Aby dokonać oceny, czy cechy charakterystyczne dla stosunku pracy mają w umowie charakter przeważający, należy wziąć pod uwagę wszelkie okoliczności sprawy. Podstawowe znaczenie dla istnienia stosunku pracy ma podporządkowanie typu pracowniczego. Aby stwierdzić, czy owo podporządkowanie występuje w treści stosunku prawnego, z reguły wskazuje się na takie elementy, jak: określony czas pracy i określone miejsce wykonywania czynności, podpisywanie list obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy oraz obowiązek przestrzegania norm pracy, obowiązek wykonywania poleceń przełożonych (wyrok SN z 11 kwietnia 1997 r., I PKN 89/97, OSNP 1998/2/35), wykonywanie pracy zmianowej i stałą dyspozycyjność pracownika (wyrok SN z 11 września 1997 r., II UKN 232/97, OSNP 1998/13/407). Ocena przebiega nieco inaczej, gdy dotyczy osoby zajmującej kierownicze (samodzielne) stanowisko, a nie szeregowego pracownika. Podporządkowanie takiej osoby jako pracownika ma specyficzny charakter i co do zasady nie sprowadza się na ogół do wszystkich wyżej podanych cech pracy podporządkowanej, ponieważ taki pracownik nie ma bezpośrednich przełożonych, którzy mogliby nadzorować jego pracę i wydawać mu polecenia, sam kształtuje swój czas i miejsce pracy oraz określa konkretnie wykonywane czynności.
Osoba taka może więc być zatrudniona na podstawie stosunku pracy, w którym wykonywanie pracy podporządkowanej ma cechy specyficzne, odmienne od zwykłego stosunku pracy (wyrok SN z 4 kwietnia 2002 r., I PKN 776/00, OSNP 2004/6/94).
not. MJ