Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych (z 4 października 2018 r., Dz.U. poz. 2215, ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1572) daje możliwość obniżenia wpłaty podstawowej finansowanej przez uczestnika PPK, która co do zasady wynosi 2 proc. jego wynagrodzenia. Skorzystać z tego może ten, kto w danym miesiącu nie osiąga – z różnych źródeł – wynagrodzenia, którego wysokość przekraczałaby kwotę 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. Wówczas może zawnioskować o obniżenie swojej wpłaty podstawowej – przy czym minimalna jej wysokość wynosi 0,5 proc. wynagrodzenia.
Taki wniosek jest skuteczny od kolejnego miesiąca po dniu jego złożenia. Jednakże zatrudniający nie powinien stosować obniżenia wpłaty w każdym miesiącu, w którym wynagrodzenie uczestnika PPK w tym podmiocie przekroczy powyższy limit (kwotę 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia).
PFR Portal PPK w swoim oficjalnym stanowisku zamieszczonym na stronie www.mojeppk.pl (patrz ramka), uważa jednak, że powyższe zasady należy stosować z uwzględnieniem niektórych nieobecności pracownika. Mianowicie uznaje, że w przypadku, gdy limit nie jest przekroczony z uwagi na np. nieobecność spowodowaną chorobą lub urlopem bezpłatnym, wynagrodzenie powinno być proporcjonalnie przeliczone. Podstawy takiego wnioskowania trudno jednak doszukać się w ustawie o PPK. Wspomina ona o wynagrodzeniu osiągniętym w danym miesiącu, a nie „wynagrodzeniu miesięcznym” lub „za miesiąc”. Nie ma więc powodów dla proporcjonalnego przeliczania niskiego wynagrodzenia, osiągniętego np. z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Tym bardziej że jeśli przypadek nieprzekroczenia limitu z uwagi na nieobecność w pracy jest jednorazowy i dotyczy tylko jednego miesiąca (czyli gdyby nie przeliczano wynagrodzenia proporcjonalnie, to wniosek nie mógłby zostać złożony ze względu na zbyt wysokie wynagrodzenie), to wniosek pracownika nie będzie w praktyce odnosił skutku. Bowiem w kolejnych miesiącach, gdy wynagrodzenie będzie już przekraczało limit (pracownik będzie w pracy), pracodawca nie będzie mógł uwzględnić deklaracji obniżenia wpłaty.
Środki PPK są chronione przed bankructwem instytucji finansowej
Środki PPK są chronione przed bankructwem instytucji finansowej

Zobacz również
Oficjalne wyjaśnienia PFR Portal PPK
18. Jak należy ustalać wynagrodzenie uczestnika PPK w odniesieniu do art. 27 ust. 2 i 4 ustawy o PPK, w przypadku wystąpienia absencji chorobowej lub urlopu bezpłatnego?
Zgodnie z art. 26 ust. 1 i 2 oraz art. 27 ust. 1, 2 i 3 ustawy o PPK wpłaty do PPK stanowią określony procent wynagrodzenia uczestnika PPK. Artykuł 2 ust. 1 pkt 40 ustawy o PPK definiuje wynagrodzenie jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, o której mowa w ustawie z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. W związku z tym odwołaniem właściwym wydaje się stosowanie w odniesieniu do wynagrodzenia stanowiącego podstawę wpłat do PPK zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tej ustawy. Oznacza to, że jeśli uczestnik PPK przepracował tylko część miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych (absencja chorobowa, urlop bezpłatny), ale podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, osiągana z tytułu umowy o pracę w przeliczeniu na pełny miesiąc, będzie równa lub niższa niż kwota odpowiadająca 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w umowie o pracę nie zagwarantowano kwoty przekraczającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia), to należy przyjąć, że osoba zatrudniona w danym miesiącu ma prawo do złożenia deklaracji obniżenia wpłaty podstawowej na zasadach określonych w art. 27 ustawy o PPK. Jeżeli uczestnik PPK przepracował tylko część miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych (absencja chorobowa, urlop bezpłatny), ale podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, osiągana z tytułu umowy o pracę w przeliczeniu na pełny miesiąc, będzie wyższa niż kwota 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w umowie o pracę zagwarantowano kwotę wyższą niż 1,2-krotność minimalnego wynagrodzenia), należy przyjąć, że osoba zatrudniona w danym miesiącu nie ma prawa do złożenia deklaracji obniżenia wpłaty podstawowej na zasadach określonych w art. 27 ustawy o PPK. W przypadku zleceniobiorców, dla których odpłatność w umowie zlecenia określono miesięcznie kwotowo, w odniesieniu do miesiąca, w którym wystąpiła niezdolność do pracy, która skutkuje uzyskaniem niższego przychodu, uwzględniamy kwotę określoną w umowie zlecenia. Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku osób, dla których odpłatność w umowie została określona w kwotowej stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjnie.
Źródło: Zagadnienia prawne w zakresie ustawy o PPK – wersja opublikowana 14 grudnia 2019 r., s. 46.

Magdalena Skwara, radca prawny, prawnik w kancelarii Raczkowski