Zasiłek chorobowy po utracie pracy? Tak, o ile spełnisz kilka warunków

Po ustaniu zatrudnienia nadal można pobierać zasiłek chorobowy, gdy choroba rozpoczęła się jeszcze w jego trakcie, jak również, w pewnych określonych przypadkach, gdy choroba rozpoczęła się później.

Nie ma przy tym znaczenia, z jakiego powodu zatrudnienie ustało: czy zakończył się okres wypowiedzenia; czy może zakończył się okres, na jaki zawarto umowę na czas określony, czy też może doszło do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia (tzw. dyscyplinarka).

Jak długo można pobierać zasiłek po ustaniu zatrudnienia?

Zgodnie z ogólną zasadą, ustanie zatrudnienia w trakcie długotrwałej choroby, nie ma wpływu na prawo do zasiłku chorobowego. Trzeba jednak pamiętać o kilku ograniczeniach.

Pierwsze z nich dotyczy długości pobieraniu zasiłku przysługującego za okres po ustaniu zatrudnienia. Zasiłku chorobowego nie można go bowiem pobierać dłużej niż przez 91 dni, licząc od pierwszego dnia po zakończeniu zatrudnienia. Limit ten trzeba rozpatrywać łącznie z ogólnym limitem pobierania zasiłku chorobowego, który liczy się razem z wynagrodzeniem chorobowym i generalnie wynosi 182 dni.

ZUS przestanie zatem wypłacać zasiłek chorobowy, gdy upłynie pierwszy z limitów – albo chory pobierał zasiłek i wynagrodzenie chorobowe już przez 182 dni, licząc od początku choroby, albo pobierał zasiłek przez 91 dni, licząc od pierwszego dnia po utracie zatrudnienia.

Kogo nie obowiązuje limit 91 dni zasiłku po ustaniu zatrudnienia?

Limit 91 dni zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia nie dotyczy niezdolności do pracy:

• przypadającej na czas ciąży,
• spowodowanej gruźlicą,
• powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów lub zabiegowi ich pobrania.

Jak długo po ustaniu zatrudnienia mogą pobierać zasiłek kobiety w ciąży?

Kobiety w ciąży oraz osoby z dwóch pozostałych grup wymienionych wyżej mogą pobierać zasiłek chorobowy do wyczerpania ogólnego limitu zasiłku chorobowego liczonego wraz z wynagrodzeniem chorobowym. W przypadku kobiet w ciąży oraz chorych na gruźlicę limit ten wynosi 270 dni, a w przypadku dawców komórek, tkanek i narządów – 182 dni.

Czy przerwa w zwolnieniach lekarskich pozbawi zasiłku?

Osoba, której zatrudnienie ustało, nie może mieć żadnej przerwy w zwolnieniach lekarskich, aby nadal otrzymywać zasiłek chorobowy.

Zgodnie z regułą ogólną przerwa w zwolnieniach lekarskich przypadająca po zakończeniu zatrudnienia spowoduje utratę prawa do zasiłku za dalszy okres. Aby nie utracić zasiłku, lekarz nie musi co prawda wystawiać jednego długiego zwolnienia, ale kilka krótkich po kolei.

Jeśli więc jedno zwolnienie zakończy się np. w piątek, to kolejne powinno rozpocząć się już w sobotę.

Czy zasiłek przysługuje, gdy choroba rozpoczęła się po zakończeniu pracy?

W wyjątkowych sytuacjach określonych w art. 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) prawo do zasiłku po ustaniu zatrudnienia przysługuje także wtedy, gdy choroba rozpoczęła się po zakończeniu pracy.

Choroba musi jednak trwać bez przerwy co najmniej 30 dni i powstać:

• nie później niż w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia;
• nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania zatrudnienia - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

W tym drugim przypadku chodzi zatem przede wszystkim o choroby psychiczne.

W jakich przypadkach zasiłek nie przysługuje?

Ustawa zasiłkowa przewiduje również kilka sytuacji, w których niezależnie od spełniania powyższych warunków zasiłek chorobowy za okres po zakończeniu zatrudnienia nie będzie przysługiwał. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy choroba rozpoczęła się przez ustaniem zatrudnienia, jak i po jego ustaniu.

Zasiłek nie będzie przysługiwał, gdy osoba chora:

• ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;
• kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
• nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z powodu zbyt krótkiego okresu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu (chodzi o tzw. okres wyczekiwania określony w art. 4 ust. 1 ustawy zasiłkowej);
• jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego;
• podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Dlaczego emeryt nie otrzyma zasiłku?

Warto zwrócić szczególną uwagę na sytuację emerytów i rencistów. Zasiłku za okres po zakończeniu pracy nie dostanie więc np. emeryt, który pracował na umowę o pracę. Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje mu tylko wtedy, gdy zatrudnienie wciąż trwa.

Chodzi tu nie tylko o emerytów uprawnionych do emerytury z ZUS, ale także do osób uprawnionych do emerytury mundurowej oraz żołnierskiej.

Kto wypłaca zasiłek?

Osobom, które są uprawnione do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu zatrudnienia, wypłaca go ZUS. Także wtedy, gdy do wypłaty zasiłku w okresie zatrudnienia zobowiązany był pracodawca. Wraz z zakończeniem pracy w danej firmie obowiązek wypłaty zasiłku przejmuje na siebie ZUS. Pracodawca zobowiązany jest przesłać ZUS formularz ZUS Z-3 „Zaświadczenie płatnika składek”, zawierający informacje o wysokości i rodzajach składników wynagrodzenia wypłaconych pracownikowi za ostatnie miesiące.