Z tytułu urodzenia dziecka można otrzymać nie tylko zasiłek rodzinny, ale również dodatek. Ile wynosi? Komu dokładnie przysługuje? Jakie warunki trzeba spełnić?
Zasiłek rodzinny
Na wstępie należy wskazać, że omawiane świadczenie z tytułu urodzenia dziecka jest dodatkiem do zasiłku rodzinnego. Należy więc wyjaśnić pokrótce czym on jest.
Komu przysługuje prawo do niego? Odpowiedzi należy szukać w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (z.U.2022.615).
Świadczenie to ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.
Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
- rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;
- opiekunowi faktycznemu dziecka;
- osobie uczącej się.
Skoro już wiemy kto może się ubiegać o świadczenie pora sprawdzić jakie warunki musi spełnić. Konieczne będzie tutaj spełnienie kryterium dochodowego.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobom, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł.
W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.
Co należy rozumieć przez pojęcie dochodu? Komu nie będzie przysługiwało świadczenie? Ile wynosi zasiłek opiekuńczy? Dowiesz się tego w tym artykule: >> Zasiłek rodzinny: Komu przysługuje, ile wynosi <<
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka.
W tym miejscu należy podkreślić, że jest to dodatek do zasiłku rodzinnego. Nie może być zatem przyznany osobie, która nie spełnia warunków otrzymania ww. świadczenia. Potwierdził to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, który wskazał, że „brak podstaw do przyznania wnioskodawcy prawa do zasiłku rodzinnego wywołuje niedopuszczalność przyznania któregokolwiek z dodatków do zasiłku rodzinnego” (wyrok WSA w Gliwicach 12.09.2017 r., IV SA/Gl 273/17).
Do kiedy wniosek o dodatek?
Do kiedy należy złożyć wniosek? Najpóźniej do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia. Przekroczenie tego terminu spowoduje, że świadczenie nie zostanie przyznane.
Jaka jest wysokość dodatku?
Dodatek ten przysługuje jednorazowo, w wysokości 1000,00 zł.
Co w przypadku urodzenia podczas porodu więcej niż jednego dziecka? Wówczas świadczenie będzie przysługiwało osobno na każdego potomka. Przy bliźniakach można się zatem ubiegać o 2 tys. jednorazowego świadczenia.
Analogicznie będzie w przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka.
Opieka medyczna najpóźniej od 10. tygodnia ciąży
Kolejnym warunkiem, który trzeba spełnić aby otrzymać dodatek jest pozostawanie przed kobietę pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do porodu. Potwierdzone to musi być zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.
W założeniu ma to zmotywować kobietę do dbania o siebie i dziecko w trakcie ciąży. W praktyce przepis ten nastręcza jednak wiele problemów. Przyjmy się zatem jak do tej kwestii podchodziły sądy.
W jednej ze spraw zawisłej przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Bydgoszczy przeszkodą, zdaniem wójta gminy, do przyznania omawianego dodatku miało być to, że kobieta pozostawała pod opieką lekarską za granicą. Z taką argumentacją nie zgodził się jednak sąd. Wskazał on w uzasadnieniu, że „z faktu, że ustawodawca nie wprowadził do ustawy procedury weryfikacji spełnienia przesłanki z art. 9 ust. 6 u.ś.r. (pozostawanie pod opieką lekarską od 10 tygodnia ciąży -red.) z uwzględnianiem indywidualnych okoliczności konkretnego przypadku, w tym i dotyczących kobiet przebywających całą ciążę za granicą i poddających się zagranicznej opiece medycznej, nie należy wywodzić wniosku o istnieniu bezwzględnego zakazu przyznania takim kobietom prawa do dodatku z tytułu urodzenia dziecka” (wyrok WSA w Bydgoszczy z 11.01.2022 r., II SA/Bd 1170/21).
Pozostawanie pod opieką lekarską w okresie ciąży za granicą nie powinno być zatem przeszkodą, aby otrzymać wspomniany dodatek.
Ten sam sąd opowiedział się również przeciwko rygorystycznej interpretacji przepisu w innej sprawie. Tam wskazał, że „wypełnienie obowiązku poddania się opiece lekarskiej przez przyszłą matkę i jej dziecko nie może być oceniane z pominięciem ustaleń co do obiektywnych możliwości jego realizacji w terminie wskazanym przez ustawodawcę. Nie jest bowiem wykluczone, że z przyczyn niezależnych od woli i wiedzy kobiety nie będzie ona w stanie dochować określonego w przepisie terminu poddania się opiece medycznej. Przyczyn niezależnych od woli kobiety można upatrywać m.in. w braku możliwości uzyskania pomocy lekarskiej w terminie zakreślonym w art. 9 ust. 6 u.ś.r. (najpóźniej do 10 tygodnia ciąży – red.), czy braku możliwości rozeznania przez kobietę stanu ciąży w ciągu pierwszych 10 tygodni z uwagi na uwarunkowania osobnicze, fizjologiczne czy zdrowotne. Mogą wystąpić także inne sytuacje obiektywnie uniemożliwiające kobiecie dochowanie wymogu pozostawania pod opieką lekarską”.
Z powyższego wynika, że nie zawsze uchybienie wspomnianemu terminowi będzie skutkowało odmową przyznania dodatku z tytułu urodzenia dziecka. Powinny być tu pod uwagę indywidualne okoliczności sprawy.