Temat stał się głośny, kiedy w sprawie Polaka, który po operacji ratującej życie nie miał pieniędzy na transport medyczny do Polski, interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO). Napisał w tej sprawie do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) z pytaniem o możliwość sfinansowania takiego transportu, którego koszty mogą sięgać nawet kilkuset tysięcy złotych, przez Fundusz. NFZ odpowiedział, że nie ma takiej możliwości.

Transport medyczny z zagranicy – stanowisko NFZ i Ministerstwa Zdrowia

RPO interweniował również w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, które odpowiedziało jednak, że opieka zdrowotna, w tym transport sanitarny dla obywatela polskiego, leżą w kompetencjach ministra zdrowia. Na pytanie, czy służby konsularne podejmowały działania na rzecz chorego obywatela zagranicą, resort spraw zagranicznych odpowiedział, że kompetencji w tym zakresie nie ma również konsul RP, a regulacje dotyczące pomocy finansowej dotyczą jedynie zakupu biletu powrotnego.

Zdaniem zastępcy RPO Adama Krzywonia, w obecnych przepisach brak regulacji dotyczących możliwości pokrycia kosztów bezpiecznego powrotu do kraju obywateli, którzy wymagają pilnej pomocy medycznej poza obszarem UE. Zauważył też, że „mimo że (obywatele) partycypują w finansowaniu świadczeń opieki zdrowotnej, w praktyce nie mogą liczyć na wsparcie instytucji publicznych w zakresie bezpiecznego powrotu do kraju”.

Kiedy NFZ sfinansuje transport medyczny do Polski?

Poproszona o odniesienie się do sprawy, minister zdrowia Jolanta Sobierańska-Grenda odparła, że braku zapewnienia publicznego finansowania takiego powrotu nie należy kwalifikować jako naruszenie obowiązków państwa wobec obywateli.

O to, kiedy obywatel może liczyć na pomoc NFZ, zapytaliśmy rzecznika Funduszu Pawła Florka.

- Przepisy unijne, co do zasady, nie przewidują możliwości transportu sanitarnego pacjenta z innego państwa UE/EFTA do Polski. Natomiast Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) może pokryć koszty transportu sanitarnego do Polski na podstawie przepisów krajowych. Jest to możliwe w przypadku osób uprawnionych do świadczeń finansowanych ze środków publicznych w Polsce, leczonych w szpitalu w państwie UE/EFTA na podstawie przepisów o koordynacji (np. na podstawie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego), które chciałyby wrócić do kraju na dalsze leczenie szpitalne – wyjaśnia Paweł Florek.

Z jakich krajów możemy wrócić transportem medycznym finansowanym przez NFZ?

Transportem medycznym finansowanym przez NFZ, po indywidualnym rozpatrzeniu wniosku, możemy wrócić z państw Unii Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (European Free Trade Association, EFTA), Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

  • Państwa UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy
  • Państwa EFTA: Islandia, Lichtenstein, Norwegia i Szwajcaria
  • Wielka Brytania, Irlandia Północna

W jakim przypadku NFZ wydaje zgodę na transport medyczny do Polski?

Zgoda na transport jest wydawana, gdy przewidywany koszt dalszego leczenia pacjenta za granicą jest wyższy niż łączny koszt przewidywanego leczenia w Polsce oraz transportu.

Gdzie należy złożyć wniosek o pokrycie kosztów transportu?

Prawidłowo wypełniony i podpisany wniosek, wraz z niezbędnymi dokumentami, należy złożyć we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania Oddziale Wojewódzkim NFZ. Wniosek można złożyć również w formie elektronicznej i podpisany cyfrowo (kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym albo podpisem zaufanym). Wymagane załączniki mogą być odwzorowane cyfrowo.

Co należy dołączyć do wniosku?

Do wniosku dołącza się niezbędną dokumentację sporządzoną przez szpital, w którym przebywa pacjent. Taka dokumentacja powinna zawierać:

  1. • aktualne rozpoznanie kliniczne,
  2. • opis aktualnego stanu zdrowia pacjenta,
  3. • określenie prawdopodobnego zakresu i czasu trwania dalszego leczenia,
  4. • wskazanie środka transportu możliwego do zastosowania w aktualnym stanie zdrowia pacjenta,
  5. • wstępny kosztorys dalszego leczenia pacjenta.
  6. Do wniosku należy także dołączyć tłumaczenie ww. dokumentów na język polski (nie musi to być tłumaczenie przysięgłe).

Kto składa wniosek o pokrycie kosztów transportu?

Wniosek o pokrycie kosztów transportu składa pacjent, osoba przez niego upoważniona lub członkowie rodziny pacjenta. Wzór wniosku o pokrycie transportu do miejsca leczenia w Polsce jest dostępny jest na stronie internetowej NFZ.

Pod jakim kątem NFZ ocenia wniosek?

Wniosek jest oceniany pod kątem weryfikacji, czy koszty dalszego leczenia za granicą przewyższają łączne koszty transportu i leczenia w kraju.

Czy NFZ organizuje transport medyczny?

NFZ jedynie finansuje transport, natomiast go nie organizuje.

W jaki sposób sfinansować transport medyczny z kraju spoza UE/EFTA, Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej?

Aby uniknąć konieczności pokrywania kosztów z własnej kieszeni, należy wybrać odpowiednie ubezpieczenie turystyczne, który zakłada transport medyczny do Polski.