Pracownik chce wyjść wcześniej? Warunki ustala pracodawca

Wynagrodzenie za pracę należy się za czas przepracowany, a więc jeśli pracownik nie odpracował wyjścia prywatnego w miesiącu, w którym z niego skorzystał, powinien otrzymać mniejszą pensję.

Jeśli odpracuje wyjście w kolejnym miesiącu, to dopiero w tym miesiącu powinien otrzymać wynagrodzenie za odpracowane godziny.

Jak długie może być wyjście prywatne?

Kodeks pracy nie wprowadza żadnych ograniczeń co do tego, na jak długie wyjście prywatne pracodawca może udzielić zgody. Należy to do wyłącznej decyzji pracodawcy. Nie ma przeszkód, aby obejmowało nawet cały dzień.

Pracodawca może zawrzeć w swoim regulaminie ograniczenia co do długości trwania ewentualnych wyjść prywatnych. Ma przy tym swobodę w wyrażeniu zgody w indywidualnych sprawach. Warto jednak, aby z regulaminu wynikała dla pracowników jasna ścieżka, jak uzyskać taką zgodę, w tym przede wszystkim kto udziela takiej zgody oraz w jakiej formie należy złożyć wniosek.

Z przepisów kodeksu pracy nie wynika wprost, jaka forma jest wymagana. Jednak mimo wszystko najlepiej byłoby, żeby pracownicy musieli składać wnioski o wyjście prywatne w formie pisemnej.

Dlaczego pracownicy powinni składać wnioski w formie pisemnej?

Jest tak ze względu na art. 151 par. 2¹ k.p. Zgodnie z nim nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Złożenie wniosku w formie pisemnej pozwala pracodawcy na to, aby odpracowanego czasu wyjścia prywatnego nie traktować jako godzin nadliczbowych.

Jeśli pracownik wykonuje pracę zdalną i chce wcześniej ją zakończyć, też powinien złożyć wniosek o „wyjście” prywatne. W ich sytuacji zastosowanie ma 67³² k.p. Zgodnie z nim w przypadku wykonywania pracy zdalnej wnioski pracownika, dla których przepisy kodeksu lub innych ustaw lub aktów wykonawczych, określających prawa i obowiązki z zakresu prawa pracy, wymagają formy pisemnej, mogą być złożone w postaci papierowej lub elektronicznej.

Pracownicy zdalni mogą więc złożyć wniosek także elektronicznie, a czas odpracowywania nie będzie uznany za pracę w nadgodzinach.

Co powinien zawierać wniosek pracownika?

Nie ma przepisu, który określałby, co powinien zawierać taki wniosek. Zazwyczaj przyjmuje się, że pracownik musi w jakiś sposób uzasadnić potrzebę wyjścia prywatnego. Pracodawca może, ale nie musi wprowadzić taki wymóg, bo i tak uwzględnienie wniosku należy do jego decyzji.

Pracownik nie musi również wskazywać we wniosku terminu odpracowania, bo decyzja w tym względzie również w pełni należy do pracodawcy. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby pracownik zaproponował we wniosku, kiedy chciałby odpracować wyjście.

W jakim terminie wyjście musi być odpracowane?

Przepisy nie określają, w jakim terminie wyjście prywatne musi być odpracowane. Nie ma również zakazu, aby pracownik odpracowywał przez kilka dni np. po jednej godzinie. Pracodawca może narzucić pracownikowi termin odpracowania, ale może również wyrazić zgodę na termin odpracowania zaproponowany przez pracownika.

Aby odpracować wyjście, pracownik może przyjść do pracy wcześniej albo zostać w pracy dłużej, także poza godzinami pracy zakładu pracy. Trzeba jednak pamiętać, że odpracowanie nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133 k.p.

Zgodnie z art. 132 par. 1 k.p. pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Zasada ta nie dotyczy pracowników na stanowiskach kierowniczych oraz przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.

Z kolei art. 133 par. 1 k.p. pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Czy pracownik może odpracować wyjście, zanim z niego skorzystał?

Zezwolenie pracownikowi na odpracowanie wyjścia prywatnego, zanim pracownik z niego skorzystał, jest dyskusyjne. Nie ma co prawda zakazu, aby pracodawca wyraził na to zgodę, ale może okazać się to problematyczne. Jeśli bowiem pracownik z różnych przyczyn (np. choroby) nie skorzysta jednak z wyjścia prywatnego w danym okresie rozliczeniowym, wcześniejsze odpracowanie trzeba będzie uznać za pracę w nadgodzinach.