Koniec z darmowymi stażami. Sprawdź, co zakłada nowy projekt rządu

Każdy staż będzie musiał być realizowany na podstawie pisemnej umowy określającej m.in. zadania, czas trwania, miejsce, wymiar godzin i wysokość świadczenia. Obowiązkowy będzie również program stażu opisujący kompetencje, które ma zdobyć stażysta. Staż nie będzie mógł dotyczyć prac szczególnie niebezpiecznych.

Limity stażystów i obowiązek wyznaczenia opiekuna

Ustawodawca wprowadza także limity liczby stażystów – będą one uzależnione od liczby pracowników w przeliczeniu na etaty. Firmy niezatrudniające nikogo będą mogły przyjąć tylko jednego stażystę. Dodatkowo nie będzie możliwe przyjęcie na staż osoby, która pracowała w danej firmie w ciągu ostatnich dwóch lat. Organizator będzie musiał wyznaczyć opiekuna stażysty, a staż może być realizowany także w formie zdalnej.

Świadczenie pieniężne dla stażysty – 35 proc. przeciętnej pensji

Kluczową zmianą jest obowiązek wypłaty świadczenia pieniężnego. Minimalnie wyniesie ono 35 proc. przeciętnego wynagrodzenia GUS (w 2025 r. byłaby to kwota 3136,80 zł), a maksymalnie jego pełną wysokość. Oznacza to koniec bezpłatnych praktyk absolwenckich i uchylenie dotychczasowej ustawy regulującej tę formę współpracy.

Jak zauważa Robert Lisicki, dyrektor departamentu prawa pracy Konfederacji Lewiatan, największe emocje budzi właśnie poziom świadczenia.

– Pytanie, czy poziom 35 proc. przeciętnego wynagrodzenia nie będzie dla części firm barierą w organizacji staży. Oczywiście trzeba zaznaczyć, że wiele przedsiębiorstw już dziś oferuje płatne staże, ale są też takie, które wprowadziły odpłatność na poziomie niższym niż proponowany w projekcie ustawy – zaznacza.

Ekspert dodaje, że podczas dotychczasowych spotkań konsultacyjnych firmy zwracały uwagę na jeszcze jedną kwestię – okres wdrożenia stażysty do pracy.

– Nie jest tak, że osoba rozpoczynająca staż od razu podejmuje działania na rzecz organizacji. Wręcz przeciwnie – w pierwszych tygodniach to firma ponosi znaczne koszty organizacyjne i czasowe, angażując swoich pracowników w proces szkolenia i przygotowania stażysty do pracy. Właśnie dlatego pojawia się pytanie, czy proponowany poziom wynagrodzenia będzie adekwatny do realiów funkcjonowania przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP w mniejszych miejscowościach – dodaje.

Czas pracy i dni wolne stażysty

Projekt reguluje również czas pracy stażysty – od 4 do 8 godzin dziennie i przeciętnie 40 godzin tygodniowo. Stażyści zyskają prawo do odpłatnych dni wolnych: jednego dnia miesięcznie w pierwszych trzech miesiącach i dwóch w kolejnych.

BHP, ubezpieczenie i ochrona prawna

Pracodawca będzie zobowiązany do zapewnienia stażyście bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, szkoleń, odpowiedniego wyposażenia oraz ochrony przed mobbingiem i dyskryminacją. Stażysta zostanie objęty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym i wypadkowym.

– Nowe regulacje zapewniają wysoki standard ochrony stażystów, ale jednocześnie nakładają na firmy liczne nowe obowiązki, za których naruszenie grożą wysokie kary – zwraca uwagę radca prawny Katarzyna Sarek-Sadurska, partner zarządzający w kancelarii People & Law Jaroszewska-Ignatowska Sarek-Sadurska sp.k. Jej zdaniem niezrozumiałe jest wyłączenie umów stażowych spod Kodeksu pracy, skoro zakres obowiązków pracodawcy jest zbliżony do stosunku pracy.

Czy nowe przepisy ograniczą liczbę staży?

– Obawiam się, czy zapowiadane zmiany nie obniżą atrakcyjności staży dla firm, a te w konsekwencji zmniejszą liczbę dostępnych miejsc dla stażystów. W praktyce im trudniej będzie zatrudnić stażystę, tym mniejsza może być chęć biznesu do zapraszania młodych ludzi do poznawania pracy zawodowej w ich firmach – podsumowuje. ©℗