Każdy blok ze schronem. Deweloperzy i architekci w kropce, bo nie wiedzą, jak go projektować

Nie można projektować miejsc doraźnego schronienia

Deweloperzy i architekci chcieliby już wiedzieć, na co mają się przygotować. - Proces projektowania budynku wielorodzinnego trwa od 9 do 12 miesięcy. To, że dotąd rynek nie ma świadomości, jak wyglądać będą przepisy, do których stosować ma się od 1 stycznia 2026 r., jest bardzo niepokojące. Warto dodatkowo podkreślić, że przepisy te podlegać będą jeszcze notyfikacji w Komisji Europejskiej, co zajmuje średnio 3 do 6 miesięcy. Co oznacza, że finalne brzmienie przepisów możemy poznać na chwilę przed ich wprowadzeniem – mówi Przemysław Dziąg, zastępca dyrektora generalnego Polskiego Związku Firm Deweloperskich.

I dodaje, że firmy deweloperskie rozumieją potrzebę stworzenia rozwiązań mających zapewnić ochronę ludności cywilnej, apelują jednak, aby te przepisy stworzone zostały w porozumieniu z ekspertami w ramach skrupulatnie przeprowadzonych konsultacji.

Do apelu dołączają architekci. - Czytając ten projekt, byliśmy przekonani, że dotyczy on tak budynków istniejących i ich przystosowania, jak i nowo projektowanych. Już w tej chwili trwają prace nad projektami, dla których o pozwolenia na budowę inwestorzy wystąpią po 1 stycznia 2026, dlatego w pracach nad nimi musimy brać pod uwagę wymogi, jakie muszą spełnić MDS. Wiedza o tym jest też niezbędna dla oszacowania kosztów inwestycji. Dlatego powinniśmy, jak najszybciej poznać warunki techniczne dla MDS-ów w nowych budynkach – mówi architekt Mariusz Ścisło, ekspert ds. legislacji Stowarzyszenia Architektów RP.

Spółdzielnie mieszkaniowe wolą się nie wychylać

Informacja o tym, że projekt rozporządzenia w sprawie warunków, jakie powinny spełniać MDS-y, dotyczy budynków istniejących, zaskoczyła też spółdzielnie.Nie do końca wiedzą, w jaki sposób mieliby się dostosować do niektórych wymagań.

- Rozumiem konieczność wykonania remontu czy przebudowy, ale dokonywanie zmian konstrukcyjnych, aby np. zapewnić wymaganą grubość stropu w budynkach istniejących, trudno mi sobie wyobrazić. W tym kontekście obawiam się, że właściciele, użytkownicy wieczyści i zarządcy obiektu budowlanego, który przed wejściem w życie ustawy o ochronie ludności pełnił funkcję budowli ochronnej, będą się obawiali powiadamiać o tym gminy, na co mają czas do końca marca – mówi reprezentujący spółdzielnie mieszkaniowe dr Piotr Pałka, radca prawny, wspólnik Derc Pałka Kancelaria Radców Prawnych.

Spółdzielnie mogą być tym bardziej nieskore do informowania o budowlach ochronnych, że przepisy nie przewidują żadnych sankcji za brak powiadomienia gminy.

- Część osób na pewno pomyśli, że lepiej się nie wychylać, żeby nie narazić wspólnoty czy spółdzielni na koszt dostosowania obiektu do wymogów rozporządzenia. Jak wiemy z ustawy, gmina ma pokryć do 100 proc. poniesionych nakładów, a „do” może oznaczać, że pokryje np. 10 proc. – zauważa dr Pałka.

Niewystarczająca ochrona w miejscach doraźnego schronienia

W gronie zaskoczonych przedmiotem projektu rozporządzenia jest też Stowarzyszenie Instytut Budownictwa Ochronnego. Zespół jego ekspertów, w formie uwag do projektu, przedstawił propozycje dużo surowszych wymagań dotyczących miejsc schronienia.

- Powinniśmy mieć świadomość, że kraje zachodnie nie idą w realizację obiektów tak niskiej odporności, jak MDS-y. Szwajcaria czy Finlandia stawiają na schrony. Finowie budują na osiedlach samodzielne budowle, które w czasie pokoju pełnią różne funkcje dla ich mieszkańców, a w przypadku zagrożenia wojennego staną się bezpiecznymi schronami. Nasze MDS-y dadzą w takiej sytuacji minimalną ochronę, ale chodzi nam o to, aby nie była ona iluzoryczna i stąd nasze uwagi, które można, przynajmniej w części, wykorzystać w istniejących budynkach – mówi Franciszek Wołoch, wiceprezes stowarzyszenia.

Wiceminister Leśniakiewicz odpowiada, że ministerialny projekt rozporządzenia powstał z udziałem ekspertów z Politechniki Warszawskiej i Poznańskiej oraz Wojskowej Akademii Technicznej.

- Oni we współpracy z naszymi ekspertami uznali te wymogi za wystarczające. Rozumiem, że SIBO chciałoby zagwarantowania większego bezpieczeństwa i pójdziemy w tym kierunku w nowych budynkach – odpowiada Wiesław Leśniakiewicz.