Zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych nie sfinansuje wymiany oświetlenia

Wymiana oświetlenia jarzeniowego na lampy ledowe, w pomieszczeniach, z których korzystają niepełnosprawni pracownicy, nie może być uznana za działanie służące ich przystosowaniu do potrzeb osób z dysfunkcjami zdrowotnymi. Dlatego jak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny, nie może być sfinansowana z pieniędzy zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON).

Tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gliwicach, który rozpatrywał skargę złożoną przez pracodawcę. Wystąpił on do naczelnika urzędu skarbowego o wydanie zaświadczenia o uznaniu za pomoc de minimis wydatku ze środków ZFRON, polegającego na pokryciu kosztów modernizacji oświetlenia z jarzeniowego na ledowe, w pomieszczeniach, w których pracują osoby niepełnosprawne.

Pracodawca zapłacił za wymianę oświetlenia z pieniędzy ZFRON

Organ podatkowy odmówił jednak wydania zaświadczenia dla takiego wydatku, a to postanowienie zostało utrzymane w mocy przez dyrektora izby skarbowej, do którego odwołała się firma. W ocenie fiskusa prace związane z wymianą oświetlenia były typowymi pracami polegającymi na odnowieniu, odświeżeniu i unowocześnieniu pomieszczeń zakładu pracy. Są one cyklicznie przeprowadzane przez każdego pracodawcę w celu poprawy warunków pracy pracowników i nie można ich traktować jako elementu dostosowania otoczenia do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Pracodawca zaskarżył to rozstrzygnięcie dyrektora izby administracji skarbowej do WSA. Zarzucił mu błędną wykładnię przepisów rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2007 r. w sprawie ZFRON (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1145 ze zm.), prowadzącą do wniosku, że wymiana oświetlenia nie mieści się w katalogu wydatków, które mogą być sfinansowane z tego funduszu. Dodał, że została ona przeprowadzona wyłącznie ze względu na pracujące i nowozatrudnione osoby niepełnosprawne z wadami wzroku, tak aby ograniczyć intensywność oświetlenia oraz przeciwdziałać zjawisku olśnienia bezpośredniego i odbiciowego, które ma negatywny wpływ na pracowników.

ZFRON nie służy poprawie komfortu warunków pracy

WSA nie podzielił zarzutów pracodawcy i oddalił skargę. Sąd stwierdził, że wprawdzie określony w par. 2 rozporządzenia katalog wydatków, które mogą być sfinansowane z pieniędzy ZFRON, ma charakter otwarty, ale pod warunkiem, że są one przeznaczane, aby zaspokoić potrzeby pracownika wynikające z jego niepełnosprawności. Co więcej, wydatek poniesiony z funduszu rehabilitacji musi być celowy i oszczędny. Natomiast na podstawie ustalonego w sprawie stanu faktycznego nie można uznać, że wykonane przez pracodawcę prace dotyczące modernizacji oświetlenia były związane z przystosowaniem stanowisk pracy i przyczyniły się do zmniejszenia ograniczeń zawodowych wynikających ze stopnia oraz rodzaju niepełnosprawności zatrudnianych osób. Wspomniana inwestycja poprawia komfort wykonywania pracy na określonym stanowisku, niezależnie od tego, czy jest to pracownik zdrowy czy niepełnosprawny.

WSA przypomniał też, że aby wydatek z ZFRON spełniał wymóg celowości, musi istnieć bezpośredni związek między wydaniem pieniędzy na konkretny zakup a poprawą – choćby potencjalną – sytuacji konkretnego niepełnosprawnego pracownika, polegającą na zmniejszeniu jego ograniczeń zawodowych. Ten warunek w rozpoznawanej sprawie nie został spełniony, więc nie było podstawy do wydania zaświadczenia o pomocy de minimis.