Delegacja do wydania takich uchwał nie jest nowością. Już tarcza 1.0 przewidywała kompetencję dla rady gminy do zwolnienia przedsiębiorców z obowiązku płatności podatku od nieruchomości lub prolongaty uiszczania rat tej daniny. Tarcza 6.0. umożliwia im wprowadzenie ulg na kolejne okresy. Analogicznie jak w dotychczasowym stanie prawnym uchwały mogą dotyczyć wskazanych grup przedsiębiorców, o ile ich płynność finansowa uległa pogorszeniu z powodu COVID-19. Przy czym ustawodawca ponownie nie doprecyzował pojęcia „pogorszenie płynności finansowej” ani nie określił „grup przedsiębiorców”, do których kierowane może być wsparcie. To rada gminy musi przyjąć kryteria rozstrzygające, komu i na jakich zasadach przysługuje zwolnienie z podatku od nieruchomości lub rozłożenie go na raty. Przy czym wszystko wskazuje na to, że uchwały nie mogą być podejmowane z mocą wsteczną, choć literalnie czytanie przepisów zdaje się taką ewentualność dopuszczać.

Przedłużenie terminu płatności

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 15p ust. 1 specustawy o COVID „rada gminy może wprowadzić, w drodze uchwały, za część roku 2020 oraz za wybrane miesiące pierwszego półrocza 2021 r., zwolnienia z podatku od nieruchomości: gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19”. Z kolei w myśl art. 15q ust. 1 specustawy o COVID-19 (w brzmieniu nadanym przez tarczę 6.0) „rada gminy może przedłużyć, w drodze uchwały, wskazanym grupom przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19, terminy płatności rat podatku od nieruchomości, płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r., nie dłużej niż do 30 września 2020 r. oraz płatnych w wybranych miesiącach pierwszego półrocza 2021 r., nie dłużej niż do 31 grudnia 2021 r.”. Przy czym zdaniem doradcy podatkowego Michała Nielepkowicza art. 15p i art. 15q specustawy o COVID-19 w nowym brzmieniu nie należy odczytywać jako umocowanie dla gmin do zwolnienia od podatku od nieruchomości lub odroczenia terminu płatności raty ze skutkiem wstecznym, a tylko jako rozszerzenie delegacji na płatności za wybrane miesiące pierwszego półrocza 2021 r. Za taką interpretacją przepisów zdają się także przemawiać rozstrzygnięcia regionalnych izb obrachunkowych, które dotyczyły uchwał podejmowanych przez radnych na podstawie tarczy 1.0. I tak RIO w Katowicach w uchwale z 30 czerwca 2020 r. (nr 266/XV/2020) orzekła, że rada gminy z upływem terminów 15 kwietnia i 15 maja 2020 r. utraciła kompetencję do decydowania o przedłużeniu terminu płatności podatku od nieruchomości płatnego w kwietniu i maju na podstawie art. 15q specustawy o COVID-19. Katowicka RIO podkreśliła, że w tych terminach nastąpiło przekształcenie zobowiązania podatkowego w zaległość podatkową. W związku z czym podatnik tylko indywidualnie będzie mógł wystąpić np. o odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej za kwiecień wraz z odsetkami za zwłokę na podstawie art. 67a par. 1 pkt 2 o.p. Podobnie stwierdziła RIO w Zielonej Górze w uchwale z 17 czerwca 2020 r. (nr 127/2020). Orzekła ona, że rada miejska nie może dokonać przedłużenia terminu płatności rat podatku od nieruchomości wstecz za kwiecień i maj 2020 r. Wskazane wyżej raty podatku stały się, po upływie ustawowego terminu ich płatności, zaległością podatkową (tak też np. RIO w: Opolu w uchwale z 5 sierpnia 2020 r., nr 25/59/2020; Białymstoku z 10 lipca 2020 r., nr 11/206/2020; Rzeszowie z 16 czerwca 2020 r., nr XV/1377/2020). To oznacza, że uchwała rady może dotyczyć rat płatnych w przyszłości – w wybranych miesiącach pierwszego półrocza 2021 r., lecz nie dłużej niż do 31 grudnia 2021 r. Przykładowo radni mogą podjąć uchwałę, że raty podatku od nieruchomości płatne do 15 lutego i 15 marca 2021 r. można odpowiednio wnieść do 15 czerwca i 15 lipca 2021 r.

Trzeba uważać, bo wkroczy RIO

Z uwagi na to, że tarcza 6.0 praktycznie powtarza dotychczasowe przesłanki określone w art. 15p i art. 15q specustawy o COVID-19, rady gmin mogą także kierować się wydanymi dotąd rozstrzygnięciami regionalnych izb obrachunkowych dotyczącymi warunków zwolnienia z podatku. A te wielokrotnie wskazywały, że organ stanowiący nie został upoważniony do wprowadzania odpowiedzialności karnej w zakresie złożenia fałszywej informacji oraz podania nieprawdziwych danych dotyczących weryfikacji spełnienia kryteriów zwolnienia z podatku od nieruchomości (por. uchwałę RIO w: Lublinie z 2 czerwca 2020 r., nr 207/20 i 215/20; Poznaniu z 13 maja 2020 r., nr 11/498/2020; Krakowie z 10 czerwca 2020 r., nr I-411/182/20; Warszawie z 23 czerwca 2020 r., nr 14.263.2020). Przy czym RIO w Lublinie w uchwale z 19 maja 2020 r. (nr 189/20) wyjaśniła, że dopiero w przypadku prowadzenia postępowania podatkowego w oparciu o przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1520, dalej: o.p.) organ podatkowy posiada kompetencję do odbierania oświadczeń złożonych pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 180 par. 2 o.p.). W uchwale o zwolnieniu z obowiązku płatności podatku – będącej aktem prawa miejscowego – rada, określając grupę przedsiębiorców, którzy będą uprawnieni do skorzystania ze zwolnienia z podatku od nieruchomości, powinna wskazać ją w taki sposób, aby możliwa była ocena, czy określeni przedsiębiorcy faktycznie mogą korzystać ze zwolnienia (uchwała RIO w Lublinie z 16 czerwca 2020 r., nr 226/20).

Pomoc publiczna

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 15zzzh specustawy o COVID-19 wsparcie udzielone na podstawie art. 15p i art. 15q zgodne z warunkami zawartymi w Komunikacie Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (Dz.Urz. UE z 2020 r. C 91I, s. 1) stanowi pomoc publiczną mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce. Pomoc ta udzielana w oparciu o ww. komunikat nie stanowi pomocy de minimis. W związku z tym nie podlega kumulacji z innymi formami wsparcia. Wartość otrzymanej wcześniej przez przedsiębiorcę pomocy de minimis nie ma zatem znaczenia dla możliwości uzyskania pomocy mającej na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce.