Nowy zasiłek pogrzebowy 2026: 7000 zł, analiza waloryzacji, zasady wypłat i przepisy przejściowe

Wysokość zasiłku pogrzebowego w 2025 r.

Obecnie, zasiłek pogrzebowy wynosi 4000 zł. Kwota ta budzi spore kontrowersje, ponieważ pozostaje niezmieniona od 2011 roku, mimo rosnących kosztów organizacji ceremonii pogrzebowych.

Świadczenie to przysługuje uprawnionej rodzinie zmarłego i co ważne – jest to kwota stała. Oznacza to, że rodzina otrzyma 4000 zł niezależnie od tego, czy faktyczny koszt pogrzebu był niższy, czy znacznie wyższy od tej kwoty.

Z kolei, w sytuacji, gdy koszty pogrzebu pokrywają podmioty prawne (np. pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, parafia) lub osoby fizyczne niespokrewnione, zasiłek przysługuje tym podmiotom w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, lecz nie może przekroczyć maksymalnej kwoty 4000 zł.

Nowa wysokość zasiłku pogrzebowego od 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 roku wysokość zasiłku pogrzebowego wzrośnie do 7000 zł. Ta podwyższona kwota dotyczyć będzie także świadczeń należnych żołnierzom i funkcjonariuszom na podstawie ustaw o służbach mundurowych.

Mechanizm waloryzacji zasiłku pogrzebowego w 2026 r.

Choć nowa ustawa wprowadza istotną podwyżkę zasiłku pogrzebowego, to kluczowa zmiana dotyczy mechanizmu jego waloryzacji. Zamiast corocznego uaktualniania, przyjęto rozwiązanie warunkowe: kwota zasiłku będzie waloryzowana 1 marca tylko wówczas, gdy inflacja w roku poprzedzającym przekroczy 5 procent.

Wiceminister pracy, Sebastian Gajewski, wyjaśnił, dlaczego odstąpiono od automatycznej, corocznej waloryzacji: "Nie chcemy generować automatycznego wzrostu cen usług pogrzebowych" – tłumaczył.

Rząd przyjął więc ostrożną strategię, mającą na celu zdyscyplinowanie rynku usług pogrzebowych i uniknięcie sytuacji, w której każda zapowiedziana z góry podwyżka świadczenia byłaby natychmiastowo pochłaniana przez wyższe cenniki zakładów pogrzebowych.

Wskaźnikiem waloryzacji będzie średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem za poprzedni rok kalendarzowy, publikowany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (GUS).

• Zasada obliczania: kwota zasiłku zostanie pomnożona przez wskaźnik waloryzacji podzielony przez 100.
• Zaokrąglenie: ostateczna wysokość zasiłku będzie zaokrąglana do pełnych złotych w górę.

Nowa, zwaloryzowana kwota zasiłku pogrzebowego będzie ogłaszana przez Prezesa ZUS co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji.

Jak będzie działać podwyżka zasiłku pogrzebowego - przykład

Jeśli waloryzacja zostanie uruchomiona, kwota zasiłku zostanie pomnożona przez wskaźnik inflacji i zaokrąglona do pełnych złotych. Poniżej przykład takiej waloryzacji:

Jak już wspomniano, waloryzacja zasiłku pogrzebowego jest uwarunkowana przekroczeniem 5% średniorocznej inflacji w poprzedzającym roku. Z tego powodu wzrost świadczenia od 1 marca 2026 roku jest mało prawdopodobny – aktualne dane nie wskazują, by inflacja w 2025 roku osiągnęła wymagany pułap.

Która kwota zasiłku obowiązuje?

Kluczowe jest, że zasiłek pogrzebowy będzie przysługiwał w wysokości obowiązującej w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione.

Zasiłek pogrzebowy: krąg osób uprawnionych

Zgodnie z przepisami, zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie lub podmiotowi, który poniósł koszty pogrzebu. Krąg potencjalnych uprawnionych obejmuje:

1. Członków rodziny zmarłego (np. małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, rodzeństwo).
2. Inne osoby fizyczne (np. sąsiedzi, znajomi, inne osoby niespokrewnione), które udokumentują pokrycie kosztów.
3. Podmioty prawne (np. pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, parafia).

W przypadku poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, zasiłek ulega podziałowi proporcjonalnie do faktycznie poniesionych wydatków.

Krąg zmarłych, po których przysługuje zasiłek

Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie uprawnionej wyłącznie w razie śmierci:

1. ubezpieczonego: osoby podlegającej ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (lub zmarłej po ustaniu ubezpieczenia, pod warunkiem, że śmierć nastąpiła w okresie pobierania świadczeń, np. zasiłku chorobowego lub rehabilitacyjnego).
2. osoby pobierającej świadczenia: emeryturę lub rentę.
3. osoby spełniającej warunki do świadczeń: osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do ich uzyskania.
4. członka rodziny ubezpieczonego/emeryta/rencisty.

Definicja członków rodziny dla celów zasiłku

Dla celów ustalenia uprawnień do zasiłku, przez członków rodziny rozumie się:

• małżonka (także pozostającego w orzeczonej separacji),
• rodziców, ojczyma, macochę oraz osoby przysposabiające,
• dzieci: własne, drugiego małżonka, przysposobione oraz te przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności (w tym umieszczone w rodzinie zastępczej),
• rodzeństwo,
• dziadków i wnuków,
• osoby, nad którymi ustanowiono opiekę prawną.

Nowe zasady wypłaty zasiłku pogrzebowego: szybsza obsługa w ZUS

Od 1 stycznia 2026 r. wchodzą w życie nowe regulacje dotyczące zasiłku pogrzebowego, które mają uprościć i przyspieszyć procedury w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Kluczową zmianą jest automatyzacja wypłat dla większości uprawnionych, co ma odciążyć ZUS z konieczności wydawania tysięcy decyzji administracyjnych.

Koniec z decyzją ZUS dla członków rodziny

Ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego i jego wysokości nie będzie już wymagało wydania formalnej decyzji przez ZUS, jeśli koszty pogrzebu poniosła jedna osoba będąca członkiem rodziny zmarłego. W takim przypadku wypłata będzie następować bez zbędnej biurokracji.

Decyzja ZUS pozostanie jednak konieczna w bardziej skomplikowanych przypadkach. Będzie tak, gdy:

• koszty pogrzebu poniosła osoba obca dla zmarłego lub inny podmiot (np. pracodawca, gmina, kościół czy dom pomocy społecznej),
• zasiłek przysługuje proporcjonalnie do poniesionych kosztów (a nie w zryczałtowanej kwocie).

Wypłata w 14 dni: znaczące skrócenie terminów

Nowe przepisy wprowadzają także znaczące skrócenie terminów na wypłatę świadczenia. Dotychczas ZUS miał na to 30 dni. Zgodnie z nowymi zasadami, wypłata zasiłku dla członka rodziny (która nie wymaga decyzji) nastąpi w ciągu 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wypłaty.

Podobny termin dotyczyć będzie spraw bardziej skomplikowanych: ZUS będzie miał 14 dni na wydanie decyzji w sprawie prawa do zasiłku i następnie kolejne 14 dni na jego wypłatę – licząc ten czas od dnia wyjaśnienia ostatniej koniecznej okoliczności. Ma to znacznie przyspieszyć przepływ środków do osób organizujących pochówek.

Zasiłek pogrzebowy – przepisy przejściowe 2025/2026

1. Stare sprawy według starych zasad:

• Wszystkie postępowania o zasiłek pogrzebowy, które zostały wszczęte (tzn. złożono wniosek do ZUS) przed 1 stycznia 2026 r. (dniem wejścia w życie nowej ustawy) – nawet jeśli do tego dnia nie zostały jeszcze zakończone decyzją/wypłatą – będą rozpatrywane i finalizowane na podstawie przepisów obowiązujących w 2025 roku. Oznacza to, że ZUS będzie stosował stare terminy, kwoty (jeśli dotyczy) i zasady wydawania decyzji.

1. Nowe sprawy według nowych zasad:

• Nowe, uproszczone procedury (np. wypłata bez decyzji w 14 dni), nowa kwota i nowe zasady waloryzacji będą miały zastosowanie wyłącznie do postępowań wszczętych od 1 stycznia 2026 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z 9 maja 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2025 r. poz. 718)

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2025 poz. 1159)