Pokolenie Z na rynku pracy - od kiedy liczy się to pokolenie? Jaka jest charakterystyka zetek? Pracodawcy wciąż szukają sposobów na właściwe motywowanie pracowników z tego pokolenia. Poznając potrzeby i oczekiwania zetek, można zyskać zespół biegły w technologiach, chętny do rozwoju i nowych wyzwań, a to stanowi klucz do sukcesu firmy.
Pokolenie Zet - od kiedy?
Pokolenie Z to generacja osób, które urodziły się po 1995 roku. Mogą nie pamiętać już momentu, w którym jednocześnie płaciliśmy w sklepach milionami złotych i nowymi banknotami, bo denominacja złotego przypadła na moment urodzenia najstarszych roczników z tego pokolenia. Za ich wczesnego dzieciństwa na świecie powstawały dopiero pierwsze portale internetowe, takie jak Yahoo. Na uroczyste otwarcie pierwszej linii warszawskiego metra z Kabat do Politechniki mogli się załapać tylko nieliczni przedstawiciele generacji Z i raczej wątpliwe, aby uczestniczyli w tym wydarzeniu całkiem świadomie.
Moment, w którym Pokolenie Z wkraczało w wiek intensywnego poznawania otaczającego je świata, przypada na dynamiczny rozwój technologiczny, zapoczątkowany miniaturyzacją i upowszechnieniem komputerów pod koniec lat 80. XX wieku, nasilający się za sprawą Internetu w latach 90. i osiągający kumulację w okresie boomu na rozwiązania mobilne. To mocno wpłynęło na umiejętności, talenty, ale też postawy tego pokolenia.
Pokolenie Z - kim są Zetki?
Pokolenie Z to następcy millenialsów, którzy dorastali w świecie zdominowanym przez technologie cyfrowe. Badania przeprowadzone przez Pew Research Center wskazują, że osoby z tej grupy wiekowej mają inne priorytety i wartości niż poprzednie generacje. Są indywidualistami, cenią sobie autentyczność i wyrażanie własnej tożsamości, a jednocześnie są świadomi swojej wartości na rynku pracy.
Według raportu Deloitte „Millennials and Gen Z Survey 2022”, przedstawiciele Pokolenia Z są bardziej pragmatyczni i zorientowani na wyniki niż ich starsi koledzy. Mają ugruntowane oczekiwania i szukają pracy, która oferuje nie tylko stabilność, ale także możliwość rozwoju i spełnienia zawodowego.
Pokolenie Z dorastało z dostępem do Internetu i technologii cyfrowych, co sprawia, że są naturalnymi użytkownikami nowych technologii. Według badań McKinsey&Company, aż 98% przedstawicieli tej grupy ma smartfony, a 85% używa mediów społecznościowych codziennie. To pokolenie jest nieustannie online, co wpływa na ich sposób komunikacji, uczenia się i pracy.
Z jednej strony, ich biegłość w technologii jest ogromnym atutem, ponieważ mogą szybko adaptować się do nowych narzędzi i środowisk pracy. Z drugiej strony, stale rosnące wymagania technologiczne mogą być źródłem stresu i frustracji. Przedstawiciele Pokolenia Z często odczuwają presję, aby być na bieżąco z najnowszymi trendami technologicznymi i innowacjami.
Pokolenie Z na rynku pracy - charakterystyka
Choć najstarsi przedstawiciele Pokolenia Z, przynajmniej w teorii, są już obecni na rynku pracy od dekady, to wciąż wielu szefów szuka sposobów na to, aby zrozumieć i poznać potrzeby, oczekiwania, ambicje i motywacje Zetek. Tym bardziej, że w Polsce menedżerowie jeszcze do niedawna mieli do czynienia z niezbyt zróżnicowanymi wiekowo zespołami. Rynek pracy jednak dynamicznie się zmienia, a do tego w pełni wkracza na niego nowa generacja - jak się okazuje - o innym podejściu do życia zawodowego.
Realizowane w Polsce badanie Randstad Employer Brand Research co roku przynosi informacje o najbardziej priorytetowych dla kandydatów elementach oferty pracodawców. Naturalnie najczęściej respondenci podkreślają rolę wynagrodzenia w ocenie atrakcyjności miejsca zatrudnienia, ale nie wszyscy. Generacja Zetek jako jedyna w zestawieniu silniej zwraca uwagę na atmosferę, która panuje w pracy. Definiują ją takie kwestie, jak życzliwy zespół, współpracownicy, na których można polegać, kultura docenienia i zaufania, sprawiedliwe traktowanie, ale też jasno określane cele i zadania, brak niezdrowej atmosfery plotek czy rywalizacji, czyli wszystko, co składa się na otwartą kulturę organizacyjną.
Pokolenie Z znacznie silniej niż inne generacje ceni sobie także oferowane przez pracodawców możliwości rozwoju kariery. To zresztą naturalne, bo Zetki dopiero zdobywają doświadczenie. Chcą się jednak uczyć tego, co jest im potrzebne dziś i w przyszłości. Potrzebują jasnego uzasadnienie inwestowania swojego czasu w zdobywanie wiedzy z danej dziedziny. Do tego formy rozwoju zawodowego powinny być dla nich atrakcyjne. Nie bez przyczyny wśród tego pokolenia zyskują na przykład krótkie filmy szkoleniowe czy tutoriale na platformach wideo, a nawet mobilne aplikacje rozwijające umiejętności.
To jednocześnie generacja, która bardzo silnie podkreśla znaczenie wyrównywania szans w miejscu pracy tak, aby w firmach znalazło się miejsce dla wszystkich grup bez względu na ich sytuację życiową czy cechy demograficzne. Co ciekawe, to element, który łączy Zetki z pokoleniem powojennego wyżu demograficznego. Starsi chcą wciąż mieć dla siebie miejsce na rynku pracy, młodsi poszukują na nim dla siebie przestrzeni. Pokolenie Z wyrównanie szans postrzega jednak szerzej, akcentując też kwestie związane z zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami, przedstawicieli różnych kultur i społeczności.
Pokolenie Z ceni też sobie elastyczność pracy. Preferują model hybrydowy, który łączy elementy pracy zdalnej i stacjonarnej. Praca zdalna daje im możliwość zarządzania swoim czasem i lepszego balansu między życiem zawodowym a prywatnym. W badaniu przeprowadzonym przez EY, aż 67% respondentów z Pokolenia Z wskazało, że preferują pracę hybrydową jako najbardziej efektywną formę zatrudnienia.
Pokolenie Z i wyzwania dla pracodawców
Zarządzanie pracownikami z Pokolenia Z może być wyzwaniem. Są asertywni, mają wysokie oczekiwania i nie wahają się zmieniać pracy, jeśli nie są zadowoleni. Jednak warto zauważyć, że choć Pokoleniu Z przypisuje się częstsze zmiany miejsca zatrudnienia, to jest to raczej cecha charakterystyczna wszystkich generacji na początkowym etapie swojej kariery zawodowej. Choć w realizowanym przez Randstad badaniu Monitor Rynku pracy nawet 28% pracowników z Pokolenia Z zmieniło pracę w ciągu półrocza (18% wśród wszystkich badanych grup), to jeśli przyglądamy się wynikom badania sprzed blisko 15 lat, wśród millenialsów ten odsetek był podobny. Inny może być natomiast zestaw powodów i sposoby na to, by pracowników z Pokolenia Z zatrzymać w miejscu pracy.
Pracodawcy powinni zrozumieć, że tradycyjne podejście do zarządzania i motywowania pracowników może nie być skuteczne w przypadku Generacji Z. Kluczowe jest, aby oferować im jasne ścieżki kariery, możliwości rozwoju oraz angażujące projekty. Pracodawcy powinni również stawiać na transparentną komunikację i regularne feedbacki, które pozwalają młodym pracownikom czuć się docenionymi i zrozumianymi.
Dla Gen Z ważna jest też treść pracy, czyli to jakimi zadaniami się zajmują i na ile zmieniają one rzeczywistość. Choć nie każdy przedstawiciel Pokolenia Z będzie miał zagwarantowaną pracę w takiej specjalizacji, jaka przypadła mu do gustu, a ich preferencje mogą się też zmieniać w miarę zmian w życiowych priorytetach, to Zetki najlepiej czują się w zawodach związanych z nowoczesnymi technologiami – programowaniu, marketingu cyfrowym, analizie danych czy pracy z mediami społecznościowymi. Badania pokazują, że młodzi ludzie są również zainteresowani karierą w sektorach takich jak medycyna, edukacja i finanse, pod warunkiem, że te zawody oferują im satysfakcję i możliwości rozwoju.
Pokolenie Z - podsumowanie
Pokolenie Z to bez wątpienia grupa, która przyczynia się do nowych wyzwań na rynku pracy, ale tworzy też ogromne możliwości. Ich biegłość w technologiach, ugruntowane oczekiwania oraz pragnienie rozwoju zawodowego mogą być kluczowe dla sukcesu firm, a także ważne dla sytuacji przedstawicieli innych generacji. Pracodawcy muszą jednak dostosować swoje podejście do zarządzania i motywowania pracowników, aby skutecznie współpracować z przedstawicielami tego nowego pokoleniu. Dzięki zrozumieniu ich potrzeb i wartości, firmy mogą stworzyć dynamiczne i innowacyjne środowisko pracy, które przyciągnie i zatrzyma najlepsze talenty spośród Zetek.