tam, gdzie choroba realnie dezorganizuje codzienne funkcjonowanie.

Stwardnienie rozsiane to jeden z najczęstszych przykładów. Choroba ma przebieg rzutowy i nieprzewidywalny. Komisje uwzględniają zmienność sprawności, przewlekłe zmęczenie, ryzyko upadków oraz okresowe wyłączenie z samodzielnego funkcjonowania – nawet jeśli w dniu badania stan chorego jest względnie stabilny.

Wysokie punktacje często otrzymują także osoby chorujące na schizofrenię i inne ciężkie zaburzenia psychiczne. Kluczowe znaczenie mają tu kwestie bezpieczeństwa, samodzielności decyzyjnej oraz kontroli leczenia. W wielu przypadkach konieczny jest stały lub okresowy nadzór osoby trzeciej.

Podobnie wygląda sytuacja przy niewydolności serca. Komisje analizują nie samą diagnozę, ale realną wydolność organizmu. Duszność, szybkie męczenie się, konieczność częstego odpoczynku oraz brak możliwości wykonywania prostych czynności domowych traktowane są jako poważne ograniczenia.

Wysoką punktację mogą uzyskać także osoby po leczeniu onkologicznym. Nowotwory, nawet po zakończeniu terapii, często pozostawiają trwałe skutki: osłabienie, zaburzenia neurologiczne, problemy z koncentracją czy samodzielnością, które utrzymują się miesiącami lub latami.

Mukowiscydoza i inne choroby rzadkie to kolejna grupa, w której komisje zwracają uwagę na intensywność leczenia, ryzyko powikłań, konieczność stałego nadzoru oraz ograniczoną wydolność organizmu.

Ile wynosi świadczenie wspierające w 2026 roku?

Wysokość świadczenia wspierającego jest bezpośrednio uzależniona od liczby punktów przyznanych w ocenie potrzeby wsparcia. Od stycznia do lutego 2026 roku obowiązują stawki liczone według dotychczasowej renty socjalnej. Od marca kwoty wzrosną w wyniku waloryzacji renty socjalnej i od tego momentu wyniosą:

  • 70–74 pkt – 40% renty socjalnej: 786,80 zł
  • 75–79 pkt – 60% renty socjalnej: 1180,20 zł
  • 80–84 pkt – 80% renty socjalnej: 1573,60 zł
  • 85–89 pkt – 120% renty socjalnej: 2360,40 zł
  • 90–94 pkt – 180% renty socjalnej: 3540,60 zł
  • 95–100 pkt – 220% renty socjalnej: 4327,40 zł

Osoby, które uzyskają prawo do świadczenia na początku 2026 roku, nie muszą składać nowego wniosku, aby otrzymać wyższe kwoty od marca. Podwyżka nastąpi automatycznie w wyniku waloryzacji.

Kiedy warto złożyć wniosek?

Złożenie wniosku ma szczególny sens wtedy, gdy choroba przewlekła powoduje realne trudności w codziennym funkcjonowaniu. Chodzi zwłaszcza o problemy z poruszaniem się, samoobsługą, organizacją dnia, bezpieczeństwem, konieczność stałej kontroli leczenia lub okresowe wyłączenia z normalnej aktywności.

W wielu regionach już zapowiadane są długie kolejki do komisji. Odkładanie decyzji może oznaczać kilkumiesięczne opóźnienie wypłat. W praktyce wiele odmów nie wynika z braku ograniczeń zdrowotnych, ale z niedokładnego opisania ich w dokumentacji. Komisja ocenia to, co zostało przedstawione – nie to, czego w papierach zabrakło.

Podstawa prawna

Podstawą prawną świadczenia wspierającego są:

  • Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r., poz. 1429; ost. zm. Dz. U. z 2025 r., poz. 619);
  • Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j. t. Dz. U. z 2025 r., poz. 913; ost. zm. Dz. U. z 2023 r., poz. 1234).