13. i 14. emerytura 2026: ZUS wypłaci 1 970,98 zł czy 2 028,91 zł? Zadecyduje „150 zł Nawrockiego”

Na początku przytoczmy dwie kluczowe zasady. Trzynastka równa się najniższej emeryturze od 1 marca, a czternastka również opiera się na najniższej, ale działa tu próg 2 900 zł oraz zasada „złotówka za złotówkę”. Poniżej rozpisujemy scenariusz na 2026 rok - po ludzku, z przykładami, tabelami i scenariuszami „rząd vs. prezydent”.

13. emerytura 2026: zasady bez zmian, ale kwota zależy od wariantu

„Trzynastka” ma prostą logikę: jest równa najniższej emeryturze, jaką ZUS stosuje od 1 marca danego roku. Nie ma progu dochodowego. Nie ma wniosku. Wypłata idzie z urzędu, razem z terminem Twojego podstawowego świadczenia. W praktyce oznacza to, że cała gra o wysokość „trzynastki” to gra o wysokość najniższej po marcowej waloryzacji.

Rząd kontra prezydent: dwa scenariusze waloryzacji 2026 (1 970,98 zł vs 2 028,91 zł)

• Wariant rządowy: przy wskaźniku około 4,88–4,9% najniższa emerytura urasta do 1 970,98 zł brutto. Tyle więc wyniesie pełna „trzynastka”.
• Wariant prezydencki: jeśli czysta waloryzacja procentowa daje mniej niż 150 zł, ZUS „dobija” różnicę do 150 zł brutto. Z bazowej 1 878,91 zł kwota rośnie więc do 2 028,91 zł. I dokładnie tyle wyniesie pełna „trzynastka”. Więcej na ten temat piszemy w artykule: Waloryzacja emerytur 2026 z dopłatą 150 zł. Projekt prezydenta Nawrockiego trafił do Sejmu

Ile zyskasz na trzynastce w 2026 r.? Konkretne kwoty i różnice

2 028,91 zł kontra 1 970,98 zł. Różnica 57,93 zł brutto nie brzmi spektakularnie, ale „trzynastka” to tylko jedna z trzech składowych rocznej przewagi wariantu prezydenckiego. Dwie pozostałe to wyższa kwota comiesięcznej emerytury od marca oraz wyższa czternastka (również równa najniższej, ale z progiem).

13. emerytura 2026 „na rękę”: wyliczenia brutto/netto (tabela)

Uprośćmy: od „trzynastki” nie pobiera się składek emerytalno-rentowych, natomiast co do zasady potrącana jest 9% składka zdrowotna; podatek dochodowy zależy od Twojej rocznej sytuacji i kwoty wolnej. Przy niskich dochodach PIT często nie występuje. Dlatego pokazujemy poglądowe netto liczone jak brutto – 9%.

Wariant rządowy:

Wariant prezydencki:

Różnica na „trzynastce”:+57,93 zł brutto i około +52,72 zł netto na korzyść wariantu prezydenckiego.

14. emerytura 2026: próg 2 900 zł i „złotówka za złotówkę” – jak liczyć

„Czternastka” ma inny charakter. Pełną kwotę – równą najniższej emeryturze – dostają osoby do progu. Dla 2026 roku przyjmujemy próg 2 900 zł brutto. Jeśli Twoja emerytura jest powyżej progu, działa zasada „złotówka za złotówkę”: każda złotówka przekroczenia progu obniża „czternastkę” o złotówkę, aż do zera.

Zatem w 2026 roku:

Wariant rządowy:

• Najniższa = 1 970,98 zł → pełna „czternastka” = 1 970,98 zł, a wyzerowanie następuje przy 2 900 zł + 1 970,98 zł = 4 870,98 zł.

Wariant prezydencki:

• Najniższa = 2 028,91 zł → pełna „czternastka” = 2 028,91 zł, wyzerowanie przy 2 900 zł + 2 028,91 zł = 4 928,91 zł.

To automatycznie oznacza o 57,93 zł wyższą pełną „czternastkę” i o 57,93 zł dalej odsunięty punkt wyzerowania w projekcie prezydenckim.

Tabela: 14. emerytura przy progu 2 900 zł (wariant rządowy vs prezydencki)

Wariant rządowy (najniższa = 1 970,98 zł)

Wariant prezydencki (najniższa = 2 028,91 zł)

Jeśli dziś masz 3 200 zł brutto, to przy progu 2 900 zł „czternastka” w wersji rządowej wynosi 1 670,98 zł, a w prezydenckiej 1 728,91 zł. Na pierwszy rzut oka to „tylko” +57,93 zł, ale pamiętaj, że tę samą różnicę masz na pełnej „trzynastce” i – w przypadku najniższych świadczeń – co miesiąc od marca.

Wygrani i przegrani: komu dopłata 150 zł naprawdę pomaga

Wygrani to przede wszystkim osoby z najniższymi świadczeniami. Dla nich podwyżka procentowa przy niskim wskaźniku daje mniej niż 150 zł, więc dopłata „dobija” marcową waloryzację do pełnych 150 zł brutto. Efekt uboczny korzystny dla nich: wyższa trzynastka i wyższa czternastka, bo obie „jadą” na podwyższonej najniższej emeryturze.

Zyskują także seniorzy tuż powyżej progu 2 900 zł, którym zasada „złotówka za złotówkę” mniej „odgryza” z „czternastki” dzięki temu, że bazowa najniższa jest wyższa i punkt wyzerowania przesunięty dalej.

Rozczarowani mogą być ci, którym sama waloryzacja procentowa – przy około 4,9% – daje co najmniej 150 zł miesięcznie. Wtedy mechanizm dopłaty po prostu się nie uruchomi. Dla osób z bardzo wysokimi emeryturami „czternastka” szybko spada do zera, a „trzynastka” pozostaje równa najniższej.

Ile wpadnie rocznie? Liczymy trzynastkę + czternastkę w obu scenariuszach

Spójrzmy na suche liczby brutto, które najłatwiej porównać:

Do tego dochodzi różnica miesięczna na samej emeryturze minimalnej od marca: zamiast około +92 zł z procentu, w wariancie prezydenckim dostajesz +150 zł. To daje ok. +58 zł miesięcznie, czyli ok. +696 zł rocznie. Razem z nadwyżką na „trzynastce” i „czternastce” różnica w wariancie prezydenckim dla osoby z najniższą emeryturą to ok. +812 zł brutto w skali roku.

Pani Maria, Pan Zbigniew, Pani Krystyna: kto realnie dostanie więcej

Pani Maria, 72 lata, emerytura minimalna

W wariancie rządowym od marca dostaje 1 970,98 zł brutto, a „trzynastka” i „czternastka” to po 1 970,98 zł brutto. W wariancie prezydenckim zamiast tego ma 2 028,91 zł na bazie i dwie wyższe dopłaty. Dla niej około 58 zł miesięcznie to różnica między „przeczekam” a „mogę kupić pełen pakiet leków”. Gdy we wrześniu wpływa „czternastka” wyższa o 57,93 zł, łatwiej domknąć rachunki za ogrzewanie.

Pan Zbigniew, 67 lat, 3 200 zł brutto

Jest powyżej progu 2 900 zł, więc „czternastkę” przycina mu „złotówka za złotówkę”. W wariancie rządowym wychodzi 1 670,98 zł, w prezydenckim 1 728,91 zł. Do tego „trzynastka” też jest wyższa o 57,93 zł w wariancie z dopłatą. Razem daje to w roku ok. 116 zł brutto więcej – mało? Dla niego to opłacona polisa na mieszkanie albo dwa pełne baki paliwa poza sezonem.

Pani Krystyna, 74 lata, 4 900 zł brutto

Przy progu 2 900 zł „czternastka” w wariancie rządowym wyzeruje się już w punkcie 4 870,98 zł – u niej „czternastka” po prostu nie wystąpi. W projekcie prezydenckim punkt wyzerowania to 4 928,91 zł – nadal za blisko, żeby coś z tego było. Zobaczy natomiast „trzynastkę” równą najniższej – w obu scenariuszach – ale dopłata 150 zł w marcowej waloryzacji jej nie dotyczy, bo sama procentowa podwyżka przy takim świadczeniu przekracza 150 zł miesięcznie.

Kto dostaje i kiedy: zasady wypłaty 13. i 14. emerytury w 2026 r. (ZUS, terminy)

• 13. emerytura („trzynastka”) – przysługuje wszystkim uprawnionym do emerytury lub renty na dzień nabycia prawa w danym roku, bez progu, bez wniosku, w wysokości najniższej emerytury od 1 marca. ZUS wypłaca ją z urzędu, zwykle w kwietniu, razem z bieżącym świadczeniem.
• 14. emerytura („czternastka”) – przysługuje w pełnej wysokości do progu 2 900 zł brutto. Powyżej progu działa „złotówka za złotówkę”, aż do zera przy 2 900 zł + najniższa emerytura. Wypłata z urzędu, praktycznie jesienią (okolice września).
• Wnioski i formalności – nie składasz żadnych wniosków o „trzynastkę” czy „czternastkę”. ZUS sam nalicza, potrąca zdrowotną, rozlicza podatek zgodnie z Twoją sytuacją roczną i przelewa pieniądze w standardowym terminie.
• Kiedy możesz nie dostać? Jeżeli Twoje świadczenie jest zawieszone w dniu nabycia prawa do dodatku. W niektórych świadczeniach częściowych działają szczególne reguły – nie zmienia to jednak ogólnej logiki opisanej wyżej.

Podstawa prawna

• Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Tekst jednolity: Dz.U. 2024 poz. 1631
• Ustawa z 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów. Tekst jednolity: Dz.U. 2024 poz. 891
• Ustawa z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów. Obowiązująca pozycja: Dz.U. 2025 poz. 183
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 31 lipca 2025 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. Dz.U. 2025 poz. 1048.