Egzekucja należnych kwot ponownie się wydłuży. Od 1 stycznia 2025 roku wzrosną kwoty wolne od potrąceń, a więc na kontach pracowników będzie musiała pozostać większa część wynagrodzenia niż w drugiej połowie 2024 roku.
Wynagrodzenie za pracę podlega szczególnej ochronie
Wynagrodzenie za pracę podlegaszczególnej ochronie. Z założenia jest bowiem podstawowym źródłem utrzymania osoby, która je otrzymuje i musi pozwalać jej na pokrycie co najmniej podstawowych kosztów utrzymania. Jednym z przejawów tej ochrony jest określenie w przepisach ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, zasad dokonywania z niego potrąceń. Dokonując ich pracodawcy muszą ściśle kierować się narzuconymi przez ustawodawcę regułami, które określają nie tylko wysokość potrąceń będącą wypadkową granic potrąceń i kwot wolnych od potrąceń, ale również kolejnością, w jakiej należy ich dokonywać, jeśli zajdzie potrzeba wyegzekwowania należności z kilku tytułów.
O ile granice potrąceń i ich kolejność to reguły, które od wielu lat nie uległy zmianie, o tyle kwoty wolne potrąceń zmieniają się w ostatnich latach systematycznie, bo są one obliczane w oparciu o wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z uwagi na to, że ta zmieni się od 1 stycznia 2025 roku, to zmieni się również wysokość kwot, które pracodawcy będą mogli przekazać komornikom w związku z egzekucją prowadzoną z wynagrodzeń za pracę przysługujących pracownikom.
Wysokość kwoty wolnej od potrąceń zostały określone w Kodeksie pracy
W art. 871Kodeksu pracy ustawodawca postanowił, że wolna od potrąceń jest kwota:
- minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
- 75% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
- 90% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p.
Z regulacji tej wynika, że ostateczna wysokość kwoty wolnej od potrąceń będzie w praktyce uzależniona nie tylko od wysokości płacy minimalnej, ale również od indywidualnej sytuacji pracownika, na którą wpływa stosowanie (lub nie) kosztów uzyskania przychodów, wysokość uwzględnianej podczas obliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych kwoty wolnej, czy wpłat do PPK.
W przypadku osób stosujących zwykłe pracownicze koszty uzyskania przychodów, pojedynczą ulgę podatkową, które nie należą do PPK i są opodatkowane w ramach pierwszego progu podatkowego, od 1 stycznia 2025 roku, gdy minimalne wynagrodzenie za pracę osiągnie wartość 4666 złotych brutto, kwota wolna od potrąceń w wysokości tego wynagrodzenia będzie wynosiła 3510,92 złotych, równowartość 75 proc. tego wynagrodzenia wyniesie 2633,10 złotych, a równowartość 90 proc. 3159,83 złotych. Oznacza to, że egzekucja należnych kwot ponownie się wydłuży, bo w porównaniu do sytuacji z drugiej połowy 2024 roku, gdy kwoty te wynosiły odpowiednio 3261,53 złotych, 2446,15 złotych i 2935,38 złotych, komornik będzie mógł zająć mniejszą część wynagrodzenia pracownika.
WAŻNE!
Należy pamiętać o tym, że kwoty wolne od potrąceń nie mają zastosowania w odniesieniu do zajęć alimentacyjnych – w ich przypadku potrąceń dokonuje się do wysokości 3/5 wynagrodzenia, bez konieczności wypłaty pracownikowi wskazanego minimum.
Podstawa prawna
art. 871 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)