Podmiot zatrudniający wybiera instytucję finansową, z którą zawrze umowę o zarządzanie PPK, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a w razie braku takiej organizacji - w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych, wyłonioną w trybie przyjętym w tym podmiocie. Instytucją finansową, w rozumieniu ustawy o PPK, jest fundusz inwestycyjny zarządzany przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych (TFI) umieszczone w Ewidencji PPK, fundusz emerytalny zarządzany przez powszechne towarzystwo emerytalne (PTE) albo pracownicze towarzystwo emerytalne (PrTE), umieszczone w Ewidencji PPK albo zakład ubezpieczeń umieszczony w Ewidencji PPK. Ewidencja PPK prowadzona jest przez Polski Fundusz Rozwoju (por. np. https://www.mojeppk.pl/lista-instytucji-finansowych.html). Wyboru dokonuje się w szczególności na podstawie oceny proponowanych przez instytucje finansowe warunków zarządzania środkami gromadzonymi w PPK, ich efektywności w zarządzaniu aktywami oraz posiadanego przez nie doświadczenia w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi. Wyboru dokonuje się mając także na uwadze najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych. Uczestnik PPK nie może samodzielnie zdecydować, z jaką instytucją finansową podmiot zatrudniający ma zawrzeć umowę o zarządzanie PPK.
Przykład.Spółka zawarła umowę o zarządzanie PPK z funduszami zdefiniowanej daty zarządzanymi przez TFI, które zostało wybrane przez nią w porozumieniu z tzw. stroną społeczną. Kilku pracowników nie jest zadowolonych z tego wyboru. Mogą oni ew. zaproponować pracodawcy zmianę instytucji finansowej, ale taka zmiana także będzie wymagać porozumienia z tzw. stroną społeczną. Spółka będzie mogła wypowiedzieć umowę o zarządzanie PPK dopiero po zawarciu umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją finansową zarządzaną przez inne TFI, PTE, PrTE albo zakład ubezpieczeń. [koniec przykładu]
Ważne.Zawarcie przez podmiot zatrudniający - w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej - umowy o prowadzenie PPK z instytucją finansową, z którą podmiot zatrudniający ma zawartą umowę o zarządzanie PPK, powoduje, że osoba zatrudniona staje się uczestnikiem PPK i zostaje dla niej otwarty rachunek PPK. [koniec ważne]
Fundusze zdefiniowanej daty
Środki gromadzone na rachunkach uczestników PPK są lokowane w fundusze lub subfundusze, które różnicują poziom ryzyka w zależności od wieku uczestnika, czyli fundusze zdefiniowanej daty (FZD). Fundusze te tworzone są ze zdefiniowaną datą funduszu, przypadającą co 5 lat dla kolejnych 5-letnich przedziałów roczników. Obecnie podmioty wpisane do Ewidencji PPK - aby spełniać wymagania określone w ustawie o PPK - muszą mieć utworzone FZD ze zdefiniowanymi datami przypadającymi kolejno w: 2025, 2030, 2035, 2040, 2045, 2050, 2055, 2060 oraz 2065 roku. Przykładowo, FZD 2025 są przeznaczone dla osób urodzonych od 1963 r. do 1967 r. lub wcześniej, a FZD 2065 - dla osób urodzonych od 2003 r. do 2007 r. Uczestnik PPK zostaje automatycznie przypisany do FZD w zależności od swojej daty urodzenia. Jeżeli nie podejmie innej decyzji, inwestuje z jednym funduszem przez cały okres gromadzenia środków, a fundusz ten, w miarę zbliżania się przez uczestnika do 60. roku życia, zmienia swoją politykę inwestycyjną w taki sposób, aby zapewnić właściwe bezpieczeństwo powierzonych środków. Uczestnik PPK może jednak zdecydować, że dokonywane za niego bieżące wpłaty do PPK będą wpływały do jednego lub kilku FZD innych niż właściwy dla jego wieku. To, jak zmienić FZD (w ramach jednego podmiotu zarządzającego), określa umowa o prowadzenie PPK.
Przykład.Uczestnik PPK urodzony w 1970 roku został automatycznie przypisany do FZD 2030, a uczestnik PPK urodzony w 2000 roku - do FZD 2060. Dla uczestnika PPK urodzonego w 2000 roku ważne jest jednak przede wszystkim bezpieczeństwo gromadzonych środków. Odpowiada mu skład portfela FZD 2030 - z mniejszym udziałem instrumentów charakteryzujących się wyższym poziomem ryzyka inwestycyjnego (część udziałowa) na rzecz instrumentów o niższym poziomie ryzyka (część dłużna) niż w przypadku FZD 2060. Uczestnik może złożyć dyspozycję, zgodnie z którą jego bieżące wpłaty do PPK będą wpływały do FZD 2030. Natomiast uczestnik PPK urodzony w 1970 roku, któremu bardziej odpowiada skład portfela i polityka inwestycyjna FZD 2060, może złożyć dyspozycję, zgodnie z którą jego bieżące wpłaty do PPK będą wpływać do FZD 2060. [koniec przykładu]
Konwersja lub zamiana
Uczestnik PPK może złożyć instytucji finansowej wniosek o dokonanie konwersji (czyli przeniesienie środków pomiędzy funduszami inwestycyjnymi, subfunduszami wydzielonymi w różnych funduszach inwestycyjnych bądź funduszami emerytalnymi – zarządzanymi przez ten sam podmiot zarządzający) lub zamiany (czyli przeniesienie środków pomiędzy subfunduszami wydzielonymi w tym samym funduszu inwestycyjnym). Realizacja w danym roku kalendarzowym nie więcej niż dwóch konwersji lub zamian jest bezpłatna. Składając do instytucji finansowej wniosek o konwersję lub zamianę, uczestnik PPK określa procentowy udział środków zgromadzonych w PPK, które chce ulokować w poszczególnych funduszach lub subfunduszach. Wpłata do jednego funduszu lub subfunduszu powinna stanowić kwotę odpowiadającą co najmniej 10% środków zgromadzonych w PPK.
Wypłata transferowa
Uczestnik PPK może także zdecydować się na przetransferowanie środków zgromadzonych na rachunku PPK na swój inny rachunek PPK. Taka decyzja spowoduje przeniesienie wszystkich środków zgromadzonych na danym rachunku PPK.Uczestnik PPK składa dyspozycję wypłaty transferowej instytucji finansowej prowadzącej rachunek PPK, z którego chce przenieść środki. Są tylko dwa przypadki, gdy przy wypłacie transferowej uczestnik PPK może skorzystać z pomocy podmiotu zatrudniającego - w razie zawarcia umowy o prowadzenie PPK dla osoby zatrudnionej lub w razie zmiany instytucji finansowej przez podmiot zatrudniający.
Przykład. Pracownik ma rachunek PPK utworzony w związku z zatrudnieniem u pracodawcy A. Osoba ta planuje zmianę pracy. Po „zapisaniu” jej do PPK przez pracodawcę B, zostanie dla niej utworzony nowy rachunek PPK. Pracownik może przetransferować wszystkie środki zgromadzone dotychczas w PPK na swój nowy rachunek PPK, ale może tego nie zrobić - w takim przypadku zgromadzone wcześniej środki pozostaną na jego dotychczasowym rachunku PPK. Niezależnie do tego, jaka będzie decyzja pracownika w sprawie wypłaty transferowej, nowe wpłaty, dokonywane przez pracodawcę B, będą wpływały na rachunek PPK utworzony w związku z zatrudnieniem u tego pracodawcy. [koniec przykładu]
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.
Podstawa prawna:
ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 427).