"Każde państwo inaczej pewne kwestie w tej materii ujmuje i reguluje" - zauważył wiceminister.
Sielatycki, który stoi na czele polskiej części Polsko-Litewskiego Zespołu Ekspertów Edukacyjnych i Mniejszości Narodowych, odniósł się w ten sposób do wtorkowej wypowiedzi premiera Litwy Andriusa Kubilisa. Według litewskiego szefa rządu znowelizowana wiosną litewska ustawa o oświacie jest identyczna z analogiczną polską ustawą.
W ustawie litewskiej, przeciwko której protestują Polacy na Litwie, zapisano, że od 2013 r. w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony. Tymczasem program nauczania litewskiego w szkołach litewskich i nielitewskich na Litwie różni się. W szkołach litewskich język ten jest wykładany jako język ojczysty, a więc w szerszym wymiarze, natomiast w szkołach mniejszości w mniejszym wymiarze - jako język państwowy.
W Polsce, zgodnie z prawem oświatowym, uczniowie należący do mniejszości narodowych mają prawo, począwszy od przedszkola, do nauki języka ojczystego lub nauczania w tym języku. Jednocześnie w szkole dla mniejszości mają tyle samo godzin nauki języka polskiego co pozostali uczniowie. Obowiązkowy dla wszystkich uczniów kończących szkołę podstawową sprawdzian oraz obowiązkowy egzamin dla kończących gimnazjum mogą zdawać w wybranym przez siebie języku: polskim lub języku narodowym.
Na egzaminie maturalnym, tak jak pozostali uczniowie, zdają obowiązkowo pisemnie: język polski, matematykę i język obcy. Jeśli uczą się w szkole dla mniejszości narodowych, to zdają także obowiązkowo język narodowy. Ich obowiązkowe egzaminy ustne to: polski, język obcy i język narodowy.
Maturzyści ze szkół dla mniejszości narodowych mogą wybrać język, w jakim zdają egzaminy pisemne. Jeśli złożą deklarację, że chcą np. zdawać egzamin z biologii lub geografii w języku ojczystym, a nie w języku polskim, to będą mieli taką możliwość.
Uczniowie poznają materiał w dwóch językach
Nauka w szkołach dla mniejszości narodowych prowadzona jest w językach narodowych. W przypadku szkół litewskich w języku litewskim prowadzone są lekcje, jednak podręczniki są w języku polskim, co powoduje, że uczniowie poznają materiał w dwóch językach.
Kwestie dotyczące nauczania uczniów należących do mniejszości narodowych reguluje w Polsce ustawa o systemie oświaty oraz rozporządzenia do niej.
W ustawie tej zapisano, że "szkoła i placówka publiczna umożliwia uczniom podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej, a w szczególności naukę języka oraz własnej historii i kultury. Na wniosek rodziców nauka (...) może być prowadzona: 1) w osobnych grupach, oddziałach lub szkołach; 2) w grupach, oddziałach lub szkołach - z dodatkową nauką języka oraz własnej historii i kultury; 3) w międzyszkolnych zespołach nauczania".
Ustawa zawiera delegacje do wydania przez ministra edukacji szczegółowych rozporządzeń regulujących kwestie nauczania uczniów należących do mniejszości narodowych. Jednym z najważniejszych jest rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwiających podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym.
Innym ważnym aktem wykonawczym jest rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.
Do najważniejszych rozporządzeń regulujących sprawy oświaty mniejszości narodowych należy też wydawane co roku rozporządzenie w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. Reguluje ono kwestie finansowania przez państwo szkół, w tym także placówek mniejszości.