Zmiany dotknęły ponad 350 instytucji – od urzędów pracy, przez agencje zatrudnienia i instytucje szkoleniowe, po Straż Graniczną i Państwową Inspekcję Pracy.
Rewolucja w rejestracji bezrobotnych i dostępności wsparcia
Nowa ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia wprowadza rozwiązania, które mają ułatwić dostęp do pomocy publicznych służb zatrudnienia. Najważniejsze zmiany to:
- Rejestracja bezrobotnych będzie możliwa w urzędzie odpowiadającym miejscu zamieszkania, a nie adresowi meldunku, co ma zlikwidować jedną z największych barier administracyjnych.
- Zasiłek dla bezrobotnych będzie wypłacany w pełnej wysokości niezależnie od stażu pracy.
- Znikną ograniczenia wiekowe przy korzystaniu z instrumentów wsparcia, jak np. bon na zasiedlenie.
Nowe prawo przewiduje też budowę nowoczesnego systemu teleinformatycznego, który umożliwi składanie wniosków i korzystanie ze wsparcia online, bez wizyty w urzędzie.
Więcej szans na rynku pracy – także dla emerytów i rolników
Nowelizacja zakłada rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do rejestracji jako bezrobotni. Po zmianach jest to możliwe również dla rolników.
Dodatkowo, w ustawie zapisano:
- Możliwość dofinansowania zatrudnienia emeryta, co ma zachęcić firmy do korzystania z doświadczenia seniorów.
- Wsparcie priorytetowe dla osób z rodzin wielodzietnych i samotnych rodziców.
- Większe środki z Krajowego Funduszu Szkoleniowego oraz nową pożyczkę edukacyjną – do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Zatrudnianie cudzoziemców – nowe reguły i większa kontrola
Druga z ustaw, czyli ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom, zmienia podejście państwa do legalizacji pracy obcokrajowców. Jej celem jest:
- Ochrona polskich pracowników przed nieuczciwą konkurencją ze strony pracowników zagranicznych.
- Zapobieganie nadużyciom, takim jak wyłudzanie zezwoleń na pracę tylko w celu uzyskania wjazdu do strefy Schengen.
W tym celu:
- Publiczne służby zatrudnienia będą miały większy wpływ na proces wydawania zezwoleń.
- Zostaną wdrożone nowe narzędzia informatyczne i połączone systemy różnych instytucji – co ma umożliwić skuteczniejsze kontrole.
- Starostowie będą mogli blokować zatrudnianie cudzoziemców w określonych zawodach, jeśli lokalny rynek pracy zostanie zagrożony – np. po dużych zwolnieniach grupowych.
Koniec testu rynku pracy, więcej elastyczności dla firm
Nowe przepisy likwidują nieefektywny test rynku pracy, który dotychczas utrudniał legalne zatrudnianie cudzoziemców. Zamiast tego wprowadza się lokalne listy zawodów deficytowych i nadwyżkowych, które są tworzone przez starostów. Pracodawcy uzyskali większą jasność co do możliwości zatrudnienia obcokrajowców, a proces uzyskiwania zezwoleń ma być szybszy i bardziej przejrzysty.
Zmiany są elementem szerokiej reformy rynku pracy, która ma lepiej odpowiadać na potrzeby zarówno pracodawców, jak i pracowników – w tym tych, którzy dopiero szukają swojej szansy zawodowej. Ustawy weszły w życie już 1 czerwca 2025 r. i mają zrewolucjonizować codzienne funkcjonowanie urzędów pracy oraz zasady zatrudniania cudzoziemców w Polsce.