Urlop wypoczynkowy. Czy pracownik może przerwać urlop z ważnego powodu?

Przerwanie urlopu z inicjatywy pracownika

Prawo do nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego to jedno z podstawowych praw pracownika. Urlop powinien umożliwiać rzeczywisty wypoczynek i regenerację, dlatego zasadniczo nie należy go przerywać ani przesuwać bez istotnej przyczyny.

Pracownik nie może samodzielnie skrócić trwającego urlopu wypoczynkowego, aby wcześniej wrócić do pracy – Kodeks pracy nie przewiduje takiej możliwości. Powrót z urlopu przed terminem jego zakończenia może nastąpić wyłącznie za wyraźną zgodą pracodawcy. W przypadku jej braku, pracownik zobowiązany jest do wykorzystania urlopu w pełnym, uprzednio zaplanowanym wymiarze.

Kiedy dojdzie do przerwania urlopu?

Przesłanki skutkujące przerwaniem rozpoczętego urlopu wypoczynkowego z mocy prawa zostały wyczerpująco wskazane w art. 166 Kodeksu pracy. Przepis ten stanowi, że okoliczności powodujące przerwanie rozpoczętego urlopu wypoczynkowego to:

• czasowa niezdolność do pracy wskutek choroby,
• odosobnienie w związku z chorobą zakaźną,
• odbywanie ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy, pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, albo pełnienia służby w aktywnej rezerwie, przez czas do 3 miesięcy,
• urlop macierzyński.

W opisanych powyżej sytuacjach pracodawca jest zobowiązany do udzielenia niewykorzystanej części urlopu w innym terminie. Przerwanie urlopu wypoczynkowego nie skutkuje jego automatycznym przesunięciem i wydłużeniem urlopu o dni niewykorzystane – pracownik może skorzystać z pozostałych dni dopiero po ustaleniu nowego terminu z pracodawcą.

Warto zaznaczyć, że nawet jednodniowa niezdolność do pracy spowodowana chorobą przerywa urlop wypoczynkowy. Wówczas wystawienie przez lekarza zwolnienia lekarskiego w trakcie urlopu przerywa bieg urlopu wypoczynkowego a pozostały do wykorzystania urlop nie przepada tylko trzeba ponownie zaplanować albo uzgodnić nowy termin urlopu z pracodawcą. Po zakończeniu zwolnienia lekarskiego pracownik może wrócić do pracy w pierwszym dniu po ustaniu niezdolności do pracy, nawet jeśli pierwotnie planowany urlop miał trwać dłużej.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku, gdy kobieta przebywa na urlopie wypoczynkowym i w tym czasie dojdzie do poronienia albo urodzenia martwego dziecka. Kobieta może wówczas skorzystać z prawa do urlopu macierzyńskiego. Wówczas urlop wypoczynkowy ulega przerwaniu i będzie mogła wykorzystać go w późniejszym czasie.

Co jeśli podczas urlopu wypoczynkowego zachoruje dziecko pracownika? Czy urlop również zostaje przerwany?

W sytuacji, gdy podczas urlopu wypoczynkowego zachoruje dziecko pracownika, ten może skorzystać ze zwolnienia lekarskiego. Należy jednak zaznaczyć, że urlop wypoczynkowy nie zostaje przerwany z tytułu konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem. W takim przypadku pracownik nie nabywa prawa do zasiłku opiekuńczego, ponieważ przebywając na urlopie, ma możliwość zapewnienia opieki dziecku i otrzymuje wynagrodzenie za czas urlopu.

Czy pogrzeb/ślub przerywa urlop wypoczynkowy?

Sytuacje takie jak np. pogrzeb członka rodziny czy ślub pracownika nie przerywają urlopu wypoczynkowego. W takim przypadku nie ma potrzeby udzielania okolicznościowego zwolnienia od pracy, tj. urlopu okolicznościowego, bowiem pracownik korzysta w tym czasie z urlopu.