Ministerstwo Sprawiedliwości wszczyna procedurę odwołania ze stanowisk prezesa i dwóch wiceprezesów Sądu Apelacyjnego w Poznaniu oraz ich zawieszeniu dzisiaj (15.01.2024 r.) w pełnieniu czynności - czytamy w informacji z Biura Komunikacji i Promocji Ministerstwa Sprawiedliwości.
Minister Sprawiedliwości wystąpił dzisiaj z uzasadnionym wnioskiem do kolegium Sądu Apelacyjnego w Poznaniu o wyrażenie opinii w przedmiocie odwołania z pełnionych funkcji sędziego SA Mateusza Bartoszka pełniącego funkcję Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu oraz sędziów SA Przemysława Radzika i Sylwii Dembskiej pełniących funkcje Wiceprezesów Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, w stosunku do każdej z wymienionych osób zawieszając je z dniem dzisiejszym w pełnieniu czynności.
Zgodnie z art. 27. § 1 Ustawy o ustroju sądów powszechnych (u.s.p.) Prezes i wiceprezes sądu mogą być odwołani przez Ministra Sprawiedliwości w toku kadencji m.in. w przypadku:
1) rażącego lub uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych;
2) gdy dalszego pełnienia funkcji nie da się pogodzić z innych powodów z dobrem wymiaru sprawiedliwości.
Procedura odwołania z wymienionych stanowisk rozpoczyna się od wystąpienia przez Ministra Sprawiedliwości z uzasadnionym wnioskiem o podjęciu zamiaru odwołania osób pełniących funkcje prezesa bądź wiceprezesa sądu do kolegium właściwego sądu, które w takiej sytuacji jest zobowiązane zaopiniować działanie Ministra (art. 27 § 2 u.s.p.), przy czym na czas do rozpoznania wniosku Minister jest władny zawiesić osoby których dotyczy wniosek w pełnieniu czynności (art. 27 § 2 u.s.p.). W razie uzyskania negatywnej opinii kolegium odnośnie zamiaru odwołania Minister Sprawiedliwości może wystąpić do Krajowej Rady Sądownictwa, której sprzeciw wyrażony większością 2/3 głosów w terminie 30 dni uniemożliwia odwołanie osób z pełnionych funkcji (art. 27 § 5 u.s.p.).
Minister Sprawiedliwości wystąpił dzisiaj z uzasadnionym wnioskiem do kolegium Sądu Apelacyjnego w Poznaniu o wyrażenie opinii w przedmiocie odwołania z pełnionych funkcji sędziego SA Mateusza Bartoszka pełniącego funkcję Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu oraz sędziów SA Przemysława Radzika i Sylwii Dembskiej pełniących funkcje Wiceprezesów Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, w stosunku do każdej z wymienionych osób zawieszając je z dniem dzisiejszym w pełnieniu czynności.
W odniesieniu do sędziego SO Mateusza Bartoszka wniosek Ministra został uzasadniony szeregiem zaniechań oraz nietrafnych działań jakich dopuścił się on wykonując funkcję Prezesa, które doprowadziły m.in. do pogorszenia wyników statystycznych kierowanego przez siebie sądu oraz dezorganizacji jego pracy poprzez nietrafne i nieuzasadnione decyzje personalne, co razem składa się na obraz rażącego i uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych.
W odniesieniu do sędziego SA Sylwii Dembskiej wniosek Ministra został uzasadniony szeregiem zaniechań w zakresie podejmowania działań mających poprawić sytuację nadzorowanych przez Nią pionu cywilnego i własności intelektualnej oraz pracy i ubezpieczeń społecznych co razem składa się na obraz rażącego niewywiązywania się z obowiązków służbowych.
W odniesieniu do sędziego SA Przemysława W. Radzika wniosek Ministra został uzasadniony faktem, że pełnienie przez niego funkcji Wiceprezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości. Chodzi w szczególności o połączenie przez sędziego SA Przemysława W. Radzika funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych i Wiceprezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w kontekście wcześniejszych działań Przemysława W. Radzika w ramach pełnionych funkcji. W ocenie Ministra Sprawiedliwości szereg tych działań stanowiło nadużycie władzy.Za takie należy uznać przeniesienie dnia 12 września 2022 r. z wydziału karnego do wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych Sądu Apelacyjnego w Warszawie sędzi Marzanny Piekarskiej-Drążek i sędzi Ewy Gregajtys jednocześnie odbierając im 88 spraw apelacyjnych, w tym również najcięższego kalibru, co w sposób znaczący przedłużyło czas ich trwania, które to działanie Przemysław W. Radzik podjął jako Wiceprezes Sądu Apelacyjnego wWarszawie. Za nadużycie władzy należy również uznać zarządzenie dnia 15 grudnia 2021 r. bezpodstawnego zawieszenia w czynnościach służbowych na okres do 30 dni podjętą przez Przemysława W. Radzika jako ówczesnego Wiceprezesa Sądu Okręgowego w Warszawie wobec sędziego Krzysztofa Chmielewskiego, przy czym wyłączną przyczyną tej decyzji było podjęcie przez sędziego Chmielewskiego decyzji o wyłączeniu od rozpoznania sprawy innego sędziego po przeprowadzeniu jego testu niezależności w wykonaniu orzeczeń trybunałów międzynarodowych oraz Sądu Najwyższego. Pełnienie funkcji Wiceprezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, a więc dużego sądu znajdującego się na szczycie hierarchii sądownictwa powszechnego przez Przemysława W. Radzika jawi się również jako sprzeczne z dobrem wymiaru sprawiedliwości również ze względu na fakt, że został On wielokrotnie negatywnie przetestowany w świetle wynikającego z orzecznictwa trybunałów międzynarodowych i Sądu Najwyższego testu niezależności, w tym również przez Sąd Najwyższy w sprawach o sygnaturach II KK 23/22, II KS 32/21, II KK 119/22, II KK 288/23, II KK 206/23 oraz II KK 500/23.
Minister Sprawiedliwości zwraca uwagę na fakt, że w okresie sprawowania funkcji Ministra Sprawiedliwości przez Zbigniewa Ziobrę, kiedy to w 2017 r. doszło do zmiany przepisów Ustawy o ustroju sądów powszechnych, która wyeliminowała wpływ organów samorządu sędziowskiego na wybór prezesów i wiceprezesów sądów. Doprowadziło to do sytuacji, w której na stanowiska prezesów i wiceprezesów sądów Minister Sprawiedliwości zaczął wyznaczać osoby nie posiadające wystarczającego doświadczenia orzeczniczego i menedżerskiego, zdarzył się nawet przypadek wyznaczenia na takie stanowisko osoby karanej dyscyplinarnie. Częstokroć więc kandydaci na prezesów i wiceprezesów sądów byli wybierani według klucza pozamerytorycznego, co w wielu przypadkach znacząco obniżyło standard zarządzania sądami. W ocenie Ministra Sprawiedliwości żadna z osób, których dotyczy podjęta procedura odwołania nie ma należytych kompetencji do wykonywania powierzonych jej funkcji.
Okolicznością, która wręcz zmusiła Ministra Sprawiedliwości do podjęcia szybkich i zdecydowanych działań było jednoczesne wszczęcie przez obecne Kierownictwo Sądu Apelacyjnego w Poznaniu procedury usunięcia sędzi SA Wiesławy Stachowiak z funkcji Przewodniczącej III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, sędzi SA Renaty Pohl z funkcji Zastępczyni Przewodniczącej III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz sędziego SA Krzysztofa Józefowicza z funkcji Przewodniczącego I Wydziału Cywilnego i Własności Intelektualnej, przy czym decyzja w tym zakresie miała zapaść na posiedzeniu kolegium Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, do którego miało dojść dnia 16 stycznia 2024 r. Należy zaznaczyć, że w świetle szczegółowych pisemnych wyjaśnień osób objętych procedurą odwołania, pretekst jej podjęcia w postaci rzekomego pogorszenia załatwialności spraw w kierowanych przez nie wydziałach był pozbawiony podstaw faktycznych. Należy zaznaczyć, że zapowiedź bezzasadnej czystki osób kierujących wydziałami Sądu Apelacyjnego w Poznaniu spowodowała zapowiedź rezygnacji z pełnionych funkcji dwóch zastępców przewodniczących wydziałów oraz trzech wizytatorów. W tej sytuacji, w celu zapobieżenia dalszej destrukcji Sądu Apelacyjnego w Poznaniu niezbędne było nie tylko wszczęcie procedury odwołania, ale i zawieszenie sędziego SO Mateusza Bartoszka w pełnieniu czynności Prezesa zaś sędziów SA Przemysława W. Radzika i Sylwii Dembskiej w pełnieniu czynności Wiceprezesów Sądu Apelacyjnego w Poznaniu na podstawie art. 27 § 3 Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 217) ze skutkiem w dniu dzisiejszym.
Niezależnie od powyższego podpisanie przez niemal wszystkich sędziów Sądu Apelacyjnego w Poznaniu wniosków o odwołanie wymienionych osób z funkcji wskazuje, że utraciły one zaufanie i autorytet wśród podległych im służbowo sędziów, co dodatkowo uniemożliwia im wykonywanie funkcji.
Należy podkreślić, że Minister Sprawiedliwości decyzję o wszczęciu procedury odwołania i zawieszenia w pełnieniu funkcji Kierownictwa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu podjął po starannym zapoznaniu się z kilkunastoma dokumentami dotyczącymi sytuacji sądu pochodzącymi od obydwu stron sporu na linii ścisłe Kierownictwo sądu – sędziowie, co doprowadziło do konkluzji, że jest to jedyne rozwiązanie, które jest w stanie zapobiec dalszej degradacji tego sądu, której przyczyną jest brak należytej kompetencji zarządzających nim osób.
Na koniec należy zaznaczyć, że podjęta dnia 15 grudnia 2023 r. uchwała Prezydium Krajowej rady Sądownictwa w nieuzasadniony sposób potępiająca sędziów Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, którzy uczestniczyli dnia 13 grudnia 2023 r. w spotkaniu z sędzią Mateuszem Bartoszkiem została oparta wyłącznie na enuncjacjach sędziego Mateusza Bartoszka, a więc z naruszeniem zasady „audiatur et altera pars”, przez co nie znajduje ona oparcia w realiach sprawy.