Złożyłem do gminy wniosek o rozłożenie należności na raty. Chodzi o płatności z tytułu najmu lokalu użytkowego, w którym prowadzę działalność usługową. Za jaki okres będą naliczane odsetki za opóźnienie w przypadku złożenia przeze mnie podania o udzielenie ulgi w spłacie należności pieniężnych: od następnego dnia po upływie terminu zapłaty do dnia złożenia podania czy do dnia rozłożenia należności na raty?
Sposób naliczania odsetek za opóźnienie z tytułu umowy najmu w przypadku zastosowania ulg w spłacie (np. rozłożenia na raty, jak w przypadku pytania czytelnika) zależy od tego, jaka praktyka została przyjęta w gminie, na terenie której znajduje się lokal.
Podstawą zastosowania ulg do należności cywilnoprawnych (a takimi są należności z tytułu umów najmu lokali użytkowych) są art. 55–58 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.). Z art. 58 ust. 2 u.f.p. wynika, że umorzenie należności oraz odroczenie terminu spłaty całości lub części należności albo rozłożenie płatności całości lub części należności na raty następuje, w formie pisemnej, na podstawie przepisów prawa cywilnego.
– W odniesieniu do należności jednostek samorządu terytorialnego oraz jednostek organizacyjnych im podległych określenie szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania wskazanych ulg przekazano do regulacji w drodze aktów prawa miejscowego organów stanowiących takich jednostek – zauważa Lilia Czepli, prawnik z Kancelarii Mackiewicz Radcowie Prawni. I wskazuje, że ulgi w spłacie należności cywilnoprawnych przypadających jednostkom samorządu terytorialnego (np. w sytuacji oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie) mogą być stosowane zgodnie z zasadami i trybem, które określa uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. Wynika to z art. 59 u.f.p., zgodnie z którym „w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym, mogą być umarzane, terminy ich spłaty mogą zostać odroczone lub płatność tych należności może zostać rozłożona na raty, na zasadach określonych przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego”.
Zatem, jak wyjaśnia Lilia Czepli, szczegółowych regulacji dotyczących zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w spłacie należności cywilnoprawnych, w tym odnośnie do sposobu naliczania odsetek w przypadku udzielenia ulgi, należy szukać w uchwałach organów stanowiących samorządu terytorialnego. Uchwały te publikowane są w wojewódzkich dziennikach urzędowych, a dostępne są także na stronach internetowych właściwych jednostek samorządu terytorialnego.
– Główną, uzasadnioną względami logiki tendencją, dostrzegalną w licznych uchwałach jednostek samorządu terytorialnego, jest umorzenie odsetek w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona należność główna – twierdzi prawniczka. Według niej w przypadku rozłożenia spłaty na raty lub odroczenia płatności w uchwałach organów stanowiących dostrzegalne są dwie praktyki. Pierwsza polega na tym, że od wierzytelności, do której zastosowano ulgę w spłacie, nie pobiera się odsetek za zwłokę za okres od dnia złożenia wniosku do dnia upływu terminu spłaty. Druga praktyka polega na tym, że nie pobiera się odsetek od dnia przyznania ulgi do dnia upływu terminu spłaty. Natomiast w obu przypadkach odsetki do dnia złożenia wniosku są rozkładane na taką samą liczbę rat jak należność główna. – W uchwałach wskazuje się też, że jeżeli dłużnik nie spłaci w terminie albo w pełnej wysokości rat ustalonych przez organ przyznający ulgę, to pozostała do spłaty należność cywilnoprawna staje się natychmiast wymagalna wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od pierwotnego terminu zapłaty – mówi Lilia Czepli.
Podstawa prawna
• art. 55 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 305; ost.zm. Dz.U. poz. 1773)
