Wybory prezydenckie 2025: "Przegrzana kampania" i "zmęczenie skandalami". Poparcie Karola Nawrockiego impregnowane na afery

Zestawienie sondaży, które ukazały się po pierwszej turze wyborów prezydenckich wygląda następująco:

Przypomnijmy:

• 30 kwietnia Onet opublikował artykuł "Ukryte mieszkanie Karola Nawrockiego", w którym ujawnił aferę związaną z przejęciem kawalerki przez małżeństwo Nawrockich,
• 22 maja dowiedzieliśmy się, że Karol Nawrocki brał udział w ustawkach,
• 26 maja Onet opublikował artykuł "Karol Nawrocki i tajemnice Grand Hotelu", w którym stwierdza, że Nawrocki uczestniczył w procederze sprowadzania prostytutek dla gości Grand Hotelu w Sopocie, gdy pracował tam jako ochroniarz

Niechęć do Tuska silniejsza niż afery

Jak widać, żadne z tych wydarzeń nie przyniosło spektakularnych spadków sondażowych. Kandydat popierany przez PiS wciąż cieszy się stabilnym poparciem, a różnice między jego wynikami, a wynikami Rafał Trzaskowskiego są minimalne. - Wyścig do Pałacu Prezydenckiego wchodzi w decydującą fazę. Wydaje się, że domniemane afery z udziałem kandydata PiS i nowe fakty z jego życia nie wpłyną na motywacje wyborców PiS. W przypadku kandydata Karola Nawrockiego sytuacja wydaje się klarowna. Wyborcy PiS, do których dołączyli teraz wyborcy Grzegorza Brauna i w dużej części Konfederacji, są bowiem nieodporni na brutalną kampanię sztabu Rafała Trzaskowskiego. Przede wszystkim dlatego, że w tym elektoracie niechęć do kandydata PO, w co za tym idzie Donalda Tuska, jest tak duża, że decyzja na kogo głosować została już dawno podjęta - mówi dr Ewelina Nowakowska, politolożka z Uniwersytetu SWPS.

Jak dodaje Nowakowska, poczynania sztabowców kandydata KO, aby Karola Nawrockiego przedstawić w jak najbardziej negatywnym świetle, bo przecież nie mieści się w „formacie prezydenckim”, przynosi efekt odwrotny. - Pogłębiając powszechne odczucie, że „skoro tak atakują, to znaczy, że się boją”, można w tym wypadku mówić wręcz o zjawisku „przegrzania” kampanii, która została sprowadzona do uporczywego wyciągania przeciw Nawrockiemu nie popartych faktami zarzutów czysto obyczajowych. Dla wyborców PiS te „fakty” są niewiarygodne - mówi.

Na podobne zjawisko zwraca uwagę dr. hab. Wojciech Rafałowski, prof. UW, który mówi o zjawisku zmęczenia skandalami („scandal fatigue”). Polega ono na tym, że powyżej pewnej liczby skandali, przestają mieć one znaczenie. - To jest etap, w którym wyborcy Karola Nawrockiego izolują się na informacje, impregnują na te informacje, więc w tej chwili tak naprawdę te afery służą temu, żeby zmobilizować tych, którzy nie głosowali w pierwszej turze, żeby poszli i zagłosowali na Trzaskowskiego - mówi prof. Rafałowski.

Wyborcy PiS nie wierzą mainstreamowym mediom

Również prof. dr hab. Jan Garlicki jest zdania, że kluczowy jest brak wiary wyborców PiS w afery ujawniane przez mainstreamowe media. - Sądzę, że PiS posiada pewną stałą grupę zwolenników, wyborców, którzy na kandydata wskazanego niezależnie kto nim będzie i jakie będą informacje, skłonni są zagłosować i to jest tyle ile mniej więcej wynosi poparcie dla PiS-u, czyli około 30 proc. Poza tym badania pokazują, że wielu naszych obywateli, mimo deklaracji, że porównują źródła danych, żyje w pewnych bańkach informacyjnych. Mają stacje telewizyjne, radia, prasę, których słuchają, oglądają, czytają i są mało podatni na poszukiwanie informacji w innych źródłach - mówi prof. Garlicki w rozmowie z gazetaprawna.pl.

I dodaje, że wprost widać to w różnych wywiadach, przeprowadzonych ze zwolennikami głosowania na Karola Nawrockiego. - Oni nie wierzą w te zarzuty. Uważają, że to manipulacja, że rola służb. Wręcz można odszukać takie zdania, że podoba im się życiorys Karola Nawrockiego i podoba im się jego żona i tym podobne. Argumenty są, można powiedzieć, niemerytoryczne, ale ludzie znajdują sobie uzasadnienie, swego rodzaju racjonalizację, żeby akurat głosować na tego kandydata - dodaje prof. Garlicki.

Do historii polskiej polityki przeszła wypowiedź Adama Michnika w programie Tomasza Lisa. Redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" powiedział w 2015 roku, że Bronisław Komorowski przegra wybory tylko jeśli "po pijanemu na pasach przejedzie niepełnosprawną zakonnicę w ciąży". Dr Nowakowska pytana o tę analogię, odpowiada, że jest ona niebezpieczna. Dlaczego? - Bo duopol PO-PiS ma się świetnie w kraju - mówi dr Nowakowska. - Po obu stronach barykady emocje przysłaniają rozsądek – jedni i drudzy nie tylko w nie grają, ale coraz częściej stają się ich zakładnikami. Ryzykowna anegdota Adama Michnika z wyborów prezydenckich w 2015 r. o tym, że werdykt wyborczy może odwrócić tylko przejechanie przez jednego z kandydatów ciężarnej zakonnicy na pasach, wciąż unosi się nad polską sceną polityczną. Można zapytać, czy sztab Rafała Trzaskowskiego ową anegdotę pamięta i czy wyciągnął z niej wnioski? - pyta dr Nowakowska i wyjaśnia:

Co się wydarzy w II turze?

W drugiej turze wyborów kluczowe będzie zachowanie wyborców Sławomira Mentzena i Grzegorza Brauna. Mentzen ostatecznie nie poparł żadnego z kandydatów, choć czysto programowo, bliżej jest mu do Karola Nawrockiego. Ocenił jednak, że kandydat popierany przez PiS, ma "problemy z wiarygodnością" i powinien powstać film o jego młodości, bo jest to "fascynująca filmowa historia".

Z drugiej strony, ważne będzie zachowanie najstarszych wyborców, którzy w dużej mierze w pierwszej turze ulegli demobilizacji. Jak pisze Fundacja Batorego, jest to elektorat "wierny, ale zniechęcony".

- Elektoraty są już utwierdzone w swoim wyborze. I tylko niewielki procent może w ostateczności zmienić swoje zdanie – w tym ludzie młodzi. Piątkowa debata prezydencka i niedzielne marsze zmieniły dynamikę polityczną jedynie wśród wyborców PO, mobilizując wyborców Trzaskowskiego, tych którzy nie wzięli udziału w I turze i wahali się, co do drugiej. Teraz mają wyraźny powód, aby zagłosować na kandydata PO. Te wydarzenia rozgrzały atmosferę i odgrzały polityczne napięcia z 2023 roku - podsumowuje dr Nowakowska.