Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Tak wynika z projektu ustawy o zabezpieczeniu socjalnym osób wykonujących zawód artystyczny, którego autorem jest minister kultury i dziedzictwa narodowego. Ma ona wesprzeć ok. 63 tys. artystów. Tylko 10 proc. z nich ma umowy o pracę, 18,7 proc. własne firmy, 13,9 proc. zlecenia, a aż 37 proc. umowy o dzieło. Szacuje się, że jedynie 43,6 proc. podlega ubezpieczeniom społecznym. Dlatego też w planowanych zmianach chodzi o to, „aby artyści mogli skorzystać z wizyty u lekarza czy też pójść na zwolnienie lekarskie i uzyskać zasiłek chorobowy, aby kobiety mogły skorzystać z urlopu macierzyńskiego i nie martwić się, czy mogą iść z dzieckiem do lekarza” – czytamy w uzasadnieniu.
Potwierdź status
Dopłaty do składek w maksymalnej wysokości wynikającej z minimalnej pensji uzyskają wyłącznie ci malarze, rzeźbiarze, piosenkarze itd., którzy uzyskają status artysty zawodowego w dziedzinach: muzyki, sztuk wizualnych, sztuk performatywnych, sztuk cyrkowych, teatru, filmu, literatury, tańca, twórczości audiowizualnej lub ludowej. Status ten będzie im przyznawać na trzy albo pięć lat specjalistyczna jednostka powołana przez ministra kultury Centrum Edukacji Artystycznej (CEA). W podjęciu decyzji pomoże jej komisja opiniująca reprezentująca organizacje artystyczne, która będzie oceniała dorobek artystyczny zainteresowanego i rekomendowała bądź nie potwierdzenie statusu. Stanowisko komisji nie będzie wiążące dla CEA. Od decyzji ws. przyznania bądź odmowy przyznania rangi artysty zawodowego ubiegający się będzie mógł się odwołać do ministra kultury, a potem ewentualnie do sądu administracyjnego. Przy CEA powstanie również rada programowa, która będzie nadawała ton badaniom i rozwojowi rynku sztuki oraz aktywizowała jego uczestników.
Złóż wniosek o dopłaty do składek
Uzupełnienie składek z budżetu będzie przysługiwać na czas podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jednak nie dłuższy niż 12 miesięcy, w rocznych cyklach rozliczeniowych przypadających od 1 sierpnia do 31 lipca kolejnego roku kalendarzowego. Jednak samo uzyskanie statusu artysty zawodowego nie zagwarantuje dofinansowania. Aby je otrzymać, aplikujący powinien przede wszystkim złożyć do ZUS wniosek elektroniczny za pośrednictwem swojego profilu na e-ZUS. Oprócz tego musi w ciągu trzech lat poprzedzających rok uzyskania wyrównania składek osiągnąć:
- dochody w związku z wykonywaniem zawodu artystycznego i to w każdym z tych lat oraz jednocześnie
- średni roczny dochód artysty zawodowego nieprzekraczający 125 proc. dwunastokrotności miesięcznej płacy minimalnej z 1 stycznia roku złożenia wniosku (dla chętnego starającego się o dopłaty od 1 sierpnia 2026 r. pułap ten wyniesie ok. 76 tys. zł przy założeniu płacy minimalnej w przyszłym roku na poziomie 5070 zł).
„Próg 125 proc. minimalnego wynagrodzenia w ocenie projektodawcy jest odpowiedni, zabezpieczając i stabilizując artystów zarabiających nieregularnie” – czytamy w uzasadnieniu.
W przeważającym zakresie ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Z oceny skutków regulacji wynika, że w ciągu dziesięciu lat jej funkcjonowania ma ona kosztować budżet ok. 3,8 mld zł. Jednak sam projekt zastrzega, że jest ona tylko pierwszym etapem budowania systemu zabezpieczenia społecznego artystów. ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do konsultacji
