Kredyt na studia medyczne coraz mniej popularny. Możliwość umorzenia pożyczki nie przyciąga chętnych

Spada zainteresowanie studentów medycyny pożyczkami na naukę. Powody? Więcej miejsc na bezpłatnych studiach oraz niepewność co do warunków pracy i wynagrodzenia w Polsce.

Kredyt na studia medyczne jest udzielany od połowy 2022 r. Zaciągnęło go już ponad 4 tys. studentów, na łączną kwotę 881 mln zł. Największy boom na pożyczkę panował w pierwszym roku. Wówczas sięgnęło po nią 1,6 tys. studentów. Z każdym kolejnym rokiem to zainteresowanie jednak maleje. W 2023 r. spadło aż o ponad 20 proc., a w ubiegłym roku o kolejne ponad 8 proc. Wówczas kredyt na studia medyczne zaciągnęło 1,2 tys. osób – wynika z danych przygotowanych dla DGP przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).

Większy limit na studia medyczne

Zdaniem ekspertów nie dzieje się tak bez przyczyny. Pierwszym z powodów jest rosnący limit przyjęć na studia medyczne. Tylko w tym roku akademickim resort zdrowia zdecydował się go zwiększyć o 260 miejsc. W poprzednim roku akademickim wynosił on ponad 9,7 tys. miejsc. Drugim powodem jest pojawianie się tego kierunku na kolejnych uczelniach. W tym roku akademickim Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu – Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy otrzymał pozwolenie na utworzenie jednolitych studiów magisterskich na kierunku lekarsko-dentystycznym.

– Przybywa więc możliwości studiowania stacjonarnego. Tym samym potrzeba zaciągania kredytu jest mniejsza – zauważa Jakub Kosikowski, rzecznik prasowy Naczelnej Izby Lekarskiej, przypominając, że o kredyt mogą się ubiegać studenci płatnych kierunków lekarskich.

Maciej Kikta z Expander Advisors dodaje, że maksymalna kwota kredytu studenckiego nie była waloryzowana od dwóch lat, a wydatki związane z nauką rosną.

– Zwłaszcza że kierunki medyczne są na uczelniach znajdujących się w dużych miejscowościach, gdzie koszty życia są wysokie. W związku z tym studentom na wszystko nie wystarcza pieniędzy. Zwłaszcza że otrzymanie stypendium też nie jest już łatwą sprawą. Wolą więc iść do pracy w trakcie studiów, bo mogą liczyć na więcej, do tego nie muszą się obawiać, że zostaną ze spłatą zobowiązania po zakończeniu nauki – dodaje.

Zachęta w postaci możliwości umorzenia pożyczki też nie stanowi magnesu, jak tego oczekiwano. Zgodnie z warunkami kredytu takie rozwiązanie przysługuje, jeśli student przepracuje 10 lat, w ciągu maksymalnie 12 lat od zakończenia studiów, w publicznym systemie ochrony zdrowia oraz uzyska tytuł specjalisty w dziedzinie uznanej za priorytetową.

– Problem w tym, że lista deficytowych specjalizacji się zmienia. Studenci nie wiedzą więc, czy ta specjalizacja, która ich interesuje w momencie zawierania umowy kredytowej, wciąż będzie na liście w chwili kończenia przez nich studiów. Może się więc okazać, że będą zmuszeni pracować i dalej kształcić się na kierunku, który ich nie interesuje – tłumaczy Jakub Kosikowski.

Tymczasem najwięcej kredytów zaciągają studenci pierwszego roku. Do tego dochodzi niepewność co do warunków pracy i płacy. Dziś bowiem mamy do czynienia z corocznymi podwyżkami dla białego personelu.Coraz głośniej słychać jednak, że resort zdrowia może zrezygnować z kontynuowania corocznego wzrostu płac. A to oznacza, że rezydenci nie będą mogli liczyć na podwyżki. Zwłaszcza że w przyszłości może dojść do znacznego zwiększenia liczby lekarzy w Polsce, co może negatywnie przełożyć się na zarobki. Dziś w Polsce jest 140 tys. lekarzy. Ich niedobór jest szacowany na poziomie 15 proc. Łukasz Jankowski, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, w rozmowie z DGP stwierdził, że jeśli nabór na studia utrzyma się na dotychczasowym poziomie, to deficyt zostanie zażegnany w 2030 r.

Kuszące propozycje dla lekarzy zza granicy

Poza tym coraz więcej studentów rozważa wyjazd do pracy za granicę. Szczególnie że Niemcy i Austria mają coraz więcej lekarzy zbliżających się do wieku emerytalnego. Kraje te są zmuszone pozyskiwać ich z innych państw, co oznacza rywalizację dotyczącą warunków pracy.

Jak wynika z danych BGK, rośnie natomiast średnia kwota zobowiązań. Powodem jest m.in. podniesienie maksymalnej wysokości kredytu przysługującej na jeden semestr w danym roku akademickim. Dziś jest to 22 tys. zł wobec 18 tys. na początku programu.

– Średnia kwota udzielonego kredytu na studia medyczne wyniosła w ubiegłym roku 239 tys. zł. Rok wcześniej było to 218 tys. zł, a w 2022 r. 186 tys. zł – mówi Anna Czyż, dyrektorka biura prasowego i relacji zewnętrznych w departamencie marketingu, komunikacji i zaangażowania społecznego BGK. ©℗

• po przepracowaniu w publicznej służbie zdrowia na terytorium Polski 10 lat w okresie 12 lat od ukończenia studiów (okres ten skraca się, jeśli kredyt został udzielony na mniej niż sześć lat studiów) i uzyskaniu tytułu specjalisty (w dziedzinie uznanej za priorytetową w dniu rozpoczęcia przez lekarza szkolenia specjalizacyjnego),
• w przypadku trwałej utraty zdolności do spłaty kredytu przez kredytobiorcę,
• w przypadku śmierci kredytobiorcy,
• w przypadku braku prawnych możliwości dochodzenia roszczeń od kredytobiorcy.

• w przypadku szczególnie trudnej sytuacji życiowej kredytobiorcy,
• w sytuacji, gdy kredytobiorca kontynuuje szkolenie specjalistyczne, ale nie ukończył tego szkolenia lub nie uzyskał tytułu specjalisty z przyczyn od niego niezależnych, w okresie określonym w ustawie (uprawniającym go do uzyskania całkowitego umorzenia). ©℗