Poradnia z klasyfikacji budżetowej

Odpowiedź: Propozycja tylko w części jest prawidłowa. Rozdział 70005 jest właściwy, jednak zamiast paragrafu 430 należy stosować 461.

Uzasadnienie: Z punktu widzenia gminy jako wnioskodawcy zasiedzenie powoduje przejście własności nieruchomości, o ile wykazane zostaną przesłanki zasiedzenia. Zanim jednak dojdzie do sprawy sądowej, wnioskodawca musi ponieść koszt opłaty sądowej w wysokości 2000 zł, co wynika z art. 40 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Opłata ta powinna być odpowiednio ujęta w planie wydatków budżetu gminy zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie w sprawie klasyfikacji). W analizowanym przypadku podany w pytaniu rozdział 70005 (Gospodarka gruntami i nieruchomościami) jest prawidłowy, natomiast paragraf 430 (Zakup usług pozostałych) nie powinien być stosowany, ponieważ nie obejmuje opłat sądowych. Właściwym paragrafem jest 461 (Koszty postępowania sądowego i prokuratorskiego). Z opisu tego paragrafu wynika zaś, że obejmuje w szczególności: koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielanej z urzędu, koszty egzekucji komorniczej, koszty zastępstwa prawnego i procesowego oraz inne tamże wymienione.

Potwierdzeniem ww. założenia są ustalenia zawarte w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 17 stycznia 2025 r. (znak WK-0911/30/2024). RIO stwierdziła w nim nieprawidłowość w następującym zakresie: „wydatek z tytułu opłaty sądowej w kwocie 2.000,00 zł na konto Sądu Rejonowego w Koninie tytułem «Wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości» (ujęcie w księgach rachunkowych i zapłata w dniu 28.08.2023 r.) ujęto zapisem WN 240/4 Ma 130/3 w rozdz. 70005 § 4300 «Zakup usług pozostałych», zamiast zapisem WN 761 Ma 130 oraz w rozdz. 70005 § 4610 «Koszty postępowania sądowego i prokuratorskiego»”. ©℗

► Jak klasyfikować dochody gminy z odsetek od rachunków bankowych dochodów własnych jednostek oświatowych?

Odpowiedź: Do podanych odsetek należy stosować paragraf 240.

Uzasadnienie: Podany stan faktyczny odnosi się do funkcjonowania tzw. wydzielonego rachunku dochodów placówek jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową. Punkt wyjścia stanowi art. 223 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Z jego treści wynika m.in., że samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność oświatową gromadzą na wydzielonym rachunku dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, pochodzące w szczególności:

1) ze spadków z zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej;

2) z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie albo użytkowaniu jednostki budżetowej;

3) z działalności polegającej na świadczeniu usług w ramach kształcenia zawodowego – w przypadku jednostek budżetowych prowadzących kształcenie zawodowe.

Środki zgromadzone na rachunku mogą być wydatkowane w ramach planu finansowego jednostki, do wysokości kwot zgromadzonych dochodów. A następnie środki finansowe pozostające na rachunku na 31 grudnia roku budżetowego, podlegają odprowadzeniu na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego w terminie do 5 stycznia następnego roku.

Zatem, powyższe przepisy przewidują możliwość posługiwania się przez jednostki budżetowe wydzielonym rachunkiem dochodów, co jest podyktowane specyfiką ich funkcjonowania. Co istotne, środki, które na koniec roku pozostały powinny być przekazane na rachunek budżetu jednostki samorządowej. Wraz ze środkami przekazywane są również – odsetki, które bank naliczył z tytułu prowadzenia danego rachunku. Z punktu widzenia gospodarki finansowej jednostki samorządowej wspomniane odsetki stanowią źródło dochodów budżetu, które powinno być odpowiednio sklasyfikowane. Jak wynika ze stanu faktycznego, RIO podważyła stosowanie do tych odsetek – paragrafu 092, posiadającego oznaczenie: „Wpływy z pozostałych odsetek”. Rozporządzenie w sprawie klasyfikacji przewiduje inny adekwatny paragraf do tych dochodów, a mianowicie – paragraf 240. Jest on oznaczony jako: „Wpływy do budżetu pozostałości środków finansowych gromadzonych na wydzielonym rachunku jednostki budżetowej”. Z opisu do paragrafu wynika zaś, że „obejmuje wpływy do budżetu jednostki samorządu terytorialnego pozostałych na dzień 31 grudnia środków finansowych z rachunku samorządowej jednostki budżetowej, prowadzącej działalność określoną w ustawie z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, zgodnie z art. 223 ust. 5 ustawy”.

Pomocne też będą ustalenia w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Kielcach z 17 stycznia 2025 r. (znak WK.60.31.2024). RIO stwierdziła w nich, że: „dochody z tytułu zwrotu przez jednostki oświatowe odsetek od rachunków bankowych dochodów własnych ujęto do § 0920 «Wpływy z pozostałych odsetek», zamiast do § 2400”. ©℗

► Dofinansowanie z WFOŚiGW dla OSP na zakup środków trwałych do usuwania klęski żywiołowej – jaka klasyfikacja dochodowa?

Odpowiedź: Propozycja tylko w części jest prawidłowa. Dział 754 i rozdział 75412 są właściwe, natomiast zamiast paragrafu 2460 należy stosować paragraf 628 ze względu na majątkowy charakter środków.

Uzasadnienie: Wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej (dalej: WFOŚiGW) posiada status samorządowej osoby prawnej, co wynika z art. 400 ust. 2 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. Zaś dla właściwej klasyfikacji budżetowej istotne jest, że przekazane dofinansowanie dotyczy zakupu środków trwałych. W związku z tym należy zastosować paragraf dochodowy właściwy dla zadań majątkowych, a nie paragrafy związane z wydatkami bieżącymi.

Wsparcie, które wpłynie do budżetu gminy, zostanie docelowo przekazane do OSP na zakup sprzętu niezbędnego do usuwania skutków klęsk żywiołowych, takich jak urządzenia ratownicze czy sprzęt zabezpieczający. W związku z tym właściwym paragrafem jest 628, który obejmuje środki otrzymane od pozostałych jednostek sektora finansów publicznych na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych. Tym samym dochód powinien być ujęty w klasyfikacji 754/75412/628.

W kontekście podanego stanu faktycznego szczególnie użyteczne będą ustalenia zawarte w uchwale Kolegium RIO w Rzeszowie z 11 lutego 2025 r. (znak VII/323/2025). RIO stwierdziła nieprawidłowość: „Ujęcie w dziale 754 «Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa» rozdziale 75412 «Ochotnicze straże pożarne» dochodów w kwocie 59.999,00 zł w paragrafie 2460 «Środki otrzymane od jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych na jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych» zamiast 6280 «Środki otrzymane od pozostałych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych»”. W ramach uzasadnienia RIO m.in. ustaliła, że środki od WFOŚiGW przeznaczono na zadanie dotyczące – zakupu środków trwałych służących wykonywaniu zadań związanych z zapobieganiem i usuwaniem skutków klęsk żywiołowych na terenie gminy. RIO podkreśliła, że z nazwy zadania wynika, że wydatek będzie poniesiony na nabycie środków trwałych, a zatem będzie sfinansowany ze środków otrzymanych na wydatki majątkowe. W konsekwencji, zdaniem RIO, zastosowany paragraf klasyfikacji dochodów powinien odpowiadać rodzajowi poniesionego wydatku. ©℗

► W jakim paragrafie ujmować koszty związane z zakupem pozostałych środków trwałych?

Odpowiedź: Należy stosować paragraf wydatków bieżących, tj. 421.

Uzasadnienie: Chodzi o zakupy tzw. pozostałych środków trwałych, czyli m.in. różnych urządzeń wykorzystywanych w funkcjonowaniu jednostki, których wartość łączna nie przekroczy 10 tys. zł. Wstępnie warto przypomnieć, że do ewidencjonowania pozostałych środków trwałych przewidziano konto 013 „Pozostałe środki trwałe”. Na jego stronie Wn ujmuje się w szczególności:

1) środki trwałe przyjęte do używania z zakupu lub inwestycji;

2) nadwyżki środków trwałych w używaniu;

3) nieodpłatne otrzymanie środków trwałych.

Zaś na stronie Ma konta 013 ujmuje się w szczególności:

1) wycofanie środków trwałych z używania na skutek likwidacji, zniszczenia, zużycia, sprzedaży, nieodpłatnego przekazania;

2) ujawnione niedobory środków trwałych w używaniu.

Z punktu widzenia klasyfikacji budżetowej, ważne jest, że podany paragraf 430 ma oznaczenie: „Zakup usług pozostałych”, zaś paragraf 421 – „Zakup materiałów i wyposażenia”. Z opisu paragrafu 430 wynika, że obejmuje on wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470). Z opisu paragrafu 421 wynika zaś, że w paragrafie tym ujmuje się zakup materiałów i wyposażenia związany z utrzymaniem i funkcjonowaniem jednostek, w tym m.in.: leków i środków opatrunkowych na wyposażenie apteczek, prasy.

Oba wyżej wymienione paragrafy służą do ujmowania wydatków bieżących. W podanym stanie faktycznym zakup środka trwałego powiązany z usługą montażu czy transportu (w podanych granicach kwotowych) należy kwalifikować do paragrafu 421. Zakup tego rodzaju nie jest bowiem stricte – usługą, a zakupem konkretnych sprzętów powiązanych z usługą transportu czy montażu. Można więc w dużym stopniu ogólności stwierdzić, że to paragraf „hybrydowy”.

Założenie odnośnie do stosowania ww. paragrafu 421 potwierdza stanowisko RIO w Warszawie zawarte w piśmie z 4 lipca 2024 r. (znak WA.43.32.2024.KW). RIO analizowała problem, w jakim paragrafie ujmować koszty bezpośrednio związane z zakupem pozostałych środków trwałych (np. montaż, transport). RIO ostatecznie stwierdziła, że: „zakupy gotowych środków trwałych – wraz z kosztami transportu i montażu – których łączna wartość nie przekracza 10.000 zł finansuje się ze środków na wydatki bieżące (z wyjątkiem pierwszego wyposażenia w takie środki nowego obiektu, które finansuje się tak jak koszty budowy, tj. ze środków na inwestycje) i zalicza się w planie wydatków budżetu do § 4210 Zakup materiałów i wyposażenia”. ©℗

► Jak klasyfikować wydatki na zakup ratalny kilku routerów?

Odpowiedź: Nie, skoro jest to zakup na raty, to należy stosować paragraf 492.

Uzasadnienie: Z podanego stanu faktycznego wynika, że miasto planuje zakup sprzętów informatycznych, związanych z funkcjonowaniem jednostki. Planuje zakupić go w ratach. Nie ma więc wątpliwości, co do tego, że zakup ten będzie generował dla miasta zobowiązanie – którego spłata będzie odroczona w czasie z powodu rat. Dlatego opisana transakcja może być kwalifikowana jako tzw. tytuł dłużny. Z par. 3 pkt 2 rozporządzenia ministra finansów z 28 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego m.in. wynika, że do kategorii kredyty i pożyczki zalicza się również umowy sprzedaży, w których cena jest płatna w ratach, umowy leasingu zawarte z producentem lub finansującym, w których ryzyko i korzyści z tytułu własności są przeniesione na korzystającego z rzeczy, a także umowy nienazwane o terminie zapłaty dłuższym niż rok, związane z finansowaniem usług, dostaw, robót budowlanych, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu.

Podany paragraf 436 ma oznaczenie: „Opłaty z tytułu zakupu usług telekomunikacyjnych”. Mimo takiego określenia paragrafu (powiązanego z telekomunikacją) nie może on być stosowany do ujmowania wydatków na obsługę spłaty zobowiązania związanego za zakupem sprzętu informatycznego w postaci ruterów. Jak już bowiem wyżej sygnalizowano w rozporządzeniu przewidziano zobowiązania spłacane w ratach jako – tytuł dłużny, co daje podstawy do stosowania paragrafu 492 oznaczonego: „Spłata zobowiązań jednostek samorządu terytorialnego zaliczanych do tytułu dłużnego kredyty i pożyczki, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 ustawy”.

Warto poznać ustalenia zawarte w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Kielcach z 29 października 2024 r. (znak WK.60.13.2024). RIO stwierdziła nieprawidłowość w następującym zakresie: „wydatki w kwocie 1.508,76 zł z tytułu ratalnego zakupu 2 ruterów, zaklasyfikowano w § 4360 «Opłaty z tytułu zakupu usług telekomunikacyjnych», zamiast w § 4920 «Spłata zobowiązań jednostek samorządu terytorialnego zaliczanych do tytułu dłużnego kredyty i pożyczki, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2 ustawy»”. ©℗