Na pozór nie zmieniło się wiele. Ogólny budżet (średnia dla wszystkich osób w wieku co najmniej 15 lat, biorąca pod uwagę i tych, którzy daną czynność wykonują, jak i tych, którzy nie mają z nią nic wspólnego) pokazuje, że “wahania” w poszczególnych kategoriach są kilku-, najwyżej kilkunastominutowe. Ale już biorąc pod uwagę dane tylko dla osób wykonujących daną czynność, zmiany są zauważalne.
Całkowity budżet czasu: mniej snu, więcej pracy
Najwięcej zabierają nam oczywiście potrzeby fizjologiczne. Czas na sen skrócił się z 8 godz. 36 min. do 8 godz. 32 min. O 6 min. więcej niż przed dekadą zajmowało nam w 2023 roku jedzenie i picie: godzinę i 40 min. o 3 min. więcej – równo godzinę – zajmowało nam mycie się i ubieranie.
Na pracę przeznaczaliśmy przeciętnie o 11 min. więcej niż 10 lat wcześniej. Statystycznie zajmowała nam 3 godz. 4 min. O ponad połowę – z 23 min. do 11 min. skrócił się przeciętny czas przeznaczony na naukę. O 14 min., do 3 godz. 36 min. urósł za to czas prac domowych.
Praktyki i działalność religijna? Z 11 min. w 2013 r. 10 lat później zrobiło się tylko 8 min. Mniej czasu poświęcaliśmy także na życie towarzyskie, uczestnictwo w rozrywce i kulturze: już nie 1 godz. 11 min. a 1 godz. 4 min. Z 30 min. do 27 min. skrócił się czas na "zamiłowania osobiste i korzystanie z komputera i z internetu”. A o 11 min., do 2 godz. 25 min. – na korzystanie ze środków masowego przekazu.
Przybyło pracujących, mężczyźni chętniej gotują
To tylko jeden wymiar, pokazujący Ile wynosi średni czas trwania czynności w całej grupie osób w wieku co najmniej 15 lat. Ciekawiej robi się, gdy popatrzymy na czas wykonywania czynności przeciętny dla osób, które faktycznie się tym zajmują.
Tu okazuje się że praca zawodowa zajmuje nam tyle samo czasu, co 10 lat wcześniej, czyli 7 godz. 38 min., tyle że odsetek osób pracujących zawodowo wzrósł z 37,7 proc. do 40,3 proc. Wśród kobiet nastąpił wzrost 29,3 proc. do 33,1 proc., a wśród mężczyzn i 46,9 proc. do 49,6 proc.
Prace domowe i opieka nad członkami gospodarstwa domowego w faktycznie wykonywane średnio przez 3 godz. 52 min., o 10 min. dłużej niż 10 lat wcześniej. Wydłużyły się zwłaszcza “zakupy i korzystanie z usług” – zamiast 51 min. ostatnio zabierały nam 57 min.
Wśród kobiet odsetek wykonujących czynności związane z domem praktycznie się nie zmienił, nadal było to prawie 97 proc. Natomiast wśród mężczyzn GUS odnotowuje w tej kategorii wzrost z 85 proc. do 88,9 proc. Panowie zainteresowali się zwłaszcza gotowaniem (wzrost odsetka osób wykonujących te czynności z 56,1 proc. do 63,6 proc.) oraz zakupami i korzystaniem z usług (wzrost 36,6 proc. do 41 proc.).
“Dysproporcje pomiędzy czasem trwania poświęcanym przez kobiety i mężczyzn łącznie na pracę zawodową i obowiązki domowe zmniejszyły się. W 2013 r. kobiety przeznaczały na ww. obowiązki o 15 minut więcej od mężczyzn, podczas gdy w 2023 r. – o 7 min. więcej” - podaje GUS.
źródło: GUS
Czytanie robi się coraz rzadsze
Osobom, które uczestniczą w praktykach religijnych, zajmują one mniej czasu niż przed dekadą, ale tylko o 2 min., zaś przeciętny czas na praktyki religijne to w 2023 r. 1 godz. 6 min. Według statystyków odsetek osób, które uczestniczą w praktykach religijnych zmniejszył się z 16,2 proc. do 12,1 proc. Wśród pań był spadek z niemal 20 do prawie 15 proc. A wśród panów z 12,8,5 proc.
Duże zmiany nastąpiły w zakresie korzystania ze środków masowego przekazu. Dotyczy to zwłaszcza czytania. W 2013 r. wykonywaniem tej czynności mogło się pochwalić 30,6 proc. Wśród uczestników badania GUS z ub.r. było to już tylko 22,8 proc. Mniej czytają i kobiety, i mężczyźni, ale to wśród panów spadek był głębszy: z 25,2 do 16,3 proc. Mniej niż przed dekadą interesowało nas również oglądanie telewizji i filmów, ale tu mamy spadek z 86,2 do 79 proc., zbliżony w obu grupach.
Młodzi mają więcej czasu na życie towarzyskie
GUS podaje również dane według grup wieku. Największymi "śpiochami" są uczniowie szkół średnich i emeryci. Grupie 15-19 lat sen zabiera średnio 9 godz. 4 min., a osobom w wieku 65 lat i więcej nawet 9 godz. 11 min.
Czas przeznaczamy na gotowanie rośnie wraz z wiekiem. Uczniom (tym, którzy wchodzą do kuchni) zabiera to średnio 48 min. dziennie, osobom w wieku 20–24 lata 1 godz. 6 min., a tym po sześćdziesiątce prawie 2 godz.
Życie towarzyskie? W grupie 15-19 lat to 2 godz. 12 min. dziennie, a w grupie 20-24 lata - 2 godz. 1 min. Po skończeniu 35 lat czas przeznaczony na ten rodzaj czynności właściwie się nie zmienia. W zależności od wieku przeznaczamy na to od 1 godz. 22 min. do 1 godz. 25 min.
Jeszcze raz wróćmy do czytania. Najmłodsza grupa, czyli uczniowie, przeznacza na to przeciętnie 1 godz. 44 min. dziennie, w kolejnych grupach czas czytania się skraca - do 1 godz. 8 min. w grupie 35-44 lat, ale później możemy sobie pozwolić na coraz więcej i faktycznie czytające osoby w wieku co najmniej 65 lat robią to przez 1 godz. 31 min. dziennie. Przy tym czytaniem zajmuje się co trzeci emeryt i raptem jedna na siedem osób w grupie 20-24 lata.
źródło: GUS