Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Psycholog a psychoterapeuta – nie zawsze to samo
Psychologiem zostaje osoba, która ukończyła jednolite studia magisterskie na kierunku psychologia. Studia te przygotowują do prowadzenia badań psychologicznych, diagnozowania, a także udzielania pomocy psychologicznej. Nie oznacza to jednak, że każdy psycholog jest psychoterapeutą.
Psychoterapeutą może zostać nie tylko psycholog, ale również osoba z innym wykształceniem humanistycznym lub społecznym, np. pedagog, socjolog czy lekarz. Aby uzyskać uprawnienia do prowadzenia psychoterapii, konieczne jest ukończenie specjalistycznego kursu trwającego średnio cztery lata. W Polsce psychoterapeuci nie mają jednolitej drogi kształcenia, a ich uprawnienia zależą od ukończonego szkolenia oraz przepisów dotyczących danego obszaru pracy, np. ochrony zdrowia.
Psycholog i psychoterapeuta a lekarz
Często pojawia się również błędne przekonanie, że psycholog lub psychoterapeuta jest zawsze lekarzem. W rzeczywistości tylko psychiatra, który ukończył studia medyczne i specjalizację z psychiatrii, ma prawo przepisywać leki i stawiać diagnozy medyczne. Co ciekawe, niektórzy lekarze również decydują się na ukończenie kursu psychoterapeutycznego i łączą te dwa obszary w swojej praktyce.
Regulacje prawne i planowane zmiany
Obecnie zawód psychologa jest regulowany przez ustawę z 2001 roku, jednak środowisko zawodowe od dawna postuluje jej nowelizację. Nowy projekt ma określić nie tylko, kto może legalnie wykonywać zawód psychologa, ale także wprowadzić samorząd zawodowy oraz mechanizmy kontrolne chroniące pacjentów przed osobami podszywającymi się pod specjalistów.
Z kolei zawód psychoterapeuty został uregulowany w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego oraz w rozporządzeniach Ministerstwa Zdrowia dotyczących świadczeń finansowanych przez NFZ. W tych dokumentach określono, kto może prowadzić psychoterapię w ramach publicznej opieki zdrowotnej, przy czym lista kwalifikowanych zawodów jest bardziej zawężona niż w ogólnych przepisach.
Kontrowersje wokół zawodu psychoterapeuty
Duże emocje w środowisku psychologów i psychoterapeutów budzi projekt poselski dotyczący regulacji zawodu psychoterapeuty. Jego przeciwnicy wskazują, że obecne propozycje są zbyt liberalne i pozwalają osobom bez wystarczającego przygotowania prowadzić terapię po zaledwie kilku latach kursów. Problemem jest brak wymaganej wiedzy klinicznej oraz praktyki w kontakcie z pacjentami, zwłaszcza w przypadku osób po kierunkach niezwiązanych z psychologią.
Przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów podkreśla, że zawód psychoterapeuty powinien być lepiej uregulowany. Jednym z potencjalnych rozwiązań mogłoby być wprowadzenie jednolitych, pięcioletnich studiów psychoterapeutycznych, które zapewniłyby odpowiednie przygotowanie do pracy z pacjentami.
Wnioski i kierunki zmian
Regulacja zawodów psychologa i psychoterapeuty to wyzwanie legislacyjne. Z jednej strony ważne jest zapewnienie wysokich standardów edukacyjnych i etycznych, z drugiej – niezamknięcie zawodu psychoterapeuty jedynie dla wąskiej grupy specjalistów. Ostateczny kształt przepisów będzie miał bezpośredni wpływ na jakość pomocy psychologicznej w Polsce i poziom zaufania społecznego do tych profesji.
Związki zawodowe oraz środowiska eksperckie apelują o rozwagę w kształtowaniu prawa, tak aby nie naruszać standardów i nie dopuszczać do sytuacji, w której osoby nieprzygotowane zawodowo będą prowadziły terapię z osobami w kryzysie. Nadchodzące zmiany legislacyjne będą kluczowe dla przyszłości obu zawodów i wpłyną na jakość świadczonej pomocy psychologicznej w Polsce.
