Jesteśmy przedsiębiorstwem produkcyjnym. Nasze produkty przed sprzedażą są przekazywane jeszcze do podwykonawców. W jaki sposób zaksięgować tę obcą obróbkę produktów naszej firmy?

Wytwarzane produkty przed ich przekazaniem do własnych sklepów i sprzedażą finalnym nabywcom mogą być poddawane obróbce obcej zlecanej podwykonawcom przedsiębiorstwa produkcyjnego. Wtedy trzeba pamiętać, że zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 6 i ust. 3 ustawy o rachunkowości wyroby gotowe wycenia się na dzień bilansowy według kosztów wytworzenia, nie wyższych od cen ich sprzedaży netto. Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Przy czym koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Do uzasadnionej – odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu – części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się zaś przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia. Z kolei na dzień powstania produkty gotowe należy ująć w księgach rachunkowych według kosztów ich wytworzenia (art. 28 ust. 11 ustawy o rachunkowości). Ponadto produkty gotowe mogą być ujmowane – na dzień ich wytworzenia – w księgach rachunkowych w cenach przyjętych do ewidencji, z uwzględnieniem różnic między tymi cenami a rzeczywistymi kosztami ich wytworzenia. Na dzień bilansowy wartość produktów gotowych, wyrażoną w cenach ewidencyjnych, należy doprowadzić do poziomu kosztów wytworzenia nie wyższych jednak od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy. Nie dotyczy to produktów gotowych, jeżeli do ich ewidencji stosuje się koszty planowane, w tym normatywne, zaś różnice między planowanymi a rzeczywistymi kosztami wytworzenia są nieznaczne. Stosowane do wyceny produktów na dzień bilansowy planowane koszty wytworzenia nie mogą być wyższe od cen ich sprzedaży netto (art. 34 ust. 2 ustawy o rachunkowości).
Operacje gospodarcze związane z obróbką obcą produktów przez podwykonawców wymagają następujących zapisów w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa produkcyjnego:
1. Przekazanie podwykonawcy materiałów wykorzystanych przez niego do zleconej przez przedsiębiorstwo obróbki produktów:
  • Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (zużycie materiałów) lub odpowiednie konto zespołu 5 (np. konto 50 „Koszty działalności podstawowej – produkcyjnej”),
  • Ma konto 31 „Materiały”.
2. Otrzymanie od podwykonawcy faktury z tytułu wykonania obróbki produktów:
  • Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”,
  • Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (VAT),
  • Ma konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”.
3. Zapłata za wykonaną usługę w zakresie obróbki produktów:
  • Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami”,
  • Ma konto 13 „Rachunki bankowe”.
4. Ujęcie wartości wykonanej przez podwykonawcę obróbki obcej produktów w ciężar kosztów operacyjnych:
  • Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (usługi obce) lub odpowiednie konto zespołu 5 (np. konto 50 „Koszty działalności podstawowej – produkcyjnej”),
  • Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”,
4a. Alternatywne aktywowanie kosztów zrealizowanej przez podwykonawcę obróbki obcej produktów:
  • Wn konto 60 „Wyroby gotowe”,
  • Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.
5. Przyjęcie produktów poddanych obróbce obcej do magazynu:
  • Wn konto 60 „Wyroby gotowe”,
  • Ma odpowiednie konto zespołu 5 (np. konto 50 „Koszty działalności podstawowej – produkcyjnej” lub konto 58 „Rozliczenie kosztów działalności”).
5a. Ewentualne odchylenia od cen ewidencyjnych produktów przyjętych do magazynu:
  • Wn/Ma konto 62 „Odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów”,
  • Ma/Wn konto 58 „Rozliczenie kosztów działalności”.
5b. Ewentualna zmiana wartości produktów przyjętych do magazynu w związku ze zmianą ich ceny ewidencyjnej:
  • Wn/Ma konto 62 „Odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów”,
  • Ma/Wn konto 60 „Wyroby gotowe”.
6. Przekazanie produktów do własnych placówek handlowych (sklepów) w celu ich sprzedaży ostatecznym nabywcom:
  • Wn konto 33 „Towary”,
  • Ma konto 60 „Wyroby gotowe”.
6a. Ewentualne odchylenia od cen ewidencyjnych przypadające na produkty przekazane do własnych placówek handlowych:
  • Wn/Ma konto 62 „Odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów”,
  • Ma/Wn konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów”.
6b. Ewentualne dopełnienie ceny ewidencyjnej produktów przekazanych do własnych sklepów do ceny ich sprzedaży brutto (o doliczoną marżę handlową i VAT):
  • Wn konto 33 „Towary”,
  • Ma konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów”.
6c. Zbycie produktów przekazanych do własnych sklepów finalnym odbiorcom:
  • Wn konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami”,
  • Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (VAT),
  • Ma konto 73-0 „Sprzedaż towarów”.
6d. Wartość sprzedanych produktów przekazanych do własnych sklepów:
  • Wn konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”,
  • Ma konto 33 „Towary”.
6e. Ewentualne odchylenia od cen ewidencyjnych w części przypadającej na zbyte produkty przekazane do własnych sklepów:
  • Wn/Ma konto 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów”,
  • Ma/Wn konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.
7. Przeniesienie na dzień bilansowy salda konta „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)” na wynik finansowy:
  • Wn konto 86 „Wynik finansowy”,
  • Ma konto 73-1 „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)”.
Podstawa prawna:
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2106)