5 uprawnień rodzicielskich dla ojca od 2016 roku

1 Urlop tacierzyński i rodzicielski

Od 1 marca 2016 r. zlikwidowany zostanie też dodatkowy urlop macierzyński (6 tygodni) - zostanie on połączony z urlopem rodzicielskim (26 tygodni). Bezpośrednio po urlopie macierzyńskim rodzic będzie mógł więc skorzystać z rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni (w razie urodzenia 1 dziecka) lub 34 tygodni (w razie urodzenia co najmniej dwojga dzieci przy porodzie).

Jednak podstawowy urlop macierzyński pozostaje bez zmian - każdej kobiecie po urodzeniu dziecka przysługuje więc 20 tygodni urlopu (z tego sześć może wykorzystać jeszcze przed porodem). Z tych 20 tygodni matka dziecka musi wykorzystać 14 tygodni, a pozostałe sześć może wykorzystać właśnie ojciec.

Po urlopie macierzyńskim ojciec - na takich samych zasadach jak matka - będzie mógł skorzystać z urlopu rodzicielskiego. Będzie go można wykorzystać jednorazowo albo w nie więcej niż 4 częściach (do tej pory trzech). Jedną część, wynoszącą aż 16 tygodni, będzie można przy tym wybrać w dowolnie wskazanym momencie, do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy sześć lat.

Liczba części udzielonego w taki sposób urlopu rodzicielskiego będzie jednak pomniejszała liczbę części przysługującego urlopu wychowawczego - urlop wychowawczy będzie można wtedy wykorzystać tylko w 4, a nie 5 częściach. Poza tym ojciec nadal będzie mógł skorzystać z 3 lat bezpłatnego urlopu wychowawczego i przebywać na nim maksymalnie do 5. roku życia dziecka. Kolejną nowością jest jednak to, że ojciec będzie mógł korzystać z tego urlopu jednocześnie z matką - zniesiono więc obecny limit 4 miesięcy.

Jednocześnie jeśli rodzic zdecyduje się łączyć urlop rodzicielski z pracą na część etatu, proporcjonalnie wydłuży się czas pobierania zasiłku macierzyńskiego (przy urodzeniu jednego dziecka mogą być to łącznie nawet 64 tygodnie).

2 Ojciec nie musi pracować na etacie

Od nowego roku z uprawnień związanych z urodzeniem i wychowaniem dziecka mogli też korzystać nie tylko rodzice-pracownicy, ale także niezatrudnieni, ale ubezpieczeni rodzice. Ubezpieczeni opiekunowie będą więc mogli wymieniać się uprawnieniami bez względu na podstawę zatrudnienia. Powstanie możliwość dzielenia się urlopem macierzyńskim oraz rodzicielskim przez rodziców, z których jedno jest pracownikiem, a drugie podlega ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu niż stosunek pracy (na przykład samozatrudnienie).

W praktyce, zatrudniona matka będzie więc mogła po 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego z niego zrezygnować na rzecz ojca (pracownika lub ubezpieczonego niebędącego pracownikiem), bez względu na tytuł do ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli ta osoba będzie pracownikiem, nabędzie prawo do pozostałej części urlopu, z prawem do zasiłku włącznie. W przypadku innego ubezpieczenia - otrzyma zasiłek macierzyński za czas sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Pracownica będzie mogła również podzielić się urlopem rodzicielskim z ojcem dziecka niebędącym pracownikiem, który w tym celu przerwie działalność zarobkową. Także na odwrót: gdy matka będzie ubezpieczona z innego tytułu niż stosunek pracy, ojciec nabędzie prawo do części urlopu. Za okres sprawowania opieki przez ojca w obydwu przypadkach będzie mu przysługiwał zasiłek macierzyński.

3 Ojciec przejmie urlop, gdy matka jest w szpitalu

Ojciec będzie mógł również przejąć urlop macierzyński, jeśli pracownica będzie przebywać w szpitalu albo innej placówce leczniczej. W przypadku, gdy ojciec nie jest pracownikiem, za okres przerwania pracy dostanie zasiłek macierzyński. Natomiast jeżeli to matka nie jest pracownicą, z części urlopu macierzyńskiego będzie mógł skorzystać ojciec dziecka będący pracownikiem.

Takie same zasady będą obowiązywać w przypadku zgonu matki lub porzucenia przez nią dziecka - rodzaj ubezpieczenia chorobowego nie będzie mieć znaczenia.

4 2 dni także godzinowo

Ponadto ojciec (lub matka) zachowują prawo do dotychczasowych dwóch dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem do 14. roku życia. Od nowego roku będzie je jednak można wykorzystywać także w wymiarze godzinowym. Pracujący rodzic sam zdecyduje, czy rocznie chce wykorzystać dwa dni, czy 16 godzin płatnego czasu wolnego.


>>Czytaj też: Umowy i urlopy rodzicielskie, czyli co wkrótce zmieni się w prawie pracy