Komunikat ZUS: nie trzeba składać wniosku o czternastkę

Czternastka zostanie wypłacona z urzędu wszystkim uprawnionym. W wydanym komunikacie ZUS podkreśla, że nie trzeba w tej sprawie składać żadnego wniosku. Pieniądze i tak wpłyną na konta. Kiedy rozpoczną się wypłaty?

Wbrew potocznemu określeniu „czternasta emerytura” lub „czternastka” nie jest emeryturą ani rentą, a świadczeniem o charakterze socjalnym wypłacanym na podstawie ustawy z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów.

Jego wysokość nie jest bowiem powiązana z odprowadzanymi wcześniej składkami, a prawem do różnych świadczeń.

Kto ma prawo do czternastki?

Czternasta emerytura przysługuje osobom, które mają prawo do następujących świadczeń:

• emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej z ZUS;
• renty wypadkowej;
• emerytury pomostowej;
• rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego (tzw. świadczenia Mama 4+).
• renty inwalidzkiej i renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin;
• emerytury rolniczej, renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, renty rolniczej szkoleniowej, renty rodzinnej, emerytury i renty z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin;
• świadczeń dla kombatantów;
• emerytury wojskowej, wojskowej renty inwalidzkiej, wojskowej renty rodzinnej;
• emerytury policyjnej, policyjnej renty inwalidzkiej, policyjnej renty rodzinnej – przysługujących także funkcjonariuszom innych służb mundurowych i ich rodzin
• renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinnej przyznanych na podstawie ustawy z 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach;
• renty socjalnej lub renty socjalnej z dodatkiem dopełniającym;
• świadczenia przedemerytalnego i zasiłku przedemerytalnego,
• świadczenia pieniężne dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych;
• okresowej emerytury kapitałowej;
• nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
• okresowej emerytury rolniczej.

Prawa do czternastej emerytury nie będzie miała osoba, której świadczenie zostało zawieszone, np. z powodu przekroczenia limitu dorabiania. Ważny jest tutaj ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty dodatkowego świadczenia.

Ile wynosi czternastka 2025?

W 2025 r. czternastka wyniesie 1878,91 zł brutto (równowartość minimalnej emerytury) dla osób, których świadczenie podstawowe (np. emerytura, renta) nie przekracza 2900 zł brutto. Osoby, które pobierają świadczenie w wysokości powyżej 2900 zł, ale nie większej niż 4728,91 zł brutto, otrzymają czternastkę pomniejszoną zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”. Jeśli zatem ktoś pobiera emeryturę w wysokości 3000 zł, a więc 100 zł więcej niż limit 2900 zł, otrzyma 1778,91 zł czternastki (1878,91 zł – 100 zł = 1778,91 zł).

Czternastka nie zostanie wypłacona, jeśli okaże się ona niższa niż 50 zł brutto.

Kiedy czternastka 2025 zostanie wypłacona?

Jak informuje ZUS, tegoroczna czternastka zostanie wypłacona razem z emeryturami i rentami przysługującymi za wrzesień. W najbliższych dniach ZUS rozpocznie wypłatę czternastej emerytury.

ZUS wypłaci czternastki wraz z emeryturami i rentami za wrzesień, zgodnie ze stałym harmonogramem płatności. ZUS informuje, że terminy płatności świadczeń to 1, 6, 10, 15, 20 i 25 dzień miesiąca. Świadczeniobiorcy, którzy otrzymują emerytury i renty do pierwszego dnia miesiąca, mogą spodziewać się czternastek już pod koniec sierpnia.

Kiedy prawo do czternastki zostanie ponownie ocenione?

Prawo do czternastki lub jej wysokość podlegają ponownemu ustaleniu, jeżeli okaże się, że na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty czternastki prawo do świadczenia podstawowego:

• nie istniało,
• podlegało zawieszeniu,
• przysługiwała wypłata tego świadczenia lub uległa zmianie wysokość tego świadczenia.

Prawo do kilku świadczeń – zasady wypłaty

W razie zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia (np. emerytury i renty wypadkowej) przy ustalaniu prawa i wysokości czternastki przyjmuje się sumę tych świadczeń, które są wypłacane.

Osobie uprawnionej do kilku świadczeń przysługuje jedna czternastka.

Renta rodzinna dla kilku osób – zasady wypłaty czternastki

Do renty rodzinnej mogą być uprawnieni następujący członkowie rodziny:

• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;
• przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;
• małżonek (wdowa i wdowiec);
• rodzice.

Renta rodzinna przysługuje jako jedno świadczenie, które ulega podziałowi, gdy przysługuje więcej niż jednej osobie. W takiej sytuacji przysługuje również jedna czternastka, która podlega proporcjonalnemu podziałowi na osoby uprawnione do renty rodzinnej.

Jeżeli do renty rodzinnej jest uprawniona więcej niż jedna osoba i przynajmniej jedna z nich jest uprawniona do renty socjalnej, czternastka podlega podziałowi stosownie do liczby osób uprawnionych do renty rodzinnej, z wyłączeniem osoby lub osób uprawnionych do renty socjalnej. Osobom wyłączonym przysługuje bowiem prawo do całej czternastki z tytułu pobierania renty socjalnej.

Kto wypłaca czternastkę?

Decyzje w sprawie czternastki wydaje i świadczenie to wypłaca organ wypłacający świadczenie podstawowe, a więc najczęściej ZUS, KRUS albo np. wojskowe organy emerytalne.

W razie zbiegu prawa do świadczeń, które są wypłacane przez dwa organy emerytalno-rentowe, decyzje w sprawie dodatkowego świadczenia wydaje i świadczenie to wypłaca ZUS.

Jak wydaje się decyzje w sprawie czternastki?

Przede wszystkim trzeba podkreślić, że nie składa się wniosku o czternastkę, wypłaca się ją z urzędu.

Decyzje w tej sprawie mogą zamiast podpisu zawierać nadruk imienia i nazwiska wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do ich wydania.

Od decyzji organu wypłacającego przysługują środki odwoławcze przewidziane w przepisach właściwych dla poszczególnego świadczenia.

Jaki wpływ ma czternastka na dochód?

W założeniu czternastka nie może pozbawić prawa do świadczeń socjalnych. Dlatego kwoty czternastki nie wlicza się do dochodu, o którym mowa w przepisach o:

• dodatkach mieszkaniowych,
• pomocy społecznej,
• świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,
• świadczeniach rodzinnych.

Czternastka nie podlega potrąceniom i egzekucji.