Prezentujemy nowości w prawie i ważne obowiązki w październiku 2021 r.

NOWOŚCI W PRAWIE:
OD 1 PAŹDZIERNIKA
SLIM VAT 2
Większość zmian wprowadzanych przez ustawę z 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe (Dz.U. poz. 1626; tzw. SLIM VAT 2) wejdzie w życie 1 października. Chodzi tutaj m.in. o:
  • wprowadzenie regulacji, która w przypadku eksportu towarów lub wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów określa wyraźnie, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport;
  • dostosowanie polskich regulacji o uldze na złe długi do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 15 października 2020 r., sygn.C-335/19, oraz wydłużenie terminu na skorzystanie z niej z dwóch do trzech lat od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność ;
  • wprowadzenie możliwości korygowania deklaracji nie tylko za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, lecz także za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika rozliczającego się kwartalnie – za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych;
  • wydłużenie terminu na złożenie informacji o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika – informację VAT-26 będzie się składać w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik poniesie pierwszy wydatek związany z tym pojazdem; przy czym informacja ma być złożona nie później niż w terminie złożenia ewidencji JPK_V7/V7-K za dany miesiąc, również w odniesieniu do podatników rozliczających się kwartalnie;
  • dopuszczenie możliwości składania zgodnego oświadczenia dostawcy i nabywcy o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym;
  • uregulowanie kwestii uwalniania środków przeksięgowanych z zamykanego rachunku VAT na tzw. rachunek techniczny;
  • wprowadzenie możliwości wydania przez naczelnika urzędu skarbowego zgody na uwolnienie środków z rachunku VAT, jeżeli posiadane przez podatnika zaległości podatkowe zostały odroczone lub rozłożone na raty.
OD 5 PAŹDZIERNIKA
Doręczenia elektroniczne
Ustawa z 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. poz. 2320; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1163) wchodzi w życie 5 października 2021 r. Ustawa znajdzie zastosowanie do doręczenia korespondencji nie tylko pomiędzy podmiotami publicznymi, lecz także pomiędzy podmiotami publicznymi a niepublicznymi, w tym osobami fizycznymi. Każdy urząd, obywatel i przedsiębiorca będą miał jeden adres elektroniczny do kontaktu i odpowiednio zabezpieczoną skrzynkę e-doręczeniową.
Jakie nowości wprowadził SLIM VAT 2
Jakie nowości wprowadził SLIM VAT 2

Zobacz również
Wprawdzie ustawa wejdzie w życie 5 października 2021 r., jednak krąg podmiotów publicznych zobowiązanych do stosowania określonych w niej zasad będzie rozszerzany stopniowo. I tak np. organy administracji rządowej oraz jednostki budżetowe obsługujące te organy, ZUS, KRUS oraz NFZ są zobowiązane stosować przepisy ustawy w zakresie doręczania korespondencji z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego lub publicznej usługi hybrydowej od 5 lipca 2022 r., a sądy i komornicy dopiero od 1 października 2029 r.
Do świadczenia publicznej usługi doręczenia elektronicznego oraz publicznej usługi hybrydowej będzie zobowiązany operator wyznaczony, który wybierany będzie w drodze konkursu i na którym spoczywać będzie odpowiedzialność w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania usługi. W okresie przejściowym – do 31 grudnia 2025 r. – obowiązki operatora wyznaczonego wynikające z ustawy powierzone zostały Poczcie Polskiej.
Zgodnie z ustawą korespondencja co do zasady będzie nadawana i odbierana przez podmiot publiczny wyłącznie w postaci elektronicznej. Dla celów przechowywania przez podmioty korespondencji elektronicznej (w tym dowodów doręczeń) utrzymywane będą przez operatora wyznaczonego skrzynki doręczeń.
Uzupełnieniem podstawowej usługi doręczenia elektronicznego będzie publiczna usługa hybrydowa, zapewniająca podmiotom publicznym wysyłkę korespondencji w postaci elektronicznej również w kontaktach z osobami wykluczonymi cyfrowo lub osobami, które na wymianę korespondencji w postaci elektronicznej nie są jeszcze gotowe. Korespondencja nadawana w ten sposób będzie przesyłana w formie elektronicznej, a następnie przekształcana w formę papierową za pomocą zautomatyzowanej linii wydruków, pakowania i kopertowania.
Ustawa przewiduje też utworzenie nowego rejestru publicznego – bazy adresów elektronicznych, przeznaczonego do ujawniania adresu do doręczeń elektronicznych podmiotów korzystających z takich doręczeń.
Przedsiębiorcy – zarówno osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą wpisane do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (od 1 października 2026 r.), jak i podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (od 5 lipca 2022 r.) ‒ będą zobowiązani do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych wpisanego do bazy adresów elektronicznych, powiązanego z publiczną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego albo kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego. Ponadto osoby wykonujące zawody zaufania publicznego, tj. adwokaci, radcowie prawni, doradcy podatkowi, doradcy restrukturyzacyjni, notariusze, rzecznicy patentowi i radcowie Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, będą zobowiązani do posiadania adresu do doręczeń elektronicznych (od 5 lipca 2022 r.), o ile wykonują zawód.
Uwaga! Zgodnie z przepisami przejściowymi podmioty niepubliczne:
  • wpisane przed 5 lipca 2022 r. do rejestru przedsiębiorców są zobowiązane do zrealizowania obowiązku posiadania adresu do doręczeń elektronicznych przed 1 października 2022 r.,
  • składające wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej po 31 stycznia 2023 r. są zobowiązane do przekazania:
1) danych niezbędnych do utworzenia adresu do doręczeń w ramach publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego, albo
2) adresu do doręczeń elektronicznych powiązanego z kwalifikowaną usługą rejestrowanego doręczenia elektronicznego oraz danych niezbędnych w celu wpisania tego adresu do bazy adresów elektronicznych.
OD 31 PAŹDZIERNIKA
Nowości w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy
Wprawdzie ustawa z 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 815) weszła w życie 15 maja br., ale część nowych regulacji wejdzie w życie 31 października br. Obowiązujące od tego dnia zmiany dotyczą m.in. działalności regulowanej na rzecz spółek lub trustów oraz działalności w zakresie walut wirtualnych, a także funkcjonowania oraz weryfikacji danych zawartych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych. Należy zwrócić uwagę, że katalog podmiotów, które są zobowiązane do zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych, poszerzono o:
1) trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne:
a) mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
b) nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu;
2) spółki partnerskie;
3) europejskie zgrupowania interesów gospodarczych;
4) spółki europejskie;
5) spółdzielnie;
6) spółdzielnie europejskie;
7) stowarzyszenia podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego;
8) fundacje.
Ponadto każda instytucja obwiązana musi odnotowywać rozbieżności pomiędzy informacjami zgromadzonymi w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych a ustalonymi przez nią informacjami o beneficjencie rzeczywistym klienta. Dodatkowo po wykryciu takich rozbieżności instytucja obowiązana będzie musiała podjąć czynności w celu wyjaśnienia przyczyn takich rozbieżności oraz ich udokumentowania.
Konieczne jest też określenie w wewnętrznej procedurze instytucji obowiązanej:
1) zasad odnotowywania rozbieżności między informacjami zgromadzonymi w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych a informacjami o beneficjentach rzeczywistych klienta ustalonymi w związku ze stosowaniem ustawy;
2) zasad dokumentowania utrudnień stwierdzonych w związku z weryfikacją tożsamości beneficjenta rzeczywistego oraz czynności podejmowanych w związku z identyfikacją jako beneficjenta rzeczywistego osoby fizycznej zajmującej wyższe stanowisko kierownicze.
Ważne obowiązki:
Od 1 października
Inwentaryzacja
Jednostki, których rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy, mogą od 1 października wystartować z inwentaryzacją. Trzeba ją bowiem rozpocząć nie wcześniej niż trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończyć 15 stycznia następnego roku. Generalnie należy jej dokonać na dzień bilansowy. Jednak w tym roku ze względu na pandemię COVID-19 i spodziewaną kolejną falę zachorowań warto te prace przeprowadzić zdecydowanie szybciej. Wtedy są duże szanse, że proces ten nie zostanie zakłócony przez ewentualne ograniczenia. Przeprowadzenie inwentaryzacji jest obowiązkiem kierownika jednostki, także jednostki sektora finansów publicznych. Inwentaryzacja ma na celu stwierdzenie stanu rzeczywistego aktywów i pasywów, porównanie go ze stanem ewidencyjnym oraz zidentyfikowanie i wyjaśnienie różnic. Potem następuje rozliczenie tych różnic w księgach rachunkowych, aby stan ewidencyjny odpowiadał stanowi faktycznemu.
11 i 15 października
Sprawozdania finansowe
Generalnie osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej niewpisane do KRS swoje sprawozdania przekazują elektronicznie do szefa Krajowej Administracji Skarbowej w ciągu 10 dni od ich zatwierdzenia. Ze względu na to, że termin zatwierdzenia rocznego sprawozdania za 2020 r. przedłużono do 30 września 2021 r., zatwierdzone sprawozdanie do szefa KAS można złożyć do 11 października 2021 r. (termin przesunięty, bo 10 października wypada w niedzielę). Chyba że sprawozdanie zostało zatwierdzone wcześniej. Ponadto jednostki nieobjęte wpisem do KRS, jeśli ich sprawozdanie podlegało badaniu przez biegłego rewidenta, zatwierdzone sprawozdania za 2020 r. składają do ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (do 15 października br.).
Z kolei jednostki wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS składają roczne sprawozdania finansowe w repozytorium dokumentów finansowych KRS w ciągu 15 dni od dnia jego zatwierdzenia (art. 69 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości; t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217). Dlatego ostateczny termin na wypełnienie tego obowiązku dla niektórych spółek mija 15 października br.
Wydłużony został też termin na złożenie elektronicznego sprawozdania finansowego za 2020 r. lub „oświadczenia o braku obowiązku sporządzania sprawozdania finansowego za 2020 r.” do właściwego terytorialnie oddziału Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Beneficjenci wsparcia z PFRON muszą złożyć wymienione dokumenty do 15 października 2021 r., jeśli tego nie zrobią, nie otrzymają środków. Dotyczy to przedsiębiorców o wielkości innej niż mikro- lub małych przedsiębiorców, ubiegających się o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych.
Przypomnijmy, że niezłożenie ‒ przez podmioty do tego zobowiązane ‒ sprawozdania finansowego za 2020 r. bądź „oświadczenia o braku obowiązku sporządzania sprawozdania finansowego za 2020 r.” do KRS lub właściwego oddziału PFRON w terminie do 15 października 2021 r. może skutkować wstrzymaniem wypłaty dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Obowiązek składania sprawozdań finansowych lub oświadczeń o braku obowiązku sporządzania tychże sprawozdań, nie dotyczy:
  • pracodawców prowadzących działalność gospodarczą w sektorach rolnictwa lub rybołówstwa,
  • pracodawców mających status mikro- lub małego przedsiębiorcy (wielkość w poz. 9 na wniosku Wn-D oznaczona kodem 0 lub 1),
  • pracodawców niebędących przedsiębiorcami (wielkość w poz. 9 na wniosku Wn-D oznaczona kodem 4),
  • beneficjentów ubiegających się o pomoc w postaci refundacji składek na ubezpieczenia społeczne (tj. składających wyłącznie wnioski Wn-U-G lub Wn-U-A).
Wydawca wyraża zgodę na udostępnianie treści ściągawki klientom biur rachunkowych.
Stan prawny na 30 września 2021 r.