rozwiń ›

Narodowe Święto Niepodległości – symbolika i znaczenie biało-czerwonej flagi

11 listopada to jedno z najważniejszych świąt państwowych w Polsce – Narodowe Święto Niepodległości, obchodzone na pamiątkę odzyskania suwerenności po 123 latach zaborów. Tego dnia biało-czerwona flaga staje się widocznym symbolem patriotyzmu i narodowej dumy, zdobiąc budynki publiczne, instytucje oraz domy prywatne.

Flaga czy barwy narodowe? Poznaj różnicę, zanim je wywiesisz

Choć biało-czerwona to dla wielu po prostu „flaga Polski”, warto wiedzieć, że istnieje istotna różnica między flagą państwową a barwami narodowymi.

Flaga ma ściśle określone proporcje – w Polsce to 5:8 – i jest przeznaczona do oficjalnego użytku, np. na budynkach urzędowych czy masztach.

Barwy narodowe to po prostu dwa poziome pasy: biały i czerwony. Mogą mieć dowolne wymiary, o ile oba kolory są tej samej szerokości. Często pojawiają się na banerach, transparentach czy dekoracjach – szczególnie podczas wydarzeń sportowych i lokalnych świąt.

Warto znać tę różnicę, by z szacunkiem i zgodnie z zasadami eksponować symbole narodowe – zwłaszcza w tak ważnym dniu jak 11 listopada.

Kto ma obowiązek wywieszenia flagi 11 listopada?

Zgodnie z obowiązującym prawem, obowiązek wywieszenia flagi państwowej RP w dniu 11 listopada dotyczy wyłącznie instytucji publicznych. Są to:

  • organy administracji rządowej,
  • jednostki samorządu terytorialnego,
  • państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne.

Flaga musi być umieszczona na budynkach urzędowych lub przed nimi, a także w miejscach obrad.

Czy osoby prywatne muszą wywieszać flagę? Prawo daje wolność, ale zachęca do działania

Osoby fizyczne nie są zobowiązane prawnie do wywieszania flagi państwowej w dniu 11 listopada. Jest to gest całkowicie dobrowolny (bez konieczności uzyskiwania zgody czy spełniania dodatkowych formalności), choć dla wielu Polaków stanowi ważny element obchodów i wyraz szacunku dla historii oraz wartości narodowych.

Mimo, że osoby fizyczne nie są zobowiązane do wywieszania flagi, ustawa o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych jednoznacznie zachęca do jej używania. Jak czytamy w art. 5 ust. 2:

„Każdy ma prawo używać barw Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności w celu podkreślenia znaczenia uroczystości, świąt lub innych wydarzeń.”

Oznacza to, że każdy obywatel może z dumą eksponować flagę, szczególnie w dni tak ważne jak 11 listopada.

Jak prawidłowo wywiesić flagę państwową RP? Zasady, które warto znać

Aby flaga była wywieszona zgodnie z zasadami, należy pamiętać o kilku kluczowych regułach:

  • flaga musi być czysta, niepostrzępiona i o wyraźnych barwach,
  • nie może być zawieszona do połowy masztu (chyba że ogłoszono żałobę narodową),
  • nie wolno umieszczać na niej napisów, grafik ani reklam,
  • powinna być eksponowana w godnym miejscu – najlepiej przy wejściu do budynku lub na maszcie,
  • flaga nigdy nie może dotknąć podłogi, ziemi, bruku lub wody,
  • w czasie burzy, bardzo silnego wiatru lub śnieżycy flagi należy jak najszybciej opuścić i zdjąć.

Uwaga na grzywnę – jak nie naruszyć zasad wywieszania flagi państwowej RP

Wywieszając flagę Rzeczypospolitej Polskiej, warto pamiętać, że to nie tylko gest patriotyczny, ale również czynność regulowana prawem. Nieprawidłowe eksponowanie flagi może zostać uznane za jej znieważenie, co wiąże się z konsekwencjami prawnymi.

Zgodnie z art. 137 Kodeksu karnego, osoba, która znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa flagę, godło, sztandar lub inny znak państwowy, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

W przypadku czynów o mniejszej szkodliwości społecznej, zastosowanie ma art. 49 §2 Kodeksu wykroczeń, który przewiduje karę aresztu do 30 dni lub grzywnę do 5 tys. zł za naruszenie zasad dotyczących barw narodowych.

Zużyta flaga? Zniszcz ją z godnością – MSWiA o zasadach postępowania

Flaga, która uległa zniszczeniu, wyblakła lub została postrzępiona, nie powinna być wyrzucana jak zwykły odpad. MSWiA zaleca, by godne zniszczenie flagi odbywało się niepublicznie, najlepiej poprzez spalenie w sposób symboliczny i z szacunkiem. Alternatywnie możliwe jest rozdzielenie barw, co również uznawane jest za właściwą formę zakończenia „życia” flagi.

Flaga z nazwą miejscowości? Tak, ale zgodnie z zasadami – MSWiA przypomina o szacunku dla barw narodowych

W ostatnich latach coraz popularniejszy stał się zwyczaj umieszczania nazw miejscowości na biało-czerwonych barwach, szczególnie podczas wydarzeń sportowych, takich jak skoki narciarskie czy mecze reprezentacji. Choć to wyraz lokalnego patriotyzmu i wsparcia dla drużyny, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) przypomina, że takie oznaczenia powinny być stosowane na barwach narodowych, a nie na oficjalnej fladze państwowej RP.

Zgodnie z wytycznymi MSWiA, flaga państwowa ma ściśle określone proporcje – 5:8 – i nie powinna być modyfikowana ani opatrzona dodatkowymi napisami. Jeśli kibice chcą wyrazić swoją tożsamość lokalną, powinni używać barw narodowych w formie transparentów lub banerów, które nie naruszają zasad eksponowania symboli państwowych.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny.

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń.