Ostatnio w Gazecie Prawnej informowaliśmy o krytyce Konfederacji Lewiatan na temat nowego projektu ustawy o warunkach dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom.

Zdaniem organizacji najnowsza wersja projektu nie uwzględnia uwag przedsiębiorców i ogranicza możliwości zatrudniania cudzoziemców na podstawie umów cywilnoprawnych, co będzie to miało negatywne skutki dla rynku pracy. O wskazanie przyczyn takiego działania poprosiliśmy resort odpowiedzialny za projekt ustawy, czyli resort Agnieszki Dziemianowicz-Bąk.

Cudzoziemcy tylko na etat

Jak czytamy w komentarzu przesłanym naszej redakcji, zezwolenie na pracę oraz oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi na rzecz polskiego podmiotu może dotyczyć tylko zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Dlaczego?

"Wprowadzenie obowiązku zawarcia z cudzoziemcem umowy o pracę ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa migrantów zarobkowych i poprawę warunków ich pracy. Warto podkreślić, że umowa o pracę zapewnia pracownikowi większą ochronę trwałości stosunku pracy i szerszy zakres uprawnień socjalnych związanych z pracą niż osobie wykonującej pracę lub świadczącej usługi na podstawie umowy cywilnoprawej" – tłumaczy resort dla Gazety Prawnej.

Ochrona cudzoziemców

Jak wskazano, cudzoziemcy przyjeżdżający do Polski w celu wykonywania pracy przez ograniczony czas, często nieznający realiów pracy w Polsce, niemający wsparcia w rodzinie i środowisku, nieznający języka polskiego oraz regulacji prawnych obowiązujących w zakresie powierzania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, są grupą szczególnie narażoną na wyzysk i handel ludźmi, co uzasadnia zapewnienie im pełniejszej ochrony jaką daje umowa o pracę.

"Powierzenie pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej w praktyce często wiąże się z brakiem wynagrodzenia w okresach gdy cudzoziemiec pracy nie wykonuje np. w trakcie choroby, w czasie przerwy urlopowej lub przestoju wynikającego z winy pracodawcy. Dla cudzoziemca może to oznaczać brak możliwość zapewnienia sobie godnych warunków życia oraz odpowiedniego standardu zakwaterowania w Polsce. Zdarza się, że pracodawcy przedstawiają cudzoziemcom do podpisu umowy cywilnoprawne zawierające zobowiązanie do „odpracowania” lub zwrotu bliżej nieokreślonych kosztów, jakie poniósł dany podmiot w związku z uzyskaniem zezwolenia na pracę, legalizacją pobytu cudzoziemca na terytorium RP oraz zapewnieniem zakwaterowania. Cudzoziemiec który nieświadomie podpisał takie zobowiązanie może stać się ofiarą wyzysku ze strony podmiotu powierzającego mu pracę" – wylicza Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Sytuacja na rynku pracy

Stanowisko resortu jest również sprzeczne z wnioskiem Konfederacji Lewiatan, jakoby takie ograniczenia miały negatywnie odbić się na rynku pracy.

"Wprowadzenie wymogu zawarcia umowy o pracę z cudzoziemcem, od którego jest wymagane posiadanie zezwolenia na pracę spowoduje poprawę sytuacji na rynku pracy, a dla cudzoziemców będzie stanowić zachętę do pracy w Polsce. Obawa o powiększenie szarej strefy wydaje się nieuzasadniona ponieważ podmioty oferujące cudzoziemcom pracę nierejestrowaną z reguły nie zawierają z nimi żadnej umowy, w tym także umowy cywilnoprawnej, ryzykując ukaranie karą grzywny oraz utratą możliwości składania wniosków o kolejne zezwolenia na pracę. Podmioty te stanowią nieuczciwą konkurencje wobec przedsiębiorców działających legalnie. Należy się spodziewać, że zmiana przepisów w zakresie rodzaju umowy jaka może być zawarta z cudzoziemcem nie będzie miała wpływu na działania przedsiębiorców którzy przestrzegają przepisów prawa" – czytamy w stanowisku dla Gazety Prawnej.

Jednocześnie przypomina, że nie wszyscy będą podlegali wymogowi pracy wyłącznie na etat. Nie będzie on dotyczyć cudzoziemców posiadających zezwolenia na pracę sezonową (wydawanych głównie w rolnictwie) oraz zezwoleń na pracę wydawanych w związku z pełnieniem określonej funkcji.

Dodatkowo obowiązkiem wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę nie będą objęci także cudzoziemcy mających swobodny dostęp do polskiego rynku pracy (np. obywatele innych państw UE, członkowie rodzin obywateli polskich, cudzoziemcy posiadający Kartę Polaka).

Postulaty przedsiębiorców

Dlaczego postulaty przedsiębiorców nie zostały uwzględnione na późniejszym etapie prac nad ustawą?

"Duża liczba i różnorodność zgłaszanych uwag i propozycji – często wykluczających się wzajemnie nie pozwoliła na uwzględnienie ich wszystkich w projekcie ustawy w taki sposób aby realizowały cele ustawy oraz tworzyły spójny i przemyślany system dostępu cudzoziemców do rynku pracy. Z tego względu należało wybrać rozwiązanie, które będzie odpowiadało celom projektu ustawy w najpełniejszym zakresie" – wskazano.