Czym jest mobbing?

Jednym z kluczowych projektów ustaw, które zgłosiło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, jest nowelizacja kodeksu pracy w zakresie obejmującym zdefiniowanie pojęcia mobbingu, jego przeciwdziałaniu oraz konsekwencjom, także tym względem pracodawcy, które ze sobą pociąga. Jak zapowiada Ministerstwo, ma on wejść w życie w 2026 roku.

Kluczową zmianą jest zdefiniowanie na nowo pojęcia mobbingu, które, co podkreślają autorzy projektu, nie było zmieniane od 21 lat. Zgodnie z nowymi przepisami mobbing to zachowanie, polegające na uporczywym nękaniu pracownika. Uporczywość ta sprowadza się do powtarzalności, nawracalności lub stałości. Jak podkreśla ustawodawca, mobbingiem nie są zachowania incydentalne, nawet jeśli stanowią one naruszenie dóbr osobistych pracownika.

Ustawodawca zawarł także przykładowy katalog działań, które są przejawami mobbingu. Mogą one występować łącznie lub każde z osobna. Są to:

  • upokarzanie lub uwłaczanie;
  • zastraszanie;
  • zaniżanie oceny przydatności zawodowej pracownika;
  • nieuzasadniona krytyka, poniżanie lub ośmieszanie pracownika;
  • utrudnianie funkcjonowania w środowisku pracy w zakresie możliwości osiągania efektów pracy, wykonywania zadań służbowych, wykorzystania posiadanych kompetencji, komunikacji ze współpracownikami, dostępu do koniecznych informacji;
  • izolowanie pracownika lub eliminowania z zespołu.
13 dużych zmian w prawie pracy 2026. Najtrudniejszy rok od 20 lat
13 dużych zmian w prawie pracy 2026. Najtrudniejszy rok od 20 lat

Zobacz również

Jakie obowiązki w zakresie przeciwdziałania mobbingowi w 2026?

Nowelizowane przepisy zakładają także obowiązek wprowadzenia przez pracodawcę konkretnych narzędzi, które mają chronić pracowników przed mobbingiem. Zgodnie z treścią nowego art. 943 k.p. pracodawca jest zobowiązany aktywnie i stale przeciwdziałać mobbingowi poprzez stosowanie działań prewencyjnych, wykrywanie i właściwe reagowanie, a także poprzez działania naprawcze i wsparcie osób dotkniętych mobbingiem.

Ustawodawca poszerzył też katalog postanowień regulaminu pracy, który określony jest w art. 1041 k.p., wprowadzając obowiązek zdefiniowania w nim reguł, procedur oraz częstotliwości działań w zakresie przeciwdziałania mobbingowi. Dlaczego w regulaminie? Zgodnie z przepisami jest on bowiem źródłem prawa pracy i kształtuje prawa oraz obowiązki pracowników związane z pracą. Jest on także gwarancją, że będzie można je egzekwować.

Jeśli jednak reguły nie zostaną określone w regulaminie, bo nie obowiązuje on w danym zakładzie pracy, nie oznacza to, że pracodawca nie musi ich określać. Zobowiązany jest wówczas do sprecyzowania reguł, procedur i częstotliwości działań w obwieszczeniu. Treść takiego obwieszczenia musi być ponadto uzgodniona z zakładowymi organizacjami zawodowymi, a jeśli w zakładzie pracy ich nie ma, należy uzgodnić je z przedstawicielami pracowników.

Wprowadzenie przez pracodawcę odpowiednich zapisów w regulaminie jest o tyle istotne, że w razie, gdy do mobbingu dojdzie, a pracodawca wykaże, że należycie wykonał swój obowiązek, nie ponosi za niego odpowiedzialności. Przy czym dotyczy to tylko sytuacji, gdy negatywne zachowania nie pochodziły od osoby, która kierowała pracownikiem lub nie znajdowała się wobec osoby dotkniętej mobbingiem w nadrzędnej pozycji służbowej w zakładzie pracy.

Mobbing a sankcje w stosunku do pracodawcy

W związku z zaistnieniem mobbingu w zakładzie pracy, nowelizowane przepisy przewidują także sankcje dla pracodawców. Należy je uznać za dotkliwe, zwłaszcza, że mogą mieć dwojaki charakter.

pracownik, który został dotknięty mobbingiem, może dochodzić od pracodawcy zadośćuczynienia w wysokości nie niższej niż dwunastrokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę sankcja wynikająca z zaistnienia mobbingu
brak wdrożenia przez regulamin reguł związanych z przeciwdziałaniem mobbingowi może skutkować nałożeniem na pracodawcę grzywny sankcja wynikająca z niespełnienia obowiązku przeciwdziałania mobbingowi

FAQ:

Co to jest mobbing?

W świetle znowelizowanych przepisów mobbing to zachowanie, polegające na uporczywym nękaniu pracownika.

Czy pracodawca ma obowiązek ochrony pracowników przed mobbingiem?

Tak, pracodawca jest zobowiązany aktywnie i stale przeciwdziałać mobbingowi poprzez stosowanie działań prewencyjnych, wykrywanie i właściwe reagowanie, a także poprzez działania naprawcze i wsparcie osób dotkniętych mobbingiem.

W jaki sposób pracodawca ma przeciwdziałać mobbingowi?

Szczegółowe zasady, procedury oraz częstotliwość działań w zakresie przeciwdziałania mobbingowi, które pracodawca ustali dla danego zakładu pracy, musi zawrzeć w regulaminie pracy.

Czy pracodawca może ponieść konsekwencje za mobbing?

Tak, mogą zostać zastosowane wobec niego sankcje zarówno za mobbing, jak i za niewdrożenie odpowiednich reguł jego przeciwdziałaniu.

Źródła:

Projekt ustawy o zmianie kodeksu pracy i kodeksu postępowania cywilnego, legislacja.rcl.gov.pl.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku, Dz. U. 1974 nr 24 poz. 141.

Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie kodeksu pracy i kodeksu postępowania cywilnego, legislacja.rcl.gov.pl.