Subskrybuj nas na Youtube
Chodzi o ustawę z 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, do której Sejm przyjął w piątek senackie poprawki. Koryguje ona głównie art. 81 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146 ze zm.; dalej: ustawa zdrowotna).
Na kłopoty mniejsze stawki
Przedsiębiorca opodatkowany według skali lub liniowo (w tym z ulgą IP Box), który w danym miesiącu odnotuje stratę lub dochód nie większy niż 3499,50 zł (75 proc. płacy minimalnej), zapłaci mniejszą niż do tej pory składkę zdrowotną – 314,96 zł (tj. 9 proc. od podstawy wynoszącej 75 proc. minimalnej płacy z pierwszego dnia roku składkowego). Zmianę tę zastosuje w roku rozliczeniowym przypadającym od 1 lutego 2025 r. do 31 stycznia 2026 r. Do końca br. minimalna składka wynosi 9 proc. pełnej pensji minimalnej.
Głównymi beneficjentami zmiany staną się firmy rozliczające się według skali podatkowej, które na składce zdrowotnej zaoszczędzą ok. 105 zł. Rzadziej na nowościach skorzystają podmioty gospodarcze na PIT liniowym, ponieważ ta forma opodatkowania opłaca się osobom o rocznych dochodach rzędu ok. 165 tys. zł. Nowela precyzuje również, że podstawa wymiaru składki zdrowotnej opisywanych przedsiębiorców za cały rok rozliczeniowy nie może być niższa niż iloczyn liczby miesięcy roku składkowego i 75 proc. minimalnej płacy.
Przy ustalaniu wysokości składki trzeba uwzględnić zasady określania przychodu w ramach tzw. kasowego PIT wynikające z art. 14c oraz z art. 22 ust. 4a i 4b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.). Ogólnie więc w przypadku podatników, którzy wybiorą kasowy PIT, za datę powstania przychodu będzie się uważać dzień uregulowania należności, byle nie późniejszy niż dzień likwidacji działalności lub dzień upływu dwóch lat od wystawienia faktury.
Na karcie i na ryczałcie
Biznesmeni na karcie podatkowej za każdy miesiąc 2025 r. będą odprowadzać składkę zdrowotną w kwocie 314,96 zł (tj. 75 proc. minimalnej płacy z pierwszego dnia roku kalendarzowego). Do tej pory było to 100 proc.
Największymi poszkodowanymi okazały się natomiast firmy na ryczałcie ewidencjonowanym, których mechanizm obniżonej składki zdrowotnej w ogóle nie obejmie. Nadal więc będą one za poszczególne miesiące 2025 r. regulować ryczałtowe składki zdrowotne w zależności od tego, jaki przychód osiągną z działalności gospodarczej. Na otarcie łez, począwszy od składek zdrowotnych należnych za okres od 1 stycznia 2025 r., do przychodów z działalności warunkujących wysokość składki nie będą kwalifikować przychodów ze zbycia środków trwałych.
Auto na dwa sposoby
Obecnie firmy stosujące skalę lub PIT liniowy (w tym z ulgą IP Box) doliczają do podstawy wymiaru składki zdrowotnej przychody ze sprzedaży środków trwałych, tj. samochodów, urządzeń czy budynków zakupionych na potrzeby działalności. Mogą ją pomniejszyć o niezamortyzowaną część środka trwałego.
Programiści też mogą korzystać z niższej składki
Odpowiedź Ministerstwa Zdrowia na pytanie DGP: Czy w związku z usunięciem z nowelizacji odesłania do art. 79a ust. 2 ustawy zdrowotnej przedsiębiorcy objęci ulgą IP Box będą opłacać w 2025 r. składki zdrowotne od podstawy wynoszącej 75 proc. minimalnej płacy?
„Autopoprawka nie powinna odnosić się w warstwie literalnej do art. 79a ust. 2 ustawy zdrowotnej, bowiem w tym przepisie nie ma mowy o podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne”. Obniżenie tej podstawy w 2025 r.będzie obejmowało także podatników IP Box, wynika to bowiem jednoznacznie z kontekstu systemowego:
1) przepis autopoprawki przywołuje literalnie art. 81 ust. 2b i 2d ustawy zdrowotnej, które z kolei literalnie odwołują się do art. 81 ust. 2 i 2c tej ustawy (przy czym ust. 2c odwołuje się do ust. 2), a w art. 81 ust. 2 literalnie przywołany jest art. 30ca ustawy o PIT, tj. IP Box;
2) poszczególne ustępy art. 81 ustawy zdrowotnej regulują podstawę wymiaru składki, a art. 79a tej ustawy reguluje stawkę składki zdrowotnej – występujące w pkt 1 tego przepisu prawa przywołanie minimalnego wynagrodzenia służy jedynie spójności normatywnej ustawy, czemu służy ponadto literalne odesłanie do art. 81 ust. 2 ustawy;
3) skoro przepis autopoprawki (art. 3a) będzie modyfikował na zasadzie lex specialis normę zawartą w art. 79a ust. 1 ustawy zdrowotnej, to na mocy niezmienionego brzmienia art. 79a ust. 2 tej ustawy tak zmodyfikowana norma będzie stosowana do podatników IP Box”. ©℗
W nowelizacji wycięto z art. 81 ust. 2 ustawy zdrowotnej odesłanie do art. 24 ust. 2 zdanie drugie u.p.d.o.f. W konsekwencji w przyszłym roku wymienieni przedsiębiorcy, począwszy od składki zdrowotnej należnej za okres od 1 lutego 2025 r., nie doliczą przychodów z tej sprzedaży na bieżąco do jej podstawy, lecz równocześnie nie obniżą jej o niezamortyzowaną część auta czy nieruchomości.
Gdyby jednak nowa metoda okazała się dla nich mniej korzystna od tegorocznych zasad, będą mogli zastosować alternatywną opcję – dodać przychód ze sprzedaży środka trwałego do rocznej podstawy składki zdrowotnej i równocześnie odjąć od niej część niezamortyzowaną. W ten sposób zoptymalizują rozliczenia w zależności od tego, czy na zbyciu środka trwałego wykażą zysk, czy też stratę (patrz ramka). ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Ustawa skierowana do prezydenta do podpisu
Przykłady uwzględnienia sprzedaży środka trwałego w podstawie składki zdrowotnej
Sprzedaż auta nabytego przed 2022 r.
Przedsiębiorca (rozliczający się według skali podatkowej) sprzedał za 25 tys. zł auto kupione na potrzeby firmy w 2019 r. za 50 tys. zł. Do chwili zbycia dokonywał odpisów amortyzacyjnych przez 30 miesięcy.
Gdyby sprzedaż nastąpiła w 2024 r., przedsiębiorca powinien doliczyć przychód z operacji (25 tys. zł) do podstawy wymiaru składki zdrowotnej i jednocześnie ma prawo ją obniżyć o całą wartość początkową (50 tys. zł), bo część zamortyzowana do 31 grudnia 2021 r. nie miała wpływu na składkę zdrowotną. W konsekwencji oszczędza niejako na składce zdrowotnej 2250 zł (25 tys. zł – 50 tys. zł = – 25 tys. zł; 25 tys. zł x 9 proc. = 2250 zł).
Jeśli do sprzedaży dojdzie w nowym roku, firma zyska do wyboru dwie opcje rozliczenia w podstawie wymiaru składki zdrowotnej. Po pierwsze: w trakcie 2025 r. nie wykaże na bieżąco w miesięcznej podstawie składki przychodu ze zbycia (25 tys. zł), ale też nie pomniejszy jej o część zamortyzowaną przed 2022 r. (50 tys. zł). Albo: przychód ze zbycia (25 tys. zł) będzie mogła doliczyć do rocznej podstawy składki i równocześnie odjąć z niej niezamortyzowaną część samochodu. Ze względu na dokonaną już całkowitą amortyzację pojazdu firmie bardziej się opłaca metoda pierwsza, ale na zmianach przepisów i tak wyjdzie na minus aż o 2250 zł.
Sprzedaż magazynu użytkowanego od grudnia 2019 r.
Jednoosobowa firma (korzystająca z podatku liniowego) sprzedała halę magazynową za 12 mln zł, nabytą w grudniu 2019 r. za 10 mln zł, którą jeszcze w tym miesiącu przyjęła do ewidencji środków trwałych. Okres amortyzacji wynosi 10 lat.
Sprzedając halę w 2024 r., firma musi do podstawy składki zdrowotnej dodać przychód ze sprzedaży (12 mln zł), ale może z niej odjąć część umorzoną do końca 2021 r. (2 mln zł) oraz część nieumorzoną za 72 miesiące (6 mln zł). W konsekwencji dochód ze sprzedaży wyniesie 4 mln zł, a składka zdrowotna 196 tys. zł.
Gdy sprzedaż nastąpi w styczniu 2025 r., firma zyska do wyboru dwie opcje rozliczenia w podstawie składki zdrowotnej. Po pierwsze: nie musi w niej na bieżąco wykazać przychodu ze zbycia (12 mln), a więc też płacić od niego składki. Druga opcja, polegająca na wliczeniu przychodu ze sprzedaży (12 mln zł) do rocznej podstawy składki i obniżeniu jej o część niezamortyzowaną (niecałe 6 mln zł), nie jest korzystna, bo trzeba by zapłacić składkę zdrowotną od ponad 6 mln zł.
Sprzedaż linii technologicznej
Biznesmen (stosujący podatek liniowy) sprzedał za 300 tys. zł linię technologiczną, kupioną w styczniu 2022 r. na potrzeby firmy za 500 tys. zł i od razu oddaną do użytku. Roczna stawka amortyzacji wynosi 14 proc.
Dokonując zbycia w 2024 r., przedsiębiorca powinien dodać do podstawy składki zdrowotnej przychód ze sprzedaży urządzenia (300 tys. zł), ale też może ją pomniejszyć o część nieumorzoną (365,8 tys. zł). Odnotuje zatem „stratę” na operacji (65,8 tys. zł), oszczędzając na składce zdrowotnej 3225 zł.
Jeśli sprzedaż sfinalizuje w 2025 r., zyska do wyboru dwie opcje jej rozliczenia w podstawie składki zdrowotnej. Po pierwsze: w podstawie składki nie będzie musiał wykazać na bieżąco przychodu ze zbycia (300 tys. zł). Alternatywnie: może dodać ten przychód (300 tys. zł) do rocznej podstawy składki zdrowotnej i jednocześnie odliczyć z niej nieumorzoną część urządzenia (365,8 tys. zł). Drugi sposób (taki jak obowiązujący w tym roku) będzie bardziej korzystny, ale korzyść zostanie odsunięta w czasie aż do maja 2026 r. ©℗
