Wszystko za sprawą tych zmian w klasyfikacji budżetowej, które weszły w życie 30 lipca z mocą wsteczną od 1 stycznia 2021 r. Są jednak i takie, które zaczną obowiązywać w przyszłym roku, ale należy je uwzględnić w terminie do 15 listopada
Chodzi o rozporządzenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 26 lipca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. poz. 1382). Jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) mają w terminie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia noweli rozporządzenia dostosować treść swoich uchwał budżetowych na 2021 r. (czyli bieżących) do nowych rozwiązań legislacyjnych. Termin na to upływa z dniem 30 października 2021 r.
Nowe paragrafy
Przede wszystkim JST muszą uwzględnić trzy nowe paragrafy dochodowe dotyczące specjalnych rozwiązań i środków przekazywanych z budżetu państwa dla samorządów, tj.:
- „218 Środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19”;
- „609 Środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji i zakupów inwestycyjnych związanych z przeciwdziałaniem COVID-19”;
- „610 Dofinansowanie ze środków Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych”.
Przepisy je wprowadzające weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia (czyli 30 lipca br.), ale z mocą od 1 stycznia 2021 r. JST będą więc musiały dokonać korekty w zakresie ujmowania klasyfikacyjnego środków przekazanych z tego funduszu – i to licząc wstecz za okres od 1 stycznia 2021 r.
Wskazane zmiany są kluczowe z punktu widzenia gospodarki budżetowej i klasyfikacyjnej i jak podano w uzasadnieniu do projektu ww. rozporządzenia, „dodanie paragrafów dochodowych zarówno dla dochodów bieżących, jak i majątkowych pozwoli na jednolite ujmowanie dochodów bud żetowych we wszystkich jednostkach samorządu terytorialnego oraz na bieżące monitorowanie i identyfikowanie wpływów z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w budżetach JST”. Z punktu widzenia przejrzystości finansów publicznych należy zatem ocenić je pozytywnie, bo pozwolą na usunięcie dotychczasowych wątpliwości w zakresie ujmowania klasyfikacyjnego ww. środków, a jednocześnie umożliwią „wyprostowanie” zawartości uchwał budżetowych w skali całego roku budżetowego, czyli 2021 r.
Wnikliwą weryfikację i tym samym proces ujednolicania uchwał budżetowych JST powinny rozpocząć już teraz. Ma on przebiegać co do zasady w trybie właściwym dla przyjmowania zmian w uchwale budżetowej, czyli punktem wyjścia jest projekt uchwały w sprawie zmiany uchwały budżetowej opracowany przez organ wykonawczy JST, a następnie sfinalizowany w formie uchwały organu stanowiącego tej jednostki.Ewentualne zaniechania dokonania zmian w uchwałach budżetowych w zakresie ww. nowych podziałek klasyfikacji budżetowych z dużym prawdopodobieństwem będą skutkowały interwencją ze strony właściwej miejscowo regionalnej izby obrachunkowej. I choć zasadniczo naruszenia dotyczące klasyfikacji budżetowej nie są naruszeniami skutkującymi stwierdzeniem nieważności zapisów uchwał budżetowych, to regionalne izby obrachunkowe mogą oddziaływać na jednostki samorządowe za pomocą innych form nacisku, m.in. w formie orzeczeń stwierdzających nieistotne naruszenia prawa – w toku postępowania nadzorczego, czy ewentualnie stwierdzając nieprawidłowości – w toku następczych kontroli gospodarki finansowej danej jednostki samorządu terytorialnego.
Pozostałe nowości
Nowelizacja rozporządzenia w sprawie klasyfikacji budżetowej dotyczy również wielu innych incydentalnych zmian, które będą obowiązywały od 1 stycznia 2022 r. Dla JST będą one miały zatem znaczenie przy opracowywaniu projektów uchwał budżetowych na rok 2022, na co mają czas do 15 listopada danego roku budżetowego.
• Na uwagę zasługują zmiany klasyfikacji budżetowej z załącznika 2 (Klasyfikacja rozdziałów), w tym m.in.:
- uchylenie rozdziału „01010 Infrastruktura wodociągowa i sanitacyjna wsi” oraz utworzenie nowego rozdziału „01043 Infrastruktura wodociągowa wsi”, a także „01044 Infrastruktura sanitacyjna wsi”;
- utworzenie rozdziału „60019 Płatne parkowanie” oraz utworzenie rozdziału „60020 Funkcjonowanie przystanków komunikacyjnych” i „60021 Funkcjonowanie dworców i węzłów przesiadkowych” wraz z objaśnieniami, a także utworzenie rozdziału „60022 Funkcjonowanie systemów rowerów publicznych”;
- utworzenie rozdziału „70007 Gospodarowanie mieszkaniowym zasobem gminy”;
- dodanie objaśnień do rozdziału „71004 Plany zagospodarowania przestrzennego”;
- przeniesienie rozdziału „Świetlice szkolne” z działu „854 – Edukacyjna opieka wychowawcza” do działu „801 – Oświata i wychowanie” poprzez uchylenie rozdziału „85401 Świetlice szkolne” oraz utworzenie rozdziału „80107 Świetlice szkolne”.
• Nowelizacja objęła również zmiany w załączniku 4 (Klasyfikacja paragrafów wydatków i środków [z objaśnieniami]). Tutaj:
- dodano par. „479 Wynagrodzenia osobowe nauczycieli” oraz par. „480 Dodatkowe wynagrodzenie roczne nauczycieli”. Zmiany te polegają na wyodrębnieniu wynagrodzeń nauczycieli z par. „401 Wynagrodzenia osobowe pracowników” i „404 Dodatkowe wynagrodzenie roczne”. Dotyczą wynagrodzeń wszystkich nauczycieli bez względu na status organu prowadzącego i mają umożliwić pozyskiwanie danych dotyczących wydatków na finansowanie wynagrodzeń tej grupy zawodowej;
- dodano objaśnienia do par. „401 Wynagrodzenia osobowe pracowników” oraz zmieniono objaśnienia do par. „404 Dodatkowe wynagrodzenie roczne” w celu ich doprecyzowania i powiązania z wprowadzanymi niniejszą zmianą par. 479 i 480.
• Warto też odnotować przykładowo:
- zmianę nazwy rozdziału 60018 na „60018 Działalność Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg” w związku z wejściem w życie ustawy z 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o Funduszu Dróg Samorządowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2338). Ustawa ta zmieniła nazwę dotychczasowego Funduszu Dróg Samorządowych na Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg;
- zmianę nazwy rozdziału „70021 Towarzystwa budownictwa społecznego” na „70021 Społeczne inicjatywy mieszkaniowe” w związku z wejściem w życie 19 stycznia 2021 r. przepisów ustawy z 10 grudnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 11), zgodnie z którymi nazwa „towarzystwa budownictwa społecznego” została zastąpiona przez nazwę „społeczne inicjatywy mieszkaniowe”.
Uwaga! Generalnie rozporządzenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 26 lipca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych wchodzi w życie 1 stycznia 2022 r., ale z wyjątkami. O tych, które dotyczą JST, piszemy wyżej. Natomiast nie omawiamy dziś co do zasady zmian ważnych dla jednostek państwowych, poza jedną dotyczącą rozdziału 60018.
