Umowa zlecenia – pojęcie i zasady ogólne
Umowa zlecenia to jedna z umów cywilnoprawnych, przez którą przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności dla dającego zlecenie. Uregulowana została ona przepisami kodeksu cywilnego.
Umowa zlecenia jest często zawierana na rynku pracy. Powodem jest nie tylko uproszczona procedura, ale przede wszystkim znacznie niższe koszty dla zleceniodawcy niż w przypadku umowy o pracę. Co jednak ważne, umowa zlecenia nie tworzy stosunku pracy w świetle przepisów kodeksu pracy, z wszelkimi tego konsekwencjami.
Jakie zmiany w umowach zlecenia od 2026 roku?
Rok 2026 to czas istotnych zmian w przepisach, regulujących umowy zlecenia. Najważniejszą z nich i wyczekiwaną od wielu lat przez osoby pracujące na podstawie tzw. umów śmieciowych jest wliczenie okresów pracy na podstawie umów zlecenia do stażu pracy. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki społecznej został podpisany przez Prezydenta RP 16 października 2025 roku i wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2026 roku. O czym dokładnie stanowią przepisy?
W myśl znowelizowanego art. 3021 § 2 pkt 1 k.p. do okresu zatrudnienia wlicza się okres wykonywania przez osobę fizyczną umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. To właśnie tzw. staż pracy, choć nie jest pojęciem wprost definiowanym w kodeksie pracy, wpływa zaś na szereg uprawnień pracowniczych. Jakich? Przede wszystkim na należny pracownikowi wymiar urlopu wypoczynkowego, dodatki stażowe, nagrody jubileuszowe, wysokość odprawy, a także na prawo do emerytury. Wliczenie do stażu pracy okresu wykonywania zadań na podstawie umowy zlecenia oznacza zatem przyznanie szeregu uprawnień.
Od stycznia 2026 roku do stażu pracy będą wliczane także okresy wykonywania innych umów m.in. umowy agencyjnej, bycie członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej, czy spółdzielni kółek rolniczych. Ustawodawca określił, że okresy wykonywania tych umów lub członkostwa należy potwierdzić zaświadczeniem wydanym przez ZUS o podleganiu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Zatem uzależnił możliwość ich wliczenia do stażu pracy od podlegania tym składkom. Inaczej jednak wygląda to w przypadku umów zlecenia. Udokumentowane okresy wykonywania umów zlecenia wliczane są do stażu pracy także wtedy, gdy osoba fizyczna nie podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu.
Jakie składki ZUS dla zleceniobiorcy przy umowie zlecenia?
Umowa zlecenia, wbrew powszechnym opiniom, podlega obowiązkowym składkom ZUS. Faktem jest jednak, że to, które składki należy odprowadzić, zależy od tego, kim jest zleceniobiorca. Jakie składki musi rozliczyć zleceniodawca?
| Kim jest zleceniobiorca? | Rodzaje obowiązkowych składek do odprowadzenia |
| zleceniobiorca, którego umowa zlecenie jest jedynym źródłem dochodu | ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych |
| zleceniobiorca, będący studentem lub uczniem | - |
| zleceniobiorca, będący emerytem lub rencistą, którego umowa zlecenie to jedyne źródło dochodu (poza emeryturą lub rentą) | ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotneFundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – gdy kobieta nie ukończyła 55 roku życia, a mężczyzna 60 roku życia |
| zleceniobiorca, który ma kilka źródeł dochodu | ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, ale składki odprowadzane są od umów do czasu osiągnięcia progu minimalnego wynagrodzenia za pracę |
Minimalne wynagrodzenie w umowie zlecenia 2026
Zgodnie z ustawą z dnia 10 października 2002 roku minimalna stawka godzinowa to minimalna wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia, która przysługuje przyjmującemu zlecenie. Oznacza to, że zleceniobiorcy mają zagwarantowaną minimalną stawkę za każdą przepracowaną godzinę zlecenia, która to jest corocznie ogłaszana przez Radę Ministrów. Wysokość tej stawki jest ponadto co roku waloryzowana o wskaźnik, który wynika z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonej na rok następny przez wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązującą w roku.
W 2026 roku minimalna stawka godzinowa, przysługująca zleceniobiorcy, która określona została w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 września 2025 roku, wyniesie 31,40 zł. Oznacza to wzrost względem roku 2025, a tym samym realnie wyższe wynagrodzenie z tytułu wykonania zlecenia.
FAQ
Jakie zmiany w umowach zlecenia wejdą w życie w 2026 roku?
Najważniejszą zmianą, która wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku, jest wliczenie do stażu pracy okresu wykonywania umowy zlecenia.
Czy wliczenie do stażu pracy zlecenie jest zależne od odprowadzania składek?
Nie, udokumentowanie wykonywanie zlecenia nie musi być jednocześnie objęte odprowadzaniem składek emerytalnych i rentowych, aby móc je wliczyć do stażu pracy?
Jakie będzie minimalne godzinowe wynagrodzenie za wykonywanie zlecenia?
Minimalna stawka godzinowa w 2026 roku wyniesie 31,40 zł.
Źródła:
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2025 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 roku, Dz. U. 2025 poz. 1242.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy, Dz. U. 1974 nr 24 poz. 142.
Ustawa z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, Dz. U. 2002 nr 200 poz. 1679.
Ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz. U. 1998 nr 137 poz. 887.