W przetargu na sprzątanie Zakładu Pielęgnacyjno-Opiekuńczego w Toruniu zamawiający nabrał wątpliwości co do stawki VAT zastosowanej przez konsorcjum, które złożyło najkorzystniejszą ofertę. Chodziło z jednej strony o część czynności wchodzących w skład samego sprzątania oraz usługę rozwożenia posiłków. Konsorcjum przyjęło, że są one zwolnione z VAT. Zamawiający poprosił o wyjaśnienia na podstawie art. 223 ustawy – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1129 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem „w toku badania i oceny ofert zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych ofert oraz przedmiotowym środków dowodowych lub innych składanych dokumentów lub oświadczeń”. Jednocześnie regulacja ta zakazuje prowadzenia negocjacji dotyczących złożonej oferty.
Pierwsze wyjaśnienia nie usatysfakcjonowały zamawiającego, dodatkowo poprosił o uszczegółowienie, do jakich konkretnie czynności zastosowano zwolnienie z VAT. Gdy je otrzymał, uznał, że wykonawca rzeczywiście poprawnie wyliczył stawkę podatku i wybrał jego ofertę. To jednak zostało zakwestionowane przez innego przedsiębiorcę, który w odwołaniu podniósł m.in. zarzut dwukrotnego składania wyjaśnień. Jego zdaniem już w poprzednim stanie prawnym ukształtował się pogląd, że jest to niedopuszczalne.
Skład orzekający nie zgodził się z tym twierdzeniem. Jego zdaniem o ile rzeczywiście można mówić o ugruntowanym poglądzie, o tyle jest on dokładnie przeciwny. W orzecznictwie KIO wielokrotnie podkreślano, że zamawiający ma prawo wzywać do wyjaśnień tak długo, aż zostaną rozwiane wszystkie jego wątpliwości.
„Brzmienie przepisu nie daje podstaw do twierdzenia o dopuszczalności jedynie jednokrotnego wezwania wykonawcy do wyjaśnienia treści jego oferty. Nie ogranicza także w jakikolwiek sposób przyczyn, dla których ponowne wezwanie może kierować zamawiający” – zaznaczono w uzasadnieniu wyroku. Wyjaśnienia można więc składać wielokrotnie. Jeden raz można natomiast uzupełniać dokumenty potwierdzające spełnianie warunków udziału w przetargu.
Jednocześnie jednak KIO uwzględniła odwołanie, uznając, że konsorcjum zastosowało złą stawkę VAT, a tym samym popełniło błąd w obliczeniu ceny, co oznacza konieczność odrzucenia oferty. Zwolnienie można byłoby zastosować, wyłącznie kwalifikując świadczone usługi jako ściśle związane z opieką medyczną, stanowiące wobec niej usługi pomocnicze. „Tymczasem już z opisu przedmiotu zamówienia wynikało jednoznacznie, że do obowiązków personelu sprzątającego nie będą należeć jakiekolwiek czynności związane z obsługą pacjenta” – stwierdziła izba.

orzecznictwo

Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 27 lipca 2021 r., sygn. akt KIO 2028/21 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia