Zazwyczaj uwzględnia się 1/12 tego składnika. Tej zasady nie stosuje się jednak, gdy pracownik został zatrudniony w trakcie roku albo wrócił z urlopu wychowawczego lub bezpłatnego.

Do końca marca jednostki budżetowe wypłacają dodatkowe wynagrodzenia roczne za poprzedni rok kalendarzowy. Tak zwane trzynastki wchodzą do podstawy wymiaru zasiłków jako składniki za okresy roczne. Zdarza się jednak, że trzynastki są wypłacane za niepełny rok, np. osobom wracającym z długotrwałych urlopów lub zatrudnionym w trakcie roku. Dodatkowe wynagrodzenie trzeba wówczas wliczyć proporcjonalnie do okresu pracy.

Składnik wypłacony za mniej niż 12 miesięcy pracy

Premie, nagrody i inne składniki wyna grodzenia przysługujące za okresy roczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej jedną dwunastą kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Jeśli więc pracownik zachorował np. w lutym 2025 r., do podstawy wymiaru zasiłku powinna być wliczona trzynastka wypłacona za 2024 r., w części 1/12, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne potrącanych ze środków pracownika.

Jeżeli pracownik nie był zatrudniony u pracodawcy przez cały rok poprzedzający powstanie niezdolności do pracy, premie i inne składniki za okresy roczne powinny być uwzględnione proporcjonalnie do liczby pełnych kalendarzowych miesięcy zatrudnienia w tym roku, z którego składnik za okresy roczne podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku.

Przykład 1

9 miesięcy zatrudnienia

Pracownik zatrudniony od 1 kwietnia 2024 r. w styczniu 2025 r. otrzymał dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2024 r. W lutym br. pracownik stał się niezdolny do pracy z powodu choroby. Przy obliczaniu podstawy wymiaru przysługującego mu zasiłku chorobowego do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres od kwietnia 2024 r. do stycznia 2025 r. należy doliczyć trzynastkę w wysokości 1/9 kwoty wypłaconej za rok poprzedzający zachorowanie, tj. proporcjonalnie do liczby pełnych miesięcy kalendarzowych zatrudnienia.

Przykład 2

Proporcjonalnie do pełnych miesięcy kalendarzowych

Pracownica została zatrudniona od 6 maja 2024 r. W styczniu 2025 r. otrzymała trzynastkę za 2024 r. W lutym br. nabyła prawo do zasiłku opiekuńczego na chore dziecko w wieku pięciu lat. Do podstawy wymiaru tego zasiłku należy doliczyć trzynastkę w wysokości 1/7 kwoty wypłaconej za okres pełnych kalendarzowych miesięcy zatrudnienia w poprzednim roku, tj. czerwiec–grudzień.

Powrót z dłuższego urlopu

Zasada dotycząca krótszego niż pełny rok okresu zatrudnienia stosujemy także wówczas, gdy pracownik korzystał z urlopu wychowawczego lub bezpłatnego, który rozpoczął się przed okresem, z którego składnik wynagrodzenia jest uwzględniany i skończył się w jego trakcie.

Przykład 3

Z uwzględnieniem dni kalendarzowych

Pracownica do 10 kwietnia 2024 r. przebywała na urlopie wychowawczym, który rozpoczęła w 2022 r. Za okres pracy od 11 kwietnia do 31 grudnia 2024 r. pracodawca wypłacił jej w styczniu 2025 r. dodatkowe wynagrodzenie roczne proporcjonalnie zmniejszane za okres nieobecności w pracy w kwocie 2890 zł. Pracownica ta w lutym br. stała się niezdolna do pracy z powodu choroby. Przy obliczaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego za luty br. do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres od kwietnia 2024 r. do stycznia 2025 r. należy doliczyć 13. wynagrodzenie w wysokości 1/8 kwoty wypłaconej za okres pełnych kalendarzowych miesięcy po powrocie z urlopu wychowawczego, tj. za okres od maja do grudnia, po pomniejszeniu o potrącone składki na ubezpieczenia społeczne. Kwota rocznej premii, którą należy uwzględnić w podstawie wymiaru chorobowego wynosi 2306,49 zł i została obliczona następująco:

  • 2890 zł : 265 (dni kalendarzowe zatrudnienia) x 245 (dni kalendarzowe przypadające na pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia) = 2672,95 zł,
  • 2672,95 zł – 366,46 zł (13,71 proc. z 2672,95 zł) = 2306,49 zł.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia zostanie doliczona trzynastka w kwocie 288,31 zł (2306,49 zł x 1/8).

Zasady uzupełniania

Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc, do których pracownik nie zachowuje prawa w okresie pobierania zasiłku, zmniejszane proporcjonalnie w związku z usprawiedliwioną nieobecnością w pracy zgodnie z przepisami płacowymi, uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku po uzupełnieniu zgodnie z ogólnymi zasadami.

Jak stwierdza ZUS w „Komentarzu do ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – wybrane zagadnienia” składnik roczny, którym jest dodatkowe wynagrodzenie roczne (trzynastka), może zostać uzupełniony z zastosowaniem jednej z dwóch metod:

1) przewidzianej dla zmiennych składników wynagrodzenia, tj. kwotę otrzymanego składnika rocznego, po pomniejszeniu o kwotę potrąconych składek, dzieli się przez liczbę dni przepracowanych w roku kalendarzowym oraz mnoży przez liczbę dni, którą pracownik przepracowałby w roku kalendarzowym, albo

2) przewidzianej dla stałych składników wynagrodzenia, tj. może zostać przyjęty w kwocie, którą pracownik otrzymałby, gdyby w danym roku kalendarzowym nie miał usprawiedliwionych nieobecności (np. nie chorował), a więc w kwocie równej 8,5 proc. sumy pełnego wynagrodzenia, które pracownik otrzymałby w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie.

Przykład 4

Konieczne uzupełnienie

Pracownik samorządowy zatrudniony 12 lutego 2024 r. w marcu br. stał się niezdolny do pracy z powodu choroby. Pracownikowi, poza wynagrodzeniem zasadniczym oraz dodatkiem stażowym, przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne. W roku kalendarzowym poprzedzającym miesiąc zachorowania, tj. w 2024 r., pracownik chorował przez łącznie 10 dni roboczych, a przez pięć dni roboczych opiekował się chorą żoną i pobrał zasiłek opiekuńczy. W styczniu 2025 r. otrzymał dodatkowe trzynaste wynagrodzenie w wysokości 3456 zł za okres faktycznie przepracowany, tj. za 208 dni roboczych. Wypłacone pracownikowi wynagrodzenie roczne, po pomniejszeniu o kwoty potrąconych składek, wyniosło 2982,18 zł.

Najpierw należy ustalić kwotę trzynastki przypadającą na okres od marca do grudnia 2024 r., czyli pełne kalendarzowe miesiące zatrudnienia.

2982,18 zł : 309 dni x 291 dni = 2808,15 zł

Następnie należy tę kwotę uzupełnić do wysokości, jaką pracownik by osiągnął, gdyby przepracował cały okres od marca do grudnia 2024 r. Po uzupełnieniu wynagrodzenie to wynosi 3026,32 zł, co wynika z następującego obliczenia:

2808,15 zł : 194 (dni przepracowane) x 209 (dni, które pracownik powinien był przepracować)

Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należy uwzględnić przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika za okres od marca 2024 r. do lutego 2025 r. oraz 1/10 część uzupełnionego dodatkowego wynagrodzenia rocznego wypłaconego za poprzedni rok kalendarzowy, tj. 302,63 zł (3026,32 zł x 1/10).

Przykład 5

Urlop wychowawczy rozpoczęty i zakończony w tym samym roku

Pracownik choruje w marcu 2025 r. Przebywał on na urlopie wychowawczym w okresie od 1 marca do 31 sierpnia 2024 r. Za poprzedni rok otrzymał w lutym br. dodatkowe wynagrodzenie roczne w wysokości 2350 zł. W roku tym pracownik przepracował 125 dni, a był zobowiązany przepracować 251 dni roboczych. Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres od września 2024 r. do lutego 2025 r. (marzec–sierpień trzeba wyłączyć) dolicza się trzynastkę w wysokości 1/12 kwoty wypłaconej za poprzedni rok kalendarzowy, po jej uzupełnieniu za okres urlopu wychowawczego. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia należy dodać trzynastkę w kwocie 339,27 zł, co wynika z poniższego wyliczenia:

2350 zł – 322,18 zł (13,71 proc. z 2350 zł) = 2027,82 zł,

2027,82 zł : 125 x 251 = 4071,22 zł,

4071,22 zł x 1/12 = 339,27 zł

Przykład 6

Przeciętne wynagrodzenie tylko z bieżącej umowy

Umowa o pracę zawarta na czas określony uległa rozwiązaniu 31 stycznia 2024 r. Kolejna umowa o pracę z tą pracownicą, tym razem już na czas nieokreślony, została zawarta od 14 lutego 2024 r.

Pracownica w lutym 2025 r. stała się niezdolna do pracy z powodu wypadku przy pracy. Przebywała ona na urlopie bezpłatnym w okresie od 11 czerwca do 31 sierpnia 2024 r. Za ten poprzedni rok otrzymała dodatkowe wynagrodzenie roczne, z całego okresu zatrudnienia, a więc również z umowy o pracę, która wygasła z końcem stycznia. Przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego, należy uwzględnić wyłącznie przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy, tj. z bieżącej bezterminowej umowy od marca 2024 r. do stycznia 2025 r. (z wyłączeniem czerwca, lipca i sierpnia 2024 r.). Z kolei dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2024 r. należy doliczyć w wysokości 1/10 kwoty wypłaconej przypadającej za okres od marca do grudnia 2024 r., ale trzeba uprzednio jeszcze uzupełnić ją o urlop bezpłatny. ©℗

!Trzynastkę wypłaconą za rok, w trakcie którego pracownik zakończył korzystanie z urlopu wychowawczego lub bezpłatnego rozpoczętego w poprzednim roku lub nawet wcześniej, należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku na takich samych zasadach, jak gdyby został on zatrudniony w tym roku.