Masz zaległości w składkach i wybierasz się na emeryturę? ZUS ci ją tymczasowo zmniejszy

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą odpowiada za zadłużenie składkowe całym swoim majątkiem. ZUS może np. ustanowić hipotekę na jego nieruchomościach, a zadłużenie może być potrącane z wynagrodzenia uzyskiwanego przez dłużnika z pracy na etacie.

Najwygodniejszym dla ZUS sposobem odzyskania należności jest jednak potrącania ze świadczeń takich jak emerytura. Przedsiębiorcy, którzy przechodzą na emeryturę, muszą pamiętać o takiej ewentualności.

Nie muszą martwić się tylko ci, których zaległości składkowe już się przedawniły. Zgodnie z ogólną zasadą następuje to po 5 latach licząc od dnia, w którym stały się wymagalne,

Na jakiej podstawie ZUS dokonuje potrąceń?

Prawo do potrącania należności z emerytur i rent daje ZUS art. 139 ust. 1 pkt 2c ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa emerytalna). Zgodnie z nim ze świadczeń określonych w ustawie (np. emerytur) po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, podlegają potrąceniu m.in. nieopłacone należności z tytułu składek, o których mowa w art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z tym przywołanym przepisem składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata, nieopłacone w terminie podlegają potrąceniu ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych wypłacanych przez ZUS lub ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej.

Jakim ograniczeniom podlegają potrącenia?

ZUS ma prawo potrącić zaległe składki z emerytury otrzymywanej przez dłużnika. Nie może jednak wstrzymać wypłat zupełnie, ponieważ ustawa emerytalna przewiduje kilka ograniczeń, które mają zapewnić, aby dłużnik mógł otrzymać przynajmniej niewielkie kwoty.

Kwota wolna od potrąceń wynosi 1331,03 zł. Oznacza to, że emeryt nie może otrzymać niższej kwoty po potrąceniu.

Jak nieopłacanie składek wpływa na emeryturę?

To nie jedyne konsekwencje zadłużenia składkowego. Okres zadłużenia nie będzie wliczany do okresu wymaganego do uzyskania minimalnej emerytury (20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn). Zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy emerytalnej przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty dla płatników składek, zobowiązanych do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie uwzględnia się okresu, za który nie zostały opłacone składki, mimo podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w tym okresie.

Jak zadłużenie wpływa na prawo do zasiłków?

Zadłużenie w ZUS wpłynie także na prawo do zasiłków. Jeśli emeryt będący dłużnikiem pracuje jednocześnie na etacie, może mieć dług potrącany z wynagrodzenia, ale również z zasiłków.

Jeśli przedsiębiorca mający zadłużenie nie jest jeszcze emerytem, zasiłku w ogóle nie dostanie. Wynika to z art. 2a ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z nim zasiłek chorobowy, opiekuńczy, macierzyński i świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, osobom współpracującym z osobami fizycznymi w razie wystąpienia w dniu powstania prawa do świadczenia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne przekraczającego 1 proc. aktualnego minimalnego wynagrodzenia. Przedsiębiorca otrzyma zasiłek dopiero po spłacie zadłużenia. Musi jednak uważać na przedawnienie prawa do świadczeń, które nastąpi, gdy zadłużenie nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia.