Jak gmina powinna rozliczyć VAT od sprzedaży drewna z wycinki drzew z pasa drogowego

Aby dana czynność (np. dostawa towaru) podlegała opodatkowaniu VAT, musi być dokonana przez podatnika VAT działającego w takim charakterze. Z opisu stanu faktycznego wynika, że gmina ma status zarejestrowanego podatnika VAT czynnego. Jednak jednostki samorządu terytorialnego (w tym gminy) mają także status organu władzy publicznej. Należy zatem rozważyć, czy w przypadku sprzedaży drewna gmina działa w charakterze podatnika VAT czy organu władzy publicznej.

Ważne: Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatników ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności:

• publicznoprawny wyłącza te podmioty z kategorii podatników,
• cywilnoprawny skutkuje uznaniem tych podmiotów za podatników VAT, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

Zatem, aby miało miejsce wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników:

• dotyczy to wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,
• odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane (por. interpretacje indywidualne dyrektora KIS z 2 grudnia 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.715.2021.2.MC; z 16 lutego 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.681.2021.2.ZW).

W analizowanej sprawie transakcja sprzedaży drewna realizowana jest na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowy sprzedaży), a zatem w odniesieniu do tej transakcji – stosownie do art. 15 ust. 1 i 6 ustawy o VAT – gmina działa w charakterze podatnika VAT (por. interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 13 października 2023 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.509.2023.1.DP). Dotyczy to m.in. drewna pochodzącego z wycinki przez gminę drzew z należących do niej nieruchomości (interpretacje indywidualne dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 23 marca 2015 r., sygn. ILPP2/4512-1-99/15-2/EN; dyrektora IS w Łodzi z 18 sierpnia 2014 r., sygn. IPTPP4/443-430/14-4/ALN), w tym z pasa drogowego gminnej drogi publicznej (por. interpretacja indywidualna dyrektora IS w Poznaniu z 18 grudnia 2014 r., sygn. ILPP1/443-897/14-2/AW).

Ważne: Skoro gmina dokonując sprzedaży drewna, występuje w charakterze podatnika VAT, to czynność ta podlega opodatkowaniu VAT jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).

Ile wyniesie podatek

Pozostaje ustalić podstawę opodatkowania, wysokość podatku należnego oraz moment powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Należy pamiętać, że podstawą opodatkowania jest zapłata z tytułu dokonanej dostawy (np. w formie sprzedaży), pomniejszona o kwotę należnego podatku, tj. wartość netto (bez podatku). Jak bowiem wynika z art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty VAT. W analizowanym przypadku podstawą opodatkowania sprzedaży drewna będzie ustalona kwota netto wynagrodzenia, tj. 10 000 zł.

Do sprzedaży drewna właściwa jest podstawowa 23-proc. stawka VAT (art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146ef ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), zatem podatek należny wyniesie 2300 zł (10 000 zł x 23 proc.).

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że gmina sprzedała drewno 12 maja 2025 r., a nabywca (zgodnie z umową) odebrał drewno własnym transportem tego samego dnia. Należy więc uznać, że do dostawy towaru (drewna) doszło 12 maja 2025 r. i gmina powinna wykazać tę transakcję w JPK_V7M za maj 2025 r.

Spółka Y zapłaciła za towar 16 maja 2025 r. przelewem na rachunek bankowy gminy. Zatem w analizowanej sprawie nie wystąpiła zaliczka, o której mowa w art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

Nabywcą drewna jest podatnik VAT (Y spółka z o.o.). W związku z tym gmina prawidłowo postąpiła, wystawiając 12 maja 2025 r. fakturę dokumentującą tę transakcję (art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT), tj. przed upływem terminu wskazanego w art. 106i ust. 1 ustawy o VAT (czyli w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła dostawa towaru).

Ważne: Gmina w JPK_V7M za maj 2025 r. na podstawie wystawionej faktury powinna wykazać podstawę opodatkowania w kwocie 10 000 zł w polach K_19 (ewidencja) oraz P_19 (deklaracja) oraz podatek należny w kwocie 2300 zł w polach K_20 (ewidencja) oraz P_20 (deklaracja). Faktura ta powinna być ujęta w ewidencji JPK_V7M bez żadnych oznaczeń.