Poradnia z klasyfikacji budżetowej

5 pytań z zakresu klasyfikacji: Jaki paragraf jest właściwy dla dotacji sportowych? Jak zaklasyfikować odsetki od pożyczek udzielonych z budżetu? Jak ująć w budżecie gminy wydatek na abonament za dzierżawę kserokopiarki? Czy paragraf 303 jest właściwy dla wydatków na wyjazd członków młodzieżowej rady miasta? Na te pytania odpowiada radca prawny Marcin Nagórek

Jaki paragraf jest właściwy dla dotacji sportowych?

W tym roku gmina planuje udzielenie dotacji dla klubów sportowych. Jaką klasyfikację powinna zastosować? Czy właściwy będzie paragraf 236 czy 238? Każdy z nich dotyczy dotacji.

Aby odnieść się do klasyfikacji budżetowej, przeanalizujmy najpierw przepisy ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie. I tak, zgodnie z jej art. 27 tworzenie warunków, w tym organizacyjnych, sprzyjających rozwojowi sportu stanowi zadanie własne jednostek samorządu terytorialnego. Organ stanowiący JST może określić, w drodze uchwały, warunki i tryb finansowania zadania własnego, wskazując w uchwale cel publiczny z zakresu sportu, który jednostka ta zamierza osiągnąć. Z kolei z art. 28 ww. ustawy wynika m.in. to, że klub sportowy, działający na obszarze danej jednostki samorządu terytorialnego, niedziałający w celu osiągnięcia zysku, może otrzymywać dotację celową z budżetu tej jednostki na podstawie uchwały, z zastosowaniem przepisów ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w zakresie udzielania dotacji celowych dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Dotacja ma służyć realizacji celu publicznego, o którym mowa w art. 27 ust. 2, i może być przeznaczona w szczególności na:

1) realizację programów szkolenia sportowego,

2) zakup sprzętu sportowego,

3) pokrycie kosztów organizowania zawodów sportowych lub uczestnictwa w tych zawodach,

4) pokrycie kosztów korzystania z obiektów sportowych dla celów szkolenia sportowego,

5) sfinansowanie stypendiów sportowych i wynagrodzenia kadry szkoleniowej – jeżeli wpłynie to na poprawę warunków uprawiania sportu przez członków klubu sportowego, który otrzyma dotację, lub zwiększy dostępność społeczności lokalnej do działalności sportowej prowadzonej przez ten klub.

Przytoczenie ww. przepisów jest o tyle istotne, że są one wyznacznikami co do podstawy prawnej udzielenia dotacji. Stanowi ją zaś specjalna uchwała dotacyjna przyjmowana przez organ stanowiący jednostki samorządowej. Zatem, nie jest to dotacja, o której mowa w art. 221 ustawy o finansach publicznych. W jego myśl podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje celowe na cele publiczne, związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją tych zadań. Podane wcześniej przepisy przewidują więc możliwość udzielania dotacji (w tym na zadania z zakresu sportu) jednakże w odrębnych trybach.

Powyższe założenie ma znaczenie także w kontekście doboru klasyfikacji budżetowej. Należy bowiem zauważyć, że rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie w sprawie klasyfikacji budżetowej) przewiduje oba wspomniane paragrafy dotacyjne, czyli 236 oraz 282. Odmienny jest jednak zakres ich zastosowania. Paragraf 236 ma oznaczenie: „Dotacja celowa z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, udzielone w trybie art. 221 ustawy, na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji organizacjom prowadzącym działalność pożytku publicznego”. Z opisu paragrafu wynika, że dotacji celowych ujmowanych w tym paragrafie nie wykazuje się w paragrafach 281 do 283. Natomiast paragraf 282 ma oznaczenie: „Dotacja celowa z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji stowarzyszeniom”. Zatem paragraf 236 dotyczy dotacji udzielanych w trybie ww. art. 221 ustawy o finansach publicznych, co uniemożliwia jego stosowanie do dotacji udzielanych na podstawie uchwały podjętej na podstawie ww. regulacji art. 27 i 28 ustawy o sporcie.

W kontekście poruszonej problematyki pomocne będzie wystąpienie pokontrolne Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z 17 grudnia 2024 r. (znak WK.6130.35.24). RIO ustaliła: „Stosowanie klasyfikacji budżetowej wydatków, niezgodnej z treścią podziałek wynikających z załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. Powyższe dotyczyło wydatków poniesionych w latach 2022–2024 z tytułu dotacji udzielonych na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, w przypadku których zastosowano § 2360 «Dotacje celowe z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, udzielone w trybie art. 221 ustawy, na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji organizacjom prowadzącym działalność pożytku publicznego», zamiast § 2820 «Dotacja celowa z budżetu na finansowanie lub dofinansowanie zadań zleconych do realizacji stowarzyszeniom»”. Natomiast w ramach wniosku pokontrolnego RIO nakazała jednostce, aby stosowała poprawną klasyfikację budżetową w zakresie ewidencji wydatków budżetowych z tytułu dotacji udzielanych na podstawie ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie.

Podsumowanie:

Dotacje udzielane na podstawie uchwały w sprawie dofinansowania zadań sportowych trzeba ująć w paragrafie 282. ©℗

Jak zaklasyfikować odsetki od pożyczek udzielonych z budżetu

Gmina uzyska w br. środki z tytułu odsetek od udzielonych z budżetu pożyczek. Jak je ująć prawidłowo w dochodach budżetu? Jaka powinna być klasyfikacja?

Przede wszystkim warto przypomnieć, że jednostki samorządu terytorialnego nie tylko samodzielnie zaciągają zobowiązania (kredyty, pożyczki, emisja obligacji), lecz także mogą same udzielać pożyczek. Ma to uzasadnienie normatywne w różnych przepisach rangi ustawowej, w tym w ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych czy w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. W pierwszej z ustaw na uwagę zasługuje art. 262. W jego myśl czynności prawnych polegających na zaciąganiu kredytów i pożyczek, innych zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego oraz na udzielaniu pożyczek, poręczeń i gwarancji, a także emisji papierów wartościowych dokonuje dwóch członków zarządu wskazanych w uchwale przez zarząd. Dla ważności tych czynności konieczna jest kontrasygnata skarbnika jednostki samorządu terytorialnego. Tych czynności prawnych w gminie dokonuje wójt, burmistrz, prezydent miasta. Z kolei, w ustawie o samorządzie gminnym warto odnotować art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i, z którego wynika, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez wójta w roku budżetowym.

Zatem nie ma wątpliwości co do tego, że gmina może udzielać pożyczek. Z tego tytułu uzyskuje również dochody w postaci odsetek. Odsetki powinny być odpowiednio sklasyfikowane w budżecie, z uwzględnieniem rozporządzenia w sprawie klasyfikacji budżetowej. Z uwagi na swój specyficzny charakter prawny i brak powiązania z określonym zadaniem gminy należy ujmować je w dziale/rozdziale przeznaczonym do ogólnego zastosowania. Takimi podziałkami będą zaś dział 758 oznaczony „Różne rozliczenia” oraz rozdział 75814 oznaczony „Różne rozliczenia finansowe”. Co do paragrafu to już są mniejsze wątpliwości, a właściwym będzie 812 oznaczony: „Wpłaty odsetek od pożyczek udzielonych przez jednostkę samorządu terytorialnego”.

Powyższe założenie ma potwierdzenie w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z 15 stycznia 2023 r. (znak WK.60.26.2023). RIO wskazała, że: „Dochody z tytułu odsetek od pożyczek udzielonych przez Gminę (…) w łącznej kwocie 1.343,90 zł zakwalifikowano w dziale 750 «Administracja publiczna», rozdziale 75023 «Urzędy gmin (miast i miast na prawach powiatu)» i § 0920 «Wpływy z pozostałych odsetek» zamiast w dziale 758 «Różne rozliczenia», rozdziale 75814 «Różne rozliczenia finansowe” i § 8120 «Wpłaty odsetek od pożyczek udzielonych przez jednostkę samorządu terytorialnego»”.

Podsumowanie:

Dochody odsetkowe od udzielonych pożyczek należy ujmować w klasyfikacji: 758/75814/8120.©℗

Jak ująć w budżecie gminy wydatek na abonament za dzierżawę kserokopiarki

Gmina według umowy ma płacić pewien ryczałt miesięczny, który ma obejmować udostępnienie sprzętu i jego serwis. Czy zastosować paragraf 427 czy jednak 430?

Podany stan faktyczny dotyczy umowy dzierżawy, a z tego względu warto w pierwszej kolejności odnieść się do aspektu cywilnoprawnego. Dzierżawa ma podstawy normatywne w przepisach kodeksu cywilnego (dalej: k.c.). Tamże na uwagę zasługuje m.in. art. 693, z którego wynika, że przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków. Z kolei w myśl art. 696 k.c. dzierżawca powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki i nie może zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego. Dzierżawca ma obowiązek dokonywania napraw niezbędnych do zachowania przedmiotu dzierżawy w stanie niepogorszonym. Z podanych przepisów wynika więc, że podstawowy obowiązek dzierżawcy dotyczy opłacania czynszu dzierżawnego, który w nomenklaturze budżetowej stanowi wydatek budżetowy.

Wydatek ten powinien być odpowiednio ujęty w budżecie, czyli z uwzględnieniem klasyfikacji budżetowej. Z uwagi na sygnalizowane wątpliwości należy odkodować oznaczenie paragrafów wydatków oraz zakres ich stosowania. I tak paragraf 427 ma oznaczenie: „Zakup usług remontowych”. Z opisu wynika, że obejmuje on „wydatki na zakup usług remontowych (z wyjątkiem wydatków na zakup usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410, 417 i 434), w szczególności: usługi obce o charakterze przemysłowym, polegające głównie na przywracaniu wartości użytkowej wyrobów przemysłowych, między innymi usługi konserwacyjne i naprawcze wyrobów przemysłowych, np. maszyn, środków transportu, urządzeń, sprzętu; usługi budowlano-montażowe, w zakresie remontów i konserwacji pomieszczeń i budynków, a także koszty zleconego opracowania dokumentacji oraz założeń projektowych oraz usługi w zakresie remontów dróg”. Natomiast paragraf 430 ma oznaczenie: „Zakup usług pozostałych”. Z jego opisu wynika m.in., że obejmuje „wydatki funduszu operacyjnego, którego przeznaczenie jest niejawne, oraz wydatki na zakup usług (z wyjątkiem: usług świadczonych przez osoby fizyczne, objętych paragrafami: 401 do 403, 405, 406, 408 do 410 i 417, oraz usług wymienionych w paragrafach: 426 do 429, 432 do 440, 461 do 463 i 470), a w szczególności – usługi transportowe związane z przewozem rzeczy, między innymi: opłaty za przewóz wszelkich towarów obcymi środkami transportu przy zakupach loco magazyn dostawcy, wraz z kosztami załadowania i wyładowania, jeśli nie zostały one wyodrębnione w rachunku za transport; usługi komunalne i mieszkaniowe, między innymi: opłaty za wynajem sal, wydatki związane z zakwaterowaniem uczestników kursów szkoleniowych, wydatki na utrzymanie cudzoziemców (np. hotele, wyżywienie, przejazdy), opłaty za usługi pogrzebowe, np. dotyczące osób zasłużonych, podopiecznych czy inne tamże wymienione”.

Z porównania ww. paragrafów wynika więc jednoznacznie, że paragraf 427 dotyczy usług remontowych, zaś paragraf 430 ma zastosowanie ogólne w sytuacji, gdy nie ma innych paragrafów szczególnych.

W kontekście podanego stanu faktycznego szczególnie pomocne będzie stanowisko zawarte w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z 18 grudnia 2024 r. (znak WK.WR.40.43.2024.309).

Podsumowanie:

Abonament za dzierżawę kserokopiarki należy ujmować w paragrafie 430, mimo tego, że czynsz dzierżawny stanowi zapłatę za wiele usług powiązanych z eksploatowaniem tego sprzętu.©℗

Jak ująć wydatki na wyjazd członków młodzieżowej rady miasta

Od bieżącego roku funkcjonuje w mieście młodzieżowa rada miejska (utworzona na wniosek burmistrza). Planowane są wydatki na podróże krajowe członków rady. Jaką klasyfikację zastosować?

Miasto ma podstawy prawne do ujmowania wydatków na funkcjonowanie młodzieżowej rady miejskiej. Wynika to z art. 5b ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. W tych okolicznościach kwestią wtórną pozostaje ujęcie tego rodzaju wydatków w uchwale budżetowej miasta. Może to być kłopotliwe, z uwagi na to, że rozporządzenie w sprawie klasyfikacji budżetowej nie przewiduje w tym zakresie żadnych specjalnych rozwiązań legislacyjnych. W tych okolicznościach warto rozważyć w zakresie działu/rozdziału zastosowanie – 750 oznaczonego: „Administracja publiczna” oraz rozdziału 75095 oznaczonego: „Pozostała działalność”. Natomiast w zakresie paragrafu wydatkowego miarodajnym wydaje się paragraf 303 oznaczony: „Różne wydatki na rzecz osób fizycznych”. Z jego opisu wynika, że obejmuje „wydatki osobowe oraz wydatki z tytułu świadczeń rzeczowych niezaliczone do paragrafów 302, 304, 305, 307, 311, 321, 324 do 326, 401 do 410, 417 i 418, między innymi: diety poselskie, senatorskie, członków Rady Statystyki i inne; diety dla radnych jednostek samorządu terytorialnego i członków komisji organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego; czy zwrot kosztów podróży, dojazdów komunikacją miejscową i noclegów członkom komisji działających przy organach administracji publicznej oraz zwrot kosztów podróży radnym jednostek samorządu terytorialnego”.

W kontekście podanego stanu faktycznego szczególnie pomocne będzie stanowisko zawarte w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z 24 grudnia 2024 r. (znak RIO.IV.6001–6/24). RIO podjęła tam ustalenia w następującym zakresie: „w dziale 853 «Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej”, rozdz. 85395 «Pozostała działalność» i par. 4300 «Zakup usług pozostałych» ujęto wydatki z tytułu krajowej podróży członków Młodzieżowej Rady Miejskiej (…) z tytułu udziału w zjeździe uczestników (…)”. Zdaniem RIO ww. klasyfikacja ta nie była właściwa, ponieważ tego rodzaju wydatki nie wykazują związku ani z celami klasyfikowanymi w poszczególnych, precyzyjnie określonych rozporządzeniem rozdziałach działu 853, ani z definicją polityki społecznej. Jednocześnie RIO wskazała, że właściwe jest ujęcie tego rodzaju wydatków w dziale 750 „Administracja publiczna”, rozdz. 75095 „Pozostała działalność” i par. 3030 „Różne wydatki na rzecz osób fizycznych”.

Podsumowanie:

Wydatki na wyjazd członków młodzieżowej rady miasta należy ujmować w klasyfikacji: 750/75095/3030.©℗