Wyższe koszty uzyskania przychodów, niższa stawka podatku oraz niższa kwota zmniejszająca podatek – te zmiany w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych już za chwilę staną się faktem (nowelizacja w chwili zamknięcia wydania czekała na podpis prezydenta). Termin jej wejścia w życie to już 1 października, a wobec tego coraz bardziej naglące stają się pytania o stosowanie nowych regulacji. A wśród nich nawet takie podstawowe jak to, czy nowe zasady będą miały zastosowanie do wrześniowych wynagrodzeń, których termin wypłaty przypada w październiku. Odpowiedź brzmi – tak. A to oznacza, że wobec zatrudnionych trzeba będzie zastosować m.in. 17-proc. stawkę PIT.

odpowiedź

Tak, zmiany, które zaczną obowiązywać już od 1 października 2019 r. – zakładając, że prezydent podpisze nowelizację – będą dotyczyły przychodów uzyskanych począwszy od tego dnia niezależnie od okresu, za jaki przysługują.

Koszty uzyskania przychodów

U pracowników opodatkowaniu podlega dochód, za który uważa się uzyskany w ciągu miesiąca przychód ze stosunku pracy pomniejszony o koszty jego uzyskania oraz o składki na ubezpieczenia społeczne potrącone przez płatnika ze środków pracownika. Koszty uzyskania zostały określone w art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.), a więc w miesięcznej i rocznej zryczałtowanej normie. Do 30 września 2019 r. koszty miesięczne ze stosunku pracy, stosunku służbowego, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, wynoszą:
  • 111,25 zł,
  • 139,06 zł ‒ w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę i złożył płatnikowi pisemne oświadczenie w tej sprawie.
W okresie od 1 października 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. miesięczne koszty uzyskania przychodów wyniosą:
  • 250 zł,
  • 300 zł – w przypadku pracowników dojeżdżających do pracy z innej miejscowości.
Natomiast przy obliczaniu podatku za 2019 r. koszty uzyskania przychodów za rok podatkowy:
  • wyniosą nie więcej niż 1751,25 zł – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku pracy i/lub pokrewnego;
  • nie będą mogły przekroczyć łącznie 2626,54 zł – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku pracy i/lub pokrewnych;
  • wynoszą łącznie nie więcej niż 2151,54 zł – w przypadku pracowników zamiejscowych;
  • nie mogą przekroczyć łącznie 3226,92 zł – w przypadku pracowników zamiejscowych, wieloetatowych.
Podwyższenie norm kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy wpłynie także na dochody innych podatników uzyskujących niektóre rodzaje przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Koszty uzyskania przychodów w wysokościach ustanowionych dla stosunku pracy i pokrewnych mają bowiem zastosowanie z tytułu:
  • pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich (art. 13 pkt 5 u.p.d.o.f.),
  • powołania do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (art. 13 pkt 7 u.p.d.o.f.),
  • umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze (art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f.).

Jakie zmiany

Przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych od 1 października do 31 grudnia 2019 r.:
  • zamiast stawki 18 proc. stosuje się stawkę 17 proc.;
  • kwota zmniejszająca podatek wynosi 525,12 zł (miesięcznie 43,76 zł).
Na wniosek podatnika przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych od 1 października do 31 grudnia 2019 r. płatnicy będący m.in. zakładami pracy zamiast stawki 17 proc. zastosują stawkę 17,75 proc.
Progi pozostają na niezmienionym poziomie, a obniżeniu ulegnie jedynie najniższa stawka tabeli skali. Stawka w wysokości 17,75 proc. uwzględnia, że od stycznia do września najniższa stawka wynosi 18 proc. Dopiero od października do grudnia ‒ 17 proc. W skali całego 2019 r. daje to obniżkę o 0,25 pkt proc. w stosunku do roku ubiegłego. Tym samym stawka 17,75 proc. jest wynikową obu stawek ‒ 17 i 18 proc. [przykład, tabela 1]

przykład

Pracownik powyżej 26 lat
Załóżmy, że wynagrodzenie pracownika w wieku 26+ wynosi 3000 zł. Ma on prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów oraz do stosowania miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek (oświadczenie PIT-2). Wynagrodzenie uzyskane w październiku 2019 r. (za wrzesień 2019 r.) płatnik powinien rozliczyć w sposób przedstawiony na poniższej liście płac.
Lista płac – październik 2019 r.
Elementy Kwota Sposób wyliczenia
Przychód 3000 zł 3000 zł
Składki na ubezpieczeniaspołeczne 411,30 zł ‒ podstawa wymiaru składek: 3000 zł‒ składka emerytalna: 3000 zł x 9,76 proc. = 292,80 zł‒ składka rentowa: 3000 zł x 1,5 proc. = 45 zł‒ składka chorobowa: 3000 zł x 2,45 proc. = 73,50 zł‒ suma składek: 411,30 zł
Składka na ubezpieczeniezdrowotne‒ do zapłaty do ZUS‒ do odliczenia od zaliczki na podatek 232,98 zł200,62 zł ‒ podstawa wymiaru: 2588,70 zł (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne – 411,30 zł) 2588,70 zł x 9 proc. = 232,98 zł2588,70 x 7,75 proc. = 200,62 zł
Zaliczka na podatekdochodowy 153 zł Przychód do opodatkowania: 3000 zł ‒ podstawa opodatkowania, po zaokrągleniu: 2339 zł[3000 zł (przychód) – 250 zł (koszty uzyskania przychodów) – 411,30 zł (składki na ubezpieczenia społeczne) = 2338,70 zł]‒ zaliczka do US – 153 zł[(2339 zł x 17 proc.) – 43,76 zł (kwota zmniejszająca) = 353,87 zł (zaliczka na podatek) – 200,62 zł (składka zdrowotna) = 153,25 zł]
Do wypłaty 2202,72 zł 3000 zł ‒ (411,30 zł + 232,98 zł + 153 zł) = 2202,72 zł
Pracownik zyska 46 zł miesięcznie. Obecnie bowiem przy kosztach 111,25 zł, stawce podatku 18 proc. i kwocie zmniejszającej 46,33 zł zaliczka do urzędu skarbowego wynosi 199 zł, a wynagrodzenie do wypłaty 2156,72 zł. ©℗
Tabela 1. Skala w 2019 r. ©℗
Podstawa obliczenia w zł Podatek wynosi
ponad do
85 528 zł 17,75 proc. minus kwota zmniejszająca podatek
85 528 zł 15 181,22 zł + 32 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł

Zmiany w przyszłym roku

Od 1 stycznia 2020 r. koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej w ujęciu miesięcznym będą wyglądały tak samo, zmienią się zaś normy roczne, czyli:
  • wyniosą 250 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 3000 zł – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
  • nie będą mogły przekroczyć łącznie 4500 zł za rok podatkowy – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
  • wyniosą 300 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3600 zł – w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
  • nie będą mogły przekroczyć łącznie 5400 zł za rok podatkowy – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
Oprócz wyższych kosztów uzyskania będzie obowiązywała nowa tabela skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 u.p.d.o.f., także z dwiema stawkami podatku oraz jednym progiem dochodów na poziomie 85 528 zł. Nowa skala przewiduje najniższą stawkę w wysokości 17 proc. [tabela 2] Obniżenie stawki podatku będzie skutkowało zmianami w art. 27 ust. 1a u.p.d.o.f., który dotyczy kwoty zmniejszającej podatek. Kwota zmniejszająca podatek ma wynosić:
  • 1360 zł ‒ dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej 8000 zł;
  • 1360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 834 zł 88 gr × (podstawa obliczenia podatku ‒ 8000 zł) ÷ 5000 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8000 zł i nieprzekraczającej 13 000 zł;
  • 525,12 zł ‒ dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 13 000 zł i nieprzekraczającej 85 528 zł;
  • 525,12 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 525 zł 12 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej 127 000 zł.
Przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy:
  • w przypadku podatników, których dochody nie przekroczą kwoty 85 528 zł ‒ kwota zmniejszająca podatek wynosi 525 zł 12 gr rocznie;
  • w przypadku podatników, których dochody przekroczą kwotę 85 528 zł ‒ zaliczki nie pomniejsza się o kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 525,12 zł.
Tabela 2. Skala od 1 stycznia 2020 r.
Podstawa obliczenia w zł Podatek wynosi
ponad do
85 528 zł 17 proc. minus kwota zmniejszająca podatek
85 528 zł 14 539,76 zł+ 32 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł

Miesięczne zaliczki

W związku ze zmianą najniższej stawki podatku oraz kwoty zmniejszającej podatek zmienią się także zasady obliczania miesięcznych zaliczek na podatek. Będą one wynosić:
1) za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali (czyli 85 528 zł) – 17 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
2) za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali (85 528 zł) – 17 proc. od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32 proc. od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali.
Nowy mechanizm poboru miesięcznej zaliczki będzie dotyczył podatników, których dochód w danym miesiącu przekroczy 85 528 zł. Po zmianach za taki miesiąc trzeba będzie naliczyć i pobrać zaliczkę będącą sumą zaliczek obliczonych z zastosowaniem obu stawek ‒ 17 i 32 proc.
Zaliczkę obliczoną zgodnie z pkt 1, czyli 17 proc., będzie można pomniejszać o kwotę stanowiącą 1/12 nowej rocznej kwoty zmniejszającej podatek (525,12 zł), a więc o 43,76 zł, oczywiście o ile podatnik przed pierwszą w danym roku podatkowym wypłatą wynagrodzenia złoży zakładowi pracy oświadczenie PIT-2.
Obniżona stawka podatku będzie dotyczyła wszystkich dochodów podlegających opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, ale nie tylko. Obniżeniu do 17 proc. ulegnie także zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienionych w art. 13 pkt 2 i 5‒9 u.p.d.o.f. (w tym umów-zleceń, o dzieło), jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł.
Podstawa prawna
Ustawa z 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw ‒ czeka na podpis prezydenta.