Kiedy pracownicy powracającej z urlopu macierzyńskiego przysługuje ochrona przed wypowiedzeniem lub zwolnieniem z pracy? Do czego zobowiązany jest pracodawca? W jakiej sytuacji nie można skorzystać z ochrony przed zwolnieniem?

Ochrona przed wypowiedzeniem lub zwolnieniem obejmuje kobiety w ciąży, a także podczas urlopu macierzyńskiego, wychowawczego lub adopcyjnego. Zgodnie z przepisami chroniona przed zwolnieniem z pracy jest również kobieta uprawniona do skorzystania z urlopu wychowawczego, czyli sprawująca opiekę nad dzieckiem w wieku do 5 lat. W tej sytuacji należy jednak spełnić określone warunki.

Powrót do pracy po macierzyńskim. Do czego zobowiązany jest pracodawca wobec pracownicy?

Pracodawca ma obowiązek zapewnić kobiecie, która wraca do pracy po okresie macierzyństwa, tę samą pracę, którą wykonywała przed macierzyństwem. W przypadku gdy nie jest to możliwe, pracodawca jest zobowiązany zapewnić jej pracę na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym odpowiadającym jej kwalifikacjom zawodowym, z wynagrodzeniem, jakie otrzymywałaby, gdyby nie korzystała z urlopu.

Przepisy zobowiązują pracodawcę do umożliwienia pracownicy powrotu do pracy na to samo stanowisko (lub równorzędne) oraz zagwarantowania jej wynagrodzenia w takiej samej wysokości jak sprzed okresu nieobecności w pracy.

Brak ochrony po macierzyńskim

Kiedy kończy się okres ochronny kobiety wracającej po zakończonych urlopach związanych z macierzyństwem, pracodawca teoretycznie ma prawo wypowiedzieć pracownicy umowę o pracę. Jednak w praktyce jest duże prawdopodobieństwo, że wypowiedzenie umowy o pracę takiej pracownicy będzie uznane przez sąd pracy jako działanie dyskryminacyjne.

Jak czytamy na portalu kadrywpigulce.pl,

jeśli kobieta złoży pozew do sądu pracy, po stronie pracodawcy będzie leżał obowiązek udowodnienia, że wypowiedzenie pracownicy umowy o pracę było uzasadnione i nie miało związku z jej uprawnieniem jako kobiety do skorzystania z uprawnień rodzicielskich związanych z macierzyństwem.

Ochrona przed zwolnieniem z pracy po urlopie macierzyńskim. Jakie warunki trzeba spełnić?

Aby kobiecie przysługiwała ochrona przed zwolnieniem z pracy lub rozwiązaniem umowy, należy:

  • złożyć wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy, przy czym musi pozostać co najmniej ½ etatu (wystarczające jest zmniejszenie o 0,9 wymiaru etatu)
  • pamiętać o dotrzymaniu terminu - wniosek do pracodawcy powinien być złożony na dwa tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze

Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek. Taka sama ochrona dotyczy pracownika-ojca wychowującego dziecko, który zdecyduje się po urlopie macierzyńskim, tzw. tacierzyńskim (oficjalnie w przepisach nie funkcjonuje ta nazwa), złożyć wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy.

Ochrona przed zwolnieniem obowiązuje przez 12 miesięcy od dnia złożenia odpowiedniego wniosku.

Kiedy nie można skorzystać z ochrony przed zwolnieniem?

Pracownica nie może skorzystać z ochrony, jeśli przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego była zatrudniona na ½ etatu. Wówczas nie ma możliwości obniżenia wymiaru etatu, które umożliwiłoby objęcie jej ochroną przed zwolnieniem.

Z ochrony przed zwolnieniem nie można również skorzystać w przypadku gdy pracodawca pierwszy przekaże pracownicy wypowiedzenie lub dostarczy umowę zmieniającą ustalenia dotyczące wymiaru czasu pracy i obniży je do ½ etatu.

Kiedy pracownik nie ma możliwości przebywania w okresie ochronnym?

Likwidacja lub upadłość pracodawcy oraz wystąpienie okoliczności uprawniających pracodawcę do zastosowania tzw. zwolnienia dyscyplinarnego pozbawiają pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym przywileju przebywania w okresie ochronnym.

Źródło: Kadry w pigułce