Urlop rodzicielski wynosi 41 tygodni. Można go podzielić na 5 części. Czy urlop rodzicielski można wykorzystać w dniach, niepełnych tygodniach? Jakie ograniczenia dotyczące podziału urlopu obowiązują w 2024 roku?
Czy urlop rodzicielski można podzielić na części?
Urlop rodzicielski przysługuje po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze (20 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka). Wymiar urlopu rodzicielskiego to 32 tygodnie dla jednego z rodziców. Pozostałe 9 tygodni może wykorzystać tylko drugi rodzic. Oznacza to, że łącznie jedna osoba może wykorzystać 52 tygodnie urlopu po urodzeniu dziecka (20 tygodnie macierzyńskiego i 32 tygodnie rodzicielskiego). Czy urlop rodzicielski trzeba wykorzystać jednorazowo czy można go podzielić na mniejsze części?
Urlop rodzicielski przy urodzeniu jednego dziecka wynosi 41 tygodni, a przy urodzeniu większej liczby dzieci przy jednym porodzie 43 tygodnie. Zawsze 9 tygodni z pełnego wymiaru urlopu może wykorzystać tylko drugi rodzic. Jedna osoba może więc maksymalnie wykorzystać odpowiednio 32 albo 34 tygodnie.
Ważne
Jeśli dziecko posiada zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, mają prawo do dłuższego urlopu rodzicielskiego:
• 65 tygodni – jedno dziecko,
• 67 tygodni – większa liczba dzieci.
Jak urlop rodzicielski można podzielić?
Kodeks pracy zezwala na podział urlopu rodzicielskiego na części. Zgodnie z art. 1821c KP urlop ten udzielany jest jednorazowo albo nie więcej niż w 5 częściach (do 25 kwietnia 2023 roku były możliwe 4 części). Wszystkie muszą zostać wykorzystane najpóźniej do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. Aktualnie obowiązujące przepisy nie zawierają wymogu, aby każda część urlopu rodzicielskiego wynosiła minimum 8 tygodni. Ograniczeniem jest tylko wiek dziecka i liczba części. 9 tygodni, które przysługuje wyłącznie drugiemu rodzicowi również uważa się za jedną z tych części. Pozostałe 32 tygodnie należy więc wykorzystać w 4 częściach. Nie ma także przymusu skorzystania z urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Ważne, aby zdążyć przed końcem roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.
Art. 1821a Kodeksu pracy:
§ 6. Z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje pracownicy – rodzice dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać wymiaru, o którym mowa w § 1 albo 2.
§ 7. W okresie pobierania przez jednego z rodziców dziecka zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego drugi rodzic może korzystać z urlopu rodzicielskiego. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego i okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać wymiaru, o którym mowa w § 1 albo 2.
Czy urlop rodzicielski można wykorzystać w dniach?
Tak, od 26 kwietnia 2023 roku urlop rodzicielski może być wykorzystywany w dniach lub tygodniach, a także niepełnych tygodniach. 41 tygodni urlopu rodzicielskiego można podzielić na maksymalnie 5 części. Niektóre z tych części mogą obejmować kilka dni. Ustawodawca nie przewidział minimalnej długości poszczególnych części. Należy więc uznać, że prawidłowy będzie wniosek o kilka dni urlopu rodzicielskiego. Może zdarzyć się sytuacja, że do końca wymiaru urlopu zostanie niepełny tydzień, wówczas również można zawnioskować o pozostałą liczbę dni.
Przykład
Alina P. zdecydowała, że wykorzysta 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, a pozostałe 32 tygodnie dzieckiem będzie opiekował się mąż. Andrzej P. zamierza podzielić przysługujący mu wymiar urlopu rodzicielskiego na 4 części. Ze względu na ważne wydarzenia w pracy wymagające jego obecności nie może pozwolić sobie na jednorazowe wykorzystanie przysługujących mu 32 tygodni. Zaplanował następujące części urlopu rodzicielskiego:
I część – 5 dni
II część – 10 tygodni
III część – 20 tygodni
IV część – 9 dni
Czy taki podział urlopu rodzicielskiego jest zgodny z przepisami prawa pracy? Tak. Pan Andrzej P. każdorazowo musi złożyć wniosek o wybrane dni lub tygodnie, a pracodawca powinien mu je zaakceptować.
Potwierdza to Donata Hermann, ekspertka z zakresu prawa pracy - Można złożyć wniosek na 5 dni urlopu. Przepisy wskazują, że pracownicy - rodzice dziecka mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem w wymiarze wyrażonym w tygodniach, jednak jak najbardziej istnieje możliwość wykorzystania tego urlopu w dniach lub tygodniach, a także niepełnych tygodniach. Ważne jest to żeby pamiętać o max 5 częściach, na które można podzielić ten urlop.
Ważne
Rodzice mogą w tym samym czasie przebywać na urlopie rodzicielskim. Ich łączny wymiar nie może jednak przekraczać 41 tygodni. Maksymalnie razem będą mieli 20,5 tygodnia urlopu rodzicielskiego.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 2023, poz. 1465)
