Kontrola regionalnej izby obrachunkowej wykazała wadliwe stosowanie par. 426. W urzędzie gminy wiele faktur wystawianych przez zakład gospodarki komunalnej za dostarczanie wody, odbiór ścieków oraz wywóz nieczystości było w całości ujmowanych w ww. paragrafie. Chciano zachować jednorodność tych kosztów. Jak powinna wyglądać prawidłowa klasyfikacja w tym paragrafie?
Z kontekstu pytania należy wnioskować, że zakład gospodarki komunalnej wystawiał faktury za różnego rodzaju usługi wykonywane wobec mieszkańców lokali komunalnych. Ogólnie rzecz ujmując, chodzi o różne zadania z zakresu szeroko pojętej gospodarki komunalnej. Z art. 1 ustawy o gospodarce komunalnej wynika zaś, że akt ten określa zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego, polegające na wykonywaniu przez te jednostki zadań własnych w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. Ponadto gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.
Z punktu widzenia gospodarki finansowej i ujęcia klasyfikacyjnego kluczowe znaczenie ma rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. W rozporządzeniu wymieniony w pytaniu par. 426 został oznaczony jako „Zakup energii”. W jego opisie podano zaś, że „paragraf ten obejmuje opłaty za dostawę energii elektrycznej, cieplnej i innej, gazu oraz wody”.
Zatem, jak wynika z tego opisu, ustawodawca w sposób jednoznaczny określił, jakiego rodzaju koszty (wydatki) mogą być ujmowane w podanej podziałce klasyfikacji budżetowej. Wskazanych zapisów nie można interpretować w sposób rozszerzający. W konsekwencji w tym paragrafie można ujmować jedynie wydatki na zakup:
- energii elektrycznej,
- energii cieplnej,
- innej energii,
- gazu,
- wody.
W ww. zakres nie wchodzą więc wydatki np. na odbiór ścieków czy wywóz nieczystości płynnych. Powyższe kwestie były także przedmiotem oceny w wystąpieniu pokontrolnym Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z 2 grudnia 2021 r. (znak RIO.I.6001-6/21). W ramach tego dokumentu kontrolnego ustalono m.in., że: „Kontrola prawidłowości stosowania przepisów (...) wykazała, że 8 faktur wystawionych przez Zakład (…) za dostarczenie wody, odbiór ścieków i wywóz nieczystości płynnych ujęto nieprawidłowo w całości w par. 4260 «Zakup energii». Z opisu par. 4260 zawartego w rozporządzeniu wynika, że uzasadnienie ujęcia w nim posiada wyłącznie wydatek za dostawę wody. Pozostałe usługi powinny być ujęte w par. 4300 «Zakup usług pozostałych»”.
Zatem, jak wynika z powyższego, RIO wskazała, że spośród podanych wydatków tylko opłaty za wodę wymienione na fakturze mogą być ujęte w par. 426. Natomiast wydatki na pozostałe usługi powinny zostać ujęte w par. 430 (Zakup usług pozostałych).
Wniosek może być więc tylko jeden: w par. 426 należy ujmować jedynie enumeratywnie wskazane w opisie do tego paragrafu wydatki. Wymienione na fakturze wydatki za odbiór ścieków i wywóz nieczystości płynnych powinny być ujęte w par. 430.
Podstawa prawna
art. 1 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 679)
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 513; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1571)