Państwowa Inspekcja Pracy odpowiedziała na pytanie, czy pracownicy w ciąży można wypowiedzieć umowę o pracę przed upływem 12. tygodnia ciąży. Kiedy ochrona nie obowiązuje?

Wypowiedzenie umowy pracownicy w ciąży

Jak wskazuje PIP, zgodnie z artykułem 177 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć, ani rozwiązać stosunku pracy z zatrudnioną kobietą w ciąży.

Jest jednak wyjątek. Chodzi o sytuację wypowiedzenia umowy z winy pracownicy, o ile zakładowa organizacja związkowa reprezentująca pracownicę wyraziła na to zgodę. "Z tego przepisu wnioskujemy, że ochrona przed wypowiedzeniem trwa już od pierwszego dnia ciąży" – czytamy w odpowiedzi Państwowej Inspekcji Pracy.

Art. 177 Kodeksu Pracy. Ochrona pracownicza w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego

§ 1. W okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może:

1. prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem

2. wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.

§ 11. W przypadku złożenia przez pracownika wniosku, o którym mowa w § 1, wcześniej niż w terminach określonych w art. 180 urlop macierzyński § 9, art. 1821d wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego lub rezygnacja z urlopu rodzicielskiego § 1 oraz art. 1823 urlop ojcowski § 2 zakaz, o którym mowa w § 1, zaczyna obowiązywać na:
1) 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu macierzyńskiego oraz części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;
2) 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu rodzicielskiego albo jego części;
3) 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu ojcowskiego albo jego części.


§ 2. (uchylony)

§ 3. Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu.
§ 31. Przepisu § 3 nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

§ 4. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części – do dnia zakończenia tego urlopu może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę lub pracownika zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia, pracownicy lub pracownikowi przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
§ 41. Istnienie przyczyn, o których mowa w § 1 pkt 2 i § 4, udowodni pracodawca.

§ 5 (uchylony)

Rozwiązanie umowy przed upływem 12. tygodnia ciąży

Jak wskazano, 12. tydzień ciąży ma znaczenie tylko wtedy kiedy mówimy o umowie na czas określony albo umowie na okres próbny przekraczający jeden miesiąc. Jeśli taka umowa miałaby się zakończyć wraz z upływem terminu na jaki została zawarta, po ukończeniu przez pracownicę trzeciego miesiąca ciąży (12. tygodnia), to z mocy przepisu przedłuża się do dnia porodu.

Przykład

Nasza pracownica poinformowała nas, że zaszła w ciążę. Od jakiegoś czasu nie jesteśmy zadowoleni z jej pracy. Ma umowę na czas nieokreślony. Czy póki nie ukończy 12 tygodnia ciąży możemy wręczyć jej wypowiedzenie?

W opisanym przypadku dopiero po powrocie z urlopów związanych z macierzyństwem będzie można rozpocząć przygotowania do ewentualnego wypowiedzenia umowy o pracę.

Ochrona nie będzie obowiązywała w przypadku likwidacji działalności gospodarczej bądź ogłoszenia upadłości.

Źródło: PIP

Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Tego przepisu nie stosuje się do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w prac

Ciąża a umowa cywilnoprawna

Jeżeli kobieta w ciąży jest zatrudniona w oparciu o umowę-zlecenie, wówczas nie ma żadnej gwarancji zatrudnienia i ciągłości wynagrodzenia. Zleceniodawca może z dnia na dzień wypowiedzieć umowę.

Zleceniodawca nie ma również obraziku automatycznie przedłużyć umowy przez okres ciąży zatrudnionej.