Stan faktyczny
W jednostce budżetowej zakończono inwentaryzację roczną zgodnie z harmonogramem. Komisja inwentaryzacyjna przekazała protokoły i zestawienia różnic. Księgowa przygotowuje zamknięcie ksiąg rachunkowych i zastanawia się, do kiedy kierownik jednostki musi podjąć formalną decyzję o zatwierdzeniu wyników i sposobie rozliczenia inwentaryzacji. Niektórzy sugerują, że wystarczy to zrobić do 31 marca. Do kiedy kierownik jednostki budżetowej powinien wydać decyzję w sprawie rozliczenia inwentaryzacji? Czy może to zrobić do 31 marca?
Odpowiedź
Nie, kierownik jednostki nie może czekać z decyzją do 31 marca. Powinien ją wydać najpóźniej do 26 marca
Uzasadnienie
Rozliczenie inwentaryzacji (zatwierdzenie protokołów, decyzja o niedoborach/nadwyżkach, sposób ich ujęcia w księgach) musi poprzedzać zamknięcie ksiąg rachunkowych, czyli musi być wykonane przed zestawieniem obrotów i sald.
A zestawienie obrotów i sald musi zostać przygotowane najpóźniej do 85. dnia po dniu bilansowym. Powinno uwzględniać już zaksięgowane różnice inwentaryzacyjne i stanowi podstawę do dalszych czynności zamykających rok.
Dlatego do 26 marca 2025 r. należy sporządzić zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej za rok obrotowy i do tego dnia musi być zakończony cały proces inwentaryzacyjny, w tym wydanie decyzji przez kierownika jednostki.
Przypomnijmy, że kierownik jednostki, na podstawie protokołów komisji inwentaryzacyjnej, podejmuje decyzję o zatwierdzeniu wyników i sposobie rozliczenia różnic – bez tego decyzji księgowość nie ma podstaw do ujęcia skutków inwentaryzacji w księgach. Główny księgowy jest odpowiedzialny za odpowiednie księgowanie różnic inwentaryzacyjnych i ich rozliczenia, zgodnie z decyzją kierownika jednostki.
Ważne: Decyzję o sposobie rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych podejmuje kierownik jednostki.
Wzór 1. Decyzja poinwentaryzacyjna
1. Zatwierdzam rozliczenie końcowe (ostateczne) sporządzone w dniu...................................
przez .........................…...........................................................
(imię i nazwisko oraz stanowisko pracy)
dotyczące: ...................................................................................………….....................
(nazwa i adres jednostki)
za okres od .................................................... do ............................................. i stanowiące
wyliczenie z powierzonego majątku osoby (osób) materialnie odpowiedzialnej (-nych):
1) Pan (i) ...................................................................…………...............................
2) Pan (i) ..........…………........................................................................................
(nazwiska, imiona i stanowiska pracy)
Zamykające się wynikiem..........................…………...................................................... w kwocie..................……................... złotych.
2. Po rozpatrzeniu całej dokumentacji inwentaryzacyjnej i księgowej, raportu (sprawozdania), opinii i wniosków
…………………………………………………………………………………………..............................................................................................................................................
(stałej komisji inwentaryzacyjnej, komisji prowadzącej inwentaryzację jednostki, głównego księgowego i radcy prawnego)
postanawiam
1) uznać niedobór w kwocie ................................... zł jako:
a) nie zawiniony i spisać w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych
b) zawiniony i obciążyć ww. osobę (osoby) materialnie odpowiedzialną (-ne),
w częściach współodpowiedzialności, określonej w umowie z dnia ..........................
tj.:
1. Pan(i)...........................................…......%, czyli....................... zł
2. Pan(i)..........................................….......%, czyli....................... zł
c) uznać nadwyżkę w kwocie ....................... zł jako nie zawinioną (zawinioną) i zaliczyć na dobro jednostki
d) uznać szkodę w mieniu w kwocie ....................... zł na składnikach majątkowych spisanych jako:
…………………………………………………………………………………...................
(niepełnowartościowe, uszkodzone, zepsute, zbędne, itd.)
za niezawinioną (zawinioną) i postąpić z nimi w sposób jak niżej:
……………………………………………………………….........................………………… spisując w pozostałe koszty operacyjne.
(np. obniżyć cenę, wyprzedać, zniszczyć komisyjnie)
3. W związku z dokonanym rozliczeniem postanawiam ponadto:
1) ..............................:...............................................................………………..............
2) ............................................................................................................………………
3) ............................................................................................................………………
4. Postanowienia dotyczące ochrony majątku i innych spraw podniesionych w dokumentacji inwentaryzacyjnej oraz w raporcie (sprawozdaniu):
1) ............................................................................................................………………
2) ............................................................................................................………………
3) ............................................................................................................………………
............................................ dnia..........................
(miejscowość)
…………………………………
(pieczęć i podpis kierownik)
Wzór 2. Wzór decyzji kierownika jednostki – rozliczenie inwentaryzacji
[nazwa jednostki]
[miejscowość, data]
DECYZJA NR …/2025
kierownika jednostki w sprawie zatwierdzenia wyników inwentaryzacji i sposobu ich rozliczenia
Na podstawie art. 26 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2023 r. poz. 120, ze zm.), po zapoznaniu się z protokołami i zestawieniami różnic inwentaryzacyjnych sporządzonymi przez komisję inwentaryzacyjną, postanawiam:
§ 1. Zatwierdzam wyniki inwentaryzacji przeprowadzonej na dzień 31 grudnia 2024 r. w jednostce [nazwa jednostki].
§ 2. Zobowiązuję głównego księgowego do ujęcia w księgach rachunkowych 2024 roku następujących różnic inwentaryzacyjnych:
- niedoborów – zgodnie z załącznikiem nr 1,
- nadwyżek – zgodnie z załącznikiem nr 2,
- przeksięgowań i korekt – zgodnie z załącznikiem nr 3.
§ 3. Zobowiązuję kierowników odpowiedzialnych komórek organizacyjnych do wyjaśnienia przyczyn powstałych różnic oraz, w przypadku niedoborów, do wdrożenia działań mających na celu ich ograniczenie w przyszłości.
§ 4. Decyzja wchodzi w życie z dniem podpisania.
Załączniki:
- Zestawienie niedoborów
- Zestawienie nadwyżek
- Zestawienie innych rozliczeń różnic inwentaryzacyjnych
[podpis kierownika jednostki]
Podsumowanie: Rozliczenie inwentaryzacji musi być ujęte w księgach rachunkowych przed ich zamknięciem, a zestawienie obrotów i sald należy sporządzić najpóźniej do 26 marca. To oznacza, że decyzja kierownika powinna być podjęta nie później niż do tego dnia.
Podstawa prawna
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1863)
rozporządzenie ministra finansów z 13 września 2017 w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 342)