Poradnia z prawa pracy

Kiedy można awansem wypłacić jubileuszówkę

Odpowiedź: Tak, starostwo musi wypłacić pracownikowi nagrodę jubileuszową, ponieważ przepisy płacowe umożliwiają wcześniejszą wypłatę jubileuszówki w związku z przejściem na emeryturę.

Uzasadnienie: W przypadku pracownika samorządowego przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. stanowią, że nabywa on prawo do nagrody jubileuszowej w dniu upływu okresu uprawniającego do tej nagrody albo w dniu wejścia w życie przepisów wprowadzających nagrody jubileuszowe.

Zgodnie zaś z par. 8 ust. 7 rozporządzenia z 25 października 2021 r., w razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, pracownikowi samorządowemu, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy (licząc od dnia ustania stosunku pracy), nagrodę tę wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy.

Jednocześnie pracownik samorządowy, któremu wypłacono nagrodę jubileuszową w ww. sytuacji, nie nabywa prawa do tej nagrody w dniu upływu okresu uprawniającego do nagrody danego stopnia. Rozwiązanie to gwarantuje osobom przechodzącym na emeryturę lub rentę wcześniejszą wypłatę jubileuszówki, a jednocześnie zabezpiecza pracodawcę przed koniecznością ponownej wypłaty w przypadku późniejszego zatrudnienia tego samego pracownika. ©℗

Czy w regulaminie wynagradzania można dodać stanowisko nieprzewidziane w przepisach płacowych

Odpowiedź: Nie. Pracodawca samorządowy nie ma kompetencji do tworzenia w regulaminie wynagradzania stanowisk innych niż przewidziane w rozporządzeniu Rady Ministrów z 25 października 2021 r.

Uzasadnienie: Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.) pracodawca określa w regulaminie wynagradzania:

• wymagania kwalifikacyjne pracowników samorządowych;
• szczegółowe warunki wynagradzania, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego.

Oznacza to, że w zakresie stanowisk i zaszeregowań pracodawca ma kompetencje jedynie do: – określania wymagań kwalifikacyjnych, – ustalania maksymalnej wysokości wynagrodzenia zasadniczego, – przypisania stanowiska do odpowiedniej kategorii zaszeregowania.

Nie ma jednak podstawy prawnej do tworzenia nowych stanowisk pracy niewskazanych w przepisach rozporządzenia.

Tabele stanowisk i zaszeregowań zawarte w załączniku nr 3 – tabela II do rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. są zamkniętym katalogiem. Pracodawca nie może ich modyfikować ani rozszerzać o nowe, własne stanowiska. ©℗

Kiedy wypłacić wyższą stawkę dodatku stażowego

Odpowiedź: Nie. Urząd wypłaci wyższą stawkę dodatku za wysługę lat z wypłatą za maj, płatną do 10 czerwca. Pracownik spełnił warunki do wyższego dodatku w trakcie kwietnia, a to oznacza, że nabywa on prawo do dodatku w nowej wysokości od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym to prawo powstało.

Uzasadnienie: Zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.) dodatek za wieloletnią pracę przysługuje po 5 latach pracy w wysokości 5 proc. miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Wzrost dodatku następuje o 1 proc. za każdy kolejny rok pracy, aż do osiągnięcia maksymalnego poziomu 20 proc.

Do okresów uprawniających do dodatku wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli – zgodnie z odrębnymi przepisami – podlegają one wliczeniu do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Z kolei zgodnie z par. 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r.:

• jeżeli prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku powstaje w trakcie miesiąca, przysługuje on od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu nabycia prawa,
• jeśli prawo powstaje pierwszego dnia miesiąca, dodatek przysługuje już za ten miesiąc. ©℗

Czy pracownikom obsługi można przyznać dodatki motywacyjne z rządowego programu

Odpowiedź: Uważam, że pracownikom administracji i obsługi zadań z pomocy społecznej można wypłacić dodatek motywacyjny z rządowego programu „Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w postaci dodatku motywacyjnego na lata 2024–2027”. Kwestia ta jednak jest sporna.

Uzasadnienie: Rada Ministrów 19 czerwca 2024 r. przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia rządowego programu „Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w postaci dodatku motywacyjnego na lata 2024–2027” (dalej: Program).

Zgodnie z pkt II Programu jego celem jest dofinansowanie wynagrodzeń dla pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej, w postaci dodatku motywacyjnego.

W pkt III Programu, zatytułowanym „Adresaci Programu”, wskazano, że program jest adresowany do pracowników zatrudnionych w ramach stosunku pracy w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w art. 6 pkt 5 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Program ma na celu wsparcie pracowników realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej w następujących jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej:

• ośrodkach pomocy społecznej;
• powiatowych centrach pomocy rodzinie;
• centrach usług społecznych − w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych;
• domach pomocy społecznej;
• placówkach specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego;
• ośrodkach interwencji kryzysowej;
• ośrodkach wsparcia, w tym: a) ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi (w tym środowiskowych domach samopomocy), b) dziennych domach pomocy, c) domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, d) schroniskach dla osób bezdomnych, e) schroniskach dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi, f) klubach samopomocy.

Wątpliwości powoduje pojawiające się w regulacji sformułowanie „realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej”. Pracownicy administracji i obsługi tych zadań bezpośrednio nie realizują. Co najwyżej pośrednio umożliwiają ich realizację. Program ma na celu wsparcie pracowników realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej. W przypisie do tego punktu wyjaśniono, że są to pracownicy wykazani zgodnie ze statystyką resortową.

Oznacza to, że aby pracownicy ci mogli otrzymać ww. dodatek, należy ustalić, czy realizują oni zadania z zakresu pomocy społecznej, a także czy w latach ubiegłych ich stanowisko pracy było wykazywane w statystyce resortowej, tj. w sprawozdaniu MRiPS-06 – „Wybrane jednostki organizacyjne pomocy społecznej i inne jednostki pomocy społecznej oraz zatrudnienie w systemie pomocy społecznej”.

Wskazać należy, że statystyka resortowa obejmuje „pozostałych pracowników”. Uwzględnia ona zatem nie tylko pracowników socjalnych, ale i np. radców prawnych oraz pozostałych pracowników, wśród których może się znaleźć też robotnik. Przez realizację zadań z zakresu pomocy społecznej (pkt III Programu) należy rozumieć nie tylko same zadania pomocy społecznej, ale także działania o charakterze obsługowym, administracyjnym, służące zapewnieniu odpowiednich warunków do realizacji działań pomocy społecznej przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej. Dlatego też należy uznać, że z programu „Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w postaci dodatku motywacyjnego na lata 2024–2027” możliwe jest dofinansowanie wynagrodzeń robotnika.

Warto wskazać, że Katarzyna Nowakowska, wiceminister Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w piśmie z 3 lutego 2025 r. (nr BM-II.059.1.14.2025), stanowiącym odpowiedź na interpelację nr 7363 posła Piotra Głowskiego, wskazała, że uprawnieni do otrzymania dodatku motywacyjnego są przede wszystkim pracownicy zatrudnieni w zespole do spraw realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej, w tym pozostali pracownicy – zgodnie z wytycznymi. W piśmie tym nie doprecyzowano, o jakie wytyczne chodzi.

Warto zauważyć, że w wytycznych niektórych wojewodów uznano, że dodatek motywacyjny może być przyznany pracownikom pełniącym funkcje wyłącznie obsługowe lub administracyjne. Ale uwaga – istnieje też stanowisko odmienne, według którego prawo do dodatku motywacyjnego mają wszyscy pracownicy organu pomocy społecznej, którzy w zakresie swoich zadań realizują czynności związane z pomocą społeczną, a okoliczność ta ma odzwierciedlenie w ich umowie o pracę i załącznikach do tej umowy.

Według tego poglądu przyznanie pracownikom, które pełnią funkcje wyłącznie obsługowe lub administracyjne dodatku nie ma podstawy prawnej. Wskazuje się, że do wypłaty dodatku konieczne jest wykazanie, że pracownik:

– jest zatrudniony w ośrodku pomocy społecznej oraz

– realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej.

Powyższe powinno znaleźć odzwierciedlenie w umowie o pracę i zakresie obowiązków. ©℗

Z jakiego momentu pensja pracownika stanowi podstawę naliczania nagrody jubileuszowej

Odpowiedź: Nie. Podstawę nagrody jubileuszowej stanowi wynagrodzenie przysługujące pracownicy po powrocie z urlopu wychowawczego, tj. 4666 zł.

Uzasadnienie: Zgodnie z art. 186⁵ ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy okres urlopu wychowawczego w dniu jego zakończenia wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Oznacza to, że jeśli pracownica nabyła prawo do nagrody jubileuszowej w trakcie urlopu wychowawczego, to nagrodę wypłaca się jej po powrocie z tego urlopu.

Zgodnie z par. 8 ust. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. podstawę obliczenia nagrody jubileuszowej stanowi wynagrodzenie przysługujące pracownikowi samorządowemu:

– w dniu nabycia prawa do nagrody, lub

– w dniu jej wypłaty – jeśli jest to korzystniejsze dla pracownika.

W omawianym przypadku korzystniejszą podstawą jest nowe wynagrodzenie, obowiązujące po powrocie z urlopu wychowawczego, czyli 4666 zł. ©℗