Publikacja, przygotowana przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, ma w przystępny i praktyczny sposób porządkować wiedzę o tym, jak reagować w sytuacjach zagrożenia: od awarii w domu, przez kryzysy infrastrukturalne, po zdarzenia o charakterze hybrydowym czy militarnym. Rząd nie ukrywa, że chodzi o budowanie odporności społecznej – nie tylko poprzez działania służb, ale także przez świadomych obywateli.

Poradnik Bezpieczeństwa to element budowania odporności

Podczas konferencji prasowej zorganizowanej w Bazie Szkolenia Poligonowego i Innowacji Ratownictwa Akademii Pożarniczej w Nowy Dwór Mazowiecki wiceszefowa MSWiA jasno określiła cel nowej publikacji.

– Chcemy tak przygotowywać służby, Polki i Polaków, byśmy byli wszyscy mądrzejsi przed szkodą. Temu ma służyć budowanie społecznej świadomości. Rząd przygotował kompleksowy, czytelny i świetny do edukacji „Poradnik Bezpieczeństwa” – powiedziała Magdalena Roguska.

To jedno z kluczowych zdań, które wyznacza filozofię całego projektu. Poradnik nie jest instrukcją „na czas wojny” w wąskim znaczeniu. Ma być narzędziem edukacyjnym, z którego korzystać można także w codziennych sytuacjach kryzysowych, takich jak awarie techniczne, zagrożenia środowiskowe czy nagłe zdarzenia losowe.

Dystrybucja poradnika do każdego domu w Polsce

Rząd zapowiada, że książeczki trafią do wszystkich gospodarstw domowych. Proces kolportażu ma zostać zakończony do końca stycznia 2026 roku. Harmonogram dystrybucji nie jest przypadkowy. W pierwszej kolejności poradnik otrzymają mieszkańcy województw:

  • warmińsko-mazurskiego
  • podlaskiego
  • lubelskiego

To regiony położone najbliżej wschodniej granicy, które – z punktu widzenia państwa – wymagają szczególnej uwagi w kontekście bezpieczeństwa i odporności kryzysowej. Jednocześnie rząd podkreśla, że poradnik nie jest kierowany wyłącznie do mieszkańców tych obszarów – to powszechne narzędzie edukacyjne, przeznaczone dla całego społeczeństwa.

Co zawiera Poradnik Bezpieczeństwa MSWiA

Zgodnie z zapowiedziami, zawartość poradnika ma charakter praktyczny i kompleksowy. Znajdą się w nim informacje, które mogą okazać się przydatne:

  • w sytuacji zagrożenia
  • w czasie kryzysu
  • podczas awarii w domu
  • w szkole
  • w miejscu pracy
  • w trakcie wypoczynku

Publikacja nie ogranicza się do jednego rodzaju zagrożeń. Uwzględnia zarówno sytuacje nagłe, jak i długotrwałe kryzysy, które mogą wpływać na funkcjonowanie całych społeczności lokalnych lub państwa.

Rola instytucji publicznych i odpowiedzialność obywateli

Istotnym elementem poradnika jest jasne określenie ról poszczególnych instytucji publicznych w sytuacjach zagrożenia. Dokument wskazuje, jakie zadania spoczywają na administracji rządowej, samorządach oraz służbach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo.

Jednocześnie publikacja mocno akcentuje inną kwestię: odpowiedzialność za przetrwanie i ograniczenie skutków kryzysu nie spoczywa wyłącznie na władzach. To podejście jest wyraźnym sygnałem, że państwo oczekuje aktywnej postawy obywateli – świadomych zagrożeń, przygotowanych i zdolnych do racjonalnego działania.

Dezinformacja, cyberataki i zagrożenia hybrydowe

Autorzy poradnika wyraźnie wskazują, że współczesne kryzysy nie muszą zaczynać się od katastrofy naturalnej czy konfliktu zbrojnego. Zagrożenia mogą mieć zupełnie inny charakter. Wśród nich wymieniane są m.in.:

  • dezinformacja
  • cyberataki
  • zagrożenia hybrydowe
  • akty sabotażu
  • działania dywersyjne

Takie zdarzenia mogą prowadzić do destabilizacji funkcjonowania gminy, miasta, a nawet konkretnych systemów infrastrukturalnych, jak zasilanie energetyczne czy zaopatrzenie w wodę. W skrajnym scenariuszu mogą dotyczyć całego państwa, w tym sytuacji agresji zbrojnej ze strony obcego kraju.

Edukacja zamiast improwizacji w czasie kryzysu

Rząd podkreśla, że celem poradnika jest zwiększenie odporności społeczeństwa na sytuacje nadzwyczajne, zanim one wystąpią. Logika projektu jest prosta: lepiej przygotować obywateli wcześniej, niż zmuszać ich do improwizacji w momencie realnego zagrożenia.

To dlatego publikacja ma być czytelna, uporządkowana i przystosowana do szerokiego grona odbiorców. Nie jest adresowana wyłącznie do specjalistów, ale do rodzin, seniorów, osób pracujących, uczniów i studentów.

Dostępność: wersja papierowa, online i Braille

„Poradnik Bezpieczeństwa” nie ogranicza się do jednej formy dystrybucji. Oprócz wersji papierowej, która trafi do domów, publikacja jest:

  • dostępna online na stronie MSWiA
  • przygotowana w różnych wersjach językowych
  • wydana także w wersji drukowanej alfabetem Braille’a

To istotny element projektu, który pokazuje, że rząd deklaruje powszechną dostępność informacji, także dla osób z niepełnosprawnościami oraz cudzoziemców mieszkających w Polsce.

Poradnik Bezpieczeństwa jako stały punkt odniesienia

Z zapowiedzi MSWiA wynika, że poradnik ma być traktowany jako punkt odniesienia w edukacji kryzysowej, a nie jednorazowa akcja informacyjna. Ma to być narzędzie, do którego można sięgnąć zarówno w chwili niepokoju, jak i w spokojnym czasie – by zrozumieć mechanizmy reagowania państwa i własną rolę w sytuacji zagrożenia.